บทว่า ตสฺมา
 ได้แก่ เพราะเหตุที่มหาภูตรูป ๔ เหล่านี้
 ย่อมปรากฏ
 เพราะมีความเจริญ ความเสื่อม ความบังเกิดและความแตกสลาย.
 อธิบายว่า 
เพราะเหตุนั้น
 พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงกระทำรูปที่มิได้ประกอบ (ในการ)
 เพื่อกำหนดรูปในกายอันเป็นที่ประชุมแห่งมหาภูตรูป ๔
 แล้วทรงกระทำรูปที่ประกอบแล้วในกาย เพื่อกำหนดว่า ไม่มีรูป.
               เพราะเหตุไร.
               เพราะว่า
 การถือมั่นในรูปของภิกษุเหล่านั้นมีกำลังเกินประมาณ.
               ด้วยเหตุนั้น 
พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงความที่การถือมั่นในรูปของภิกษุเหล่านั้นว่า
 เป็นรูปที่ไม่ควรกำหนด
 เมื่อจะทรงนำออก จึงตรัสอย่างนั้น เพื่อทรงตั้งไว้ในความไม่มีรูป.
               คำทั้งปวงมี 
จิตฺตํ เป็นอาทิ เป็นชื่อของมนายตนะนั่นเอง.
               ก็มนายตนะนั้น เรียกว่าจิต
 เพราะเป็นที่ตั้งแห่งจิต เพราะเป็นโคจรแห่งจิต เพราะมีจิตเป็นสัมปยุตธรรม
 เรียกว่ามนะ เพราะอรรถว่าน้อมไป และเรียกว่าวิญญาณ เพราะอรรถว่ารู้แจ้ง.

ถามว่า เพราะเหตุไร
 พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสคำว่า
 ปรํ ภิกฺขเว นี้. แก้ว่า 
เพราะรูปที่ ๑
 เป็นอันภิกษุนั้นกระทำให้เป็นรูปที่ไม่สมควรจะกำหนด 
ทำอรูปให้เป็นรูปที่สมควร 
เมื่อเป็นเช่นนี้
 พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงทราบว่า 
ภิกษุเหล่านั้นออกจากการยึดถือรูป ถืออรูป ดังนี้ 
จึงทรงปรารภพระเทศนานี้ เพื่อทรงคร่าออกซึ่งการยึดถือนั้น.