ปัญญาวิมุตติทำให้ตัณหาดับนี่เป็นชาติสุดท้ายส่วนเจโตวิมุตติเป็นวิหารธรรมให้ใจอยู่เป็นสุข พระอรหันต์ที่ได้ทั้งปัญญาวิมุตติและเจโตวิมุตติจึงอยู่สบายเป็นสุขกว่าพระอรหันต์ที่มีเพียงปัญญาวิมุตติเพราะท่านเมื่อสิ้นกิเลสแล้วยังต้องมาเจริญเจโตวิมุตติเพื่อความอยู่เป็นสุขเป็นงานที่ต้องทำต่ออีก ต่างจากพระอรหันต์ที่ได้ปัญญาวิมุตติและเจโตวิมุตติมาพร้อมกันเมื่อบรรลุธรรม

ทำไมผมถึงพูดถึงเรื่องปัญญาวิมุตติและเจโตวิมุตติบ่อยนักก้อเพราะว่าถ้าเข้าใจเรื่องวิมุตติคือการหลุดพ้นนี้ได้ย่อมสามารถเข้าใจแนวทางปฏิบัติของพระปฏิบัติได้ทั้งหมดทั้งมหายานและเถรวาทและแนวทางปฏิบัติภาวนาของแต่ละสายในประเทศนี้ได้ด้วย

ปัญญาวิมุตติเปรียบเสมือนเรือที่เราใช้ข้ามถึงฝั่งพระนิพพานเมื่อบรรลุถึงฝั่งแล้วก้อไม่จำเป็นต้องแบกเรือแต่ควรที่จะมีที่พักพิงให้อยู่สบายคือเจโตวิมุตติ
ถึงตรงนี้บางท่านอาจร้องอ้อแล้วว่าทำไมพระศาสดาและพระอรหันต์ในสมัยพุทธกาลจึงเจริญฌานและสมาธิกันเป็นปกติก้อเพราะท่านถึงฝั่งกันหมดแล้วไม่ต้องแบกเรือกันเทิงๆเหมือนกับพระสมัยนี้ที่อ้างว่าบรรลุธรรมแต่ไม่มีเจโตวิมุตติให้อยู่เป็นสุข ตรงนี้เองที่พวกเราสามารถเอาเป็นข้อสังเกตุได้ว่าพระองค์ไหนสิ้นกิเลสเป็นอรหันต์แล้วถ้ายังแบกเรืออยู่อย่างนั้นตั้งแต่หนุ่มยันแก่ยังไม่รู้จักเจโตวิมุตตินั่นคงไม่ใช่ของจริงแล้วอาจได้เพียงอริยะบุคคลระดับไม่เกินพระอนาคามีเท่านั้นครับ