" TIC 168789840 " ระบบดาวฤกษ์ที่มีดวงอาทิตย์ 6 ดวงและสุริยุปราคา 6 ดวงที่หมุนวนผ่านทางช้างเผือก




ภาพประกอบแสดงดาวเทียมสำรวจดาวเคราะห์นอกระบบ Transiting Exoplanet (TESS) 
ซึ่งข้อมูลจาก TESS ได้เปิดเผยระบบดาวฤกษ์ที่อยู่ห่างจากโลก 1900 ปีแสง
(ภาพ: © NASA)


ระบบดาวฤกษ์ " Sextuply-eclipsing sextuple star " เป็นระบบที่นักดาราศาสตร์พูดถึงระบบที่มีดาวทั้งหมดหกดวงที่โคจรรอบกันและกัน และทั้งหมดมักจะบดบังกันและกันอย่างสม่ำเสมอจากการมองของโลก 

ซึ่งนักดาราศาสตร์เพิ่งค้นพบระบบดาวคู่ระบบหนึ่งที่มีการการบดบังสามแบบที่มีดาวฤกษ์ 6 ดวง ที่สร้างสุริยุปราคา 6 ดวงที่ชื่อว่า " TIC 168789840 " ที่อยู่ห่างจากโลกประมาณ1,428 ปีแสง ในกลุ่มดาว Eridanus (กลุ่มดาวแม่น้ำ) หรือเรียกอีกอย่างว่า TYC 7037-89-1 

ระบบดาวหกดวงนี้อยู่ห่างจากโลกมากจนกล้องโทรทรรศน์ไม่สามารถหาดาวแต่ละดวงได้ ซึ่งการอยู่รวมกันของพวกมันมักจะพร่ามัวจนเป็นจุดเดียวของแสง แต่พราะความโดดเด่นของดวงดาวที่บดบังซึ่งกันและกันเหล่านี้ นักดาราศาสตร์จึงสามารถมองเห็นจุดนั้นที่สว่างขึ้นและลดลงในรูปแบบที่ผิดปกติได้  

สุริยุปราคาเหล่านี้สามารถมองเห็นได้เนื่องจากความโชคดี โดยดวงดาวของ TIC 168789840 จะโคจรอยู่บนระนาบที่เรียงตัวกันอย่างลงตัวกับโลก ดังนั้น ทุกครั้งที่ดาวดวงใดดวงหนึ่งผ่านอีกดวงหนึ่งมันจะสร้าง " eclipse " ซึ่งกล้องโทรทรรศน์ของโลกมองเห็นได้ และถ้ามองจากจุดที่มองเห็นได้กว้างขึ้น ดวงดาวจะไม่ปิดกั้นซึ่งกันและกัน โดยจะเห็นจุดแสงในอวกาศที่ไม่ใช่จุดเดียวกัน

จากนั้นนักวิทยาศาสตร์สามารถใช้ข้อมูลเชิงสังเกตเป็นเวลาหลายปี เพื่อค้นหาวัฏจักรของการลดแสงและแสงสว่าง จากนั้นจึวตรวจสอบได้ว่าการลดแสงนั้นเกิดจากดาวคู่หนึ่งที่หมุนรอบกันและกัน

TIC 168789840 ระบบ sextuple (กลาง) 
Cr.ภาพ Centre de Données Astronomiques de Strasbourg / SIMBAD / DSS2
“ ก่อนการค้นพบ TIC 168789840 มีระบบดาวที่เป็นที่รู้จัก 17 ระบบตามการอัปเดตใน Multiple Star ในเดือนมิถุนายนปี 2020 ”  Dr. Brian Powell จากศูนย์การบินอวกาศ Goddard Space Flight Center ของ NASA และเพื่อนร่วมงานของเขา เขียนไว้ในรายงานที่เผยแพร่เมื่อวันที่ 12 มกราคม 2021
ที่ส่งไปยังฐานข้อมูล arXi ซึ่งจะได้รับการตีพิมพ์ในหนึ่งในวารสารของ AAS

โดยนักดาราศาสตร์ได้ตั้งข้อสังเกตไว้ว่านี่ไม่ใช่ระบบ sextuple ระบบแรกที่เคยค้นพบ แต่ระบบดาวนี้จะเข้าร่วมกับสมาชิกอีกสามระบบที่มีลักษณะเดียวกัน รวมถึง " Castor " ซึ่งเป็นระบบที่มีชื่อเสียงที่ถูกค้นพบเมื่อปี 1920
 
Castor ซึ่งรู้จักกันมาตั้งแต่สมัยโบราณว่า เป็นหนึ่งในดาวในกลุ่มดาวราศีเมถุนที่ถูกระบุว่าเป็นระบบดาวคู่ในปี 1719 โดยนักบวชและนักดาราศาสตร์ชาวอังกฤษชื่อ James Pound ที่อยู่ห่างจากโลกเพียง 51 ปีแสง โดยระบบดาวได้เปิดเผยตัวเองต่อ Pound ผ่านกล้องโทรทรรศน์ โดยมีจุดแสงสองจุดที่เต้นอยู่รอบ ๆ กัน
ต่อมาในปี 1905 นักดาราศาสตร์จึงได้ตระหนักว่าจุดทั้งสองนั้นแท้จริงแล้วเป็นดาวฤกษ์ โดยทั้งคู่นอกจากโคจรรอบกันแล้วยังโคจรรอบศูนย์กลางร่วมกันด้วย และในปี 1920 นักดาราศาสตร์อีกทีมได้พบดาวคู่ที่สามที่วนรอบดาวสี่ดวงด้านในทำให้เป็นมันระบบหกดาว

โครงสร้างของ TIC 168789840 ซึ่งเป็นระบบ sextuple
ระบบดาวมีดาวคู่สามดวงหมุนรอบจุดศูนย์กลางของมวลที่แตกต่างกันสามจุด  ซึ่งดาวคู่ทั้งสามดวงมีความโน้มถ่วงผูกติดกัน
โดยวนรอบใจกลางกาแลคซีเหมือนระบบดาวเดียว Cr.ภาพ Sci-News.com
ระบบหกดาวสามารถจัดระเบียบตัวเองได้อีกหลายวิธี เช่น ระบบดาว ADS 9731 ที่ประกอบด้วยจุดแสงสี่จุดที่วนรอบศูนย์กลางปกติ แต่สองจุดของแสงเหล่านี้เป็นดาวคู่ที่สัมพันธ์กันทำให้มันเป็นระบบ sextuple  แต่ " TIC 168789840 " นั้นคล้ายคลึงกับระบบ Castor มากที่สุด โดยมีดาวคู่ชั้นในสองดวงซึ่งแต่ละดวงหมุนวนเป็นวงกลมอย่างใกล้ชิดกัน (คู่แรกโคจรครบรอบกันทุก 31 ชั่วโมง, คู่ที่สองทุก 38 ชั่วโมง) และดาวคู่เหล่านั้นทำวงโคจรรอบจุดศูนย์กลางร่วมกันทุกๆ 3.7 ปี

เมื่อเปรียบเทียบกับคู่ชั้นในแล้ว ดาวคู่สองดวงภายนอกจะมีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกันน้อยกว่า โดยมันจะเปลี่ยนวงโคจรเพียงครั้งเดียวทุกๆ 197 ชั่วโมง และมีแต่ดาวคู่เท่านั้นที่จะทำให้วงโคจรของทั้งระบบสมบูรณ์ทุกๆ 2,000 ปีหรือมากกว่านั้น
 
การยืนยันระยะที่ห่างไกลของ TIC  168789840 ที่คลุมเครือนั้น เป็นองค์กรที่มีเทคโนโลยีสูงกว่า การสังเกตการณ์ด้วยกล้องโทรทรรศน์ของ
James Pound ที่เห็น Castor ที่อยู่ใกล้และสว่างกว่า  โดยนักวิจัยได้ใช้ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ Discover ของ NASA เพื่อค้นหาข้อมูลในหลายๆปีที่ผ่านมา จากดาวเทียมสำรวจดาวเคราะห์นอกระบบ  Transiting Exoplanet Survey (TESS) ซึ่งได้รับการปรับแต่งเพื่อค้นหาการเปลี่ยนแปลงของแสงของดวงดาวทั่วท้องฟ้า

ภาพประกอบของ NASA แสดงให้เห็นวงโคจรที่ซับซ้อนของระบบดาวที่อยู่ใกล้ ๆ Castor
 ซึ่งระบบที่เพิ่งค้นพบใหม่นี้มีการจัดเรียงดาวที่คล้ายกัน(Cr.ภาพ NASA / JPL-Caltech; แก้ไขโดย Nicholas Beeson)
ซึ่งระบบดาวจำนวนมากที่ TESS ค้นพบจะเป็นระบบดาวสามดวงและระบบดาวสี่ดวง แต่นักวิทยาศาสตร์ยังเชื่อว่าความน่าจะเป็นของระบบที่มีดาวมากกว่าสี่ดวงก่อตัวขึ้นนั้นค่อนข้างหายาก แม้จะหายาก แต่ก็มีการค้นพบระบบหกดาวในส่วนอื่น ๆ โดยนักวิจัยได้ฝึกฝน "neural network" ซึ่งเป็นปัญญาประดิษฐ์ประเภทหนึ่ง ซึ่งทำงานบน Discover เพื่อค้นหารูปแบบของการลดแสงและความสว่างที่อาจบ่งบอกถึงระบบที่ซับซ้อน  แม้สิ่งที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่เป็นแค่ดาวคู่ที่ไม่น่าสนใจ 

อย่างไรก็ตาม จากการศึกษา TIC 168789840 อย่างรอบคอบพบว่ามีบางอย่างผิดปกติเกิดขึ้น เมื่อสังเกตและติดตามผลจึงสามารถยืนยันว่ามีดาวหกดวง
ซึ่งนักวิจัยยังไม่ทราบแน่ชัดว่า ระบบดาวหลายดวงมีความซับซ้อนเพียงใด และการค้นพบนี้อาจนำเสนอข้อมูลที่สำคัญสำหรับการแก้ปัญหานั้น โดยข้อมูลเพิ่มเติมอาจจะมาถึงในเร็วๆนี้
" ปัจจุบัน TESS ช่วยให้เราสามารถค้นหาระบบหลายดาวได้มากกว่า 100 ระบบจากการวิเคราะห์ระบบ sextuple ในดาวอื่น ๆ " 
“ วัตถุที่น่าทึ่งทั้ง TIC 168789840 และ Castor จะให้ข้อมูลเชิงลึกแก่เรา เกี่ยวกับการก่อตัวของระบบต่างๆ ซึ่งเป็นเรื่องของการวิจัยและการถกเถียงอย่างจริงจัง”



ภารกิจดาวเคราะห์นอกระบบ TESS


ดาวเทียมสำรวจดาวเคราะห์นอกระบบเปลี่ยนผ่าน (TESS) เป็นขั้นตอนต่อไปในการค้นหาดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะของเราร ภารกิจนี้จะพบดาวเคราะห์นอกระบบที่ปิดกั้นแสงบางส่วนจากดาวฤกษ์เจ้าบ้านของพวกมัน เป็นระยะซึ่งเหตุการณ์ที่เรียกว่าการเปลี่ยนผ่าน โดย TESS จะสำรวจดาวที่สว่างที่สุด 200,000 ดวงใกล้ดวงอาทิตย์เพื่อค้นหาดาวเคราะห์นอกระบบที่เคลื่อนที่ผ่านไปมา TESS เปิดตัวเมื่อวันที่ 18 เมษายน 2018 บนจรวด SpaceX Falcon 9 
นักวิทยาศาสตร์ของ TESS คาดหวังว่าภารกิจนี้จะจัดกลุ่มผู้สมัครดาวเคราะห์หลายพันดวง และเพิ่มจำนวนดาวเคราะห์นอกระบบที่เป็นที่รู้จักในปัจจุบันอย่างมากมาย ในจำนวนนี้คาดว่าประมาณ 300 ดวงเป็นดาวเคราะห์นอกระบบขนาดเท่าโลกและขนาดเหนือโลก ซึ่งเป็นโลกที่มีขนาดไม่เกินสองเท่าของโลก และ TESS จะค้นหาดาวเคราะห์นอกระบบที่มีแนวโน้มมากที่สุด ที่โคจรรอบดาวฤกษ์ที่ใกล้ที่สุดและสว่างที่สุดของเรา ทำให้นักวิจัยในอนาคตมีเป้าหมายใหม่มากมายสำหรับการศึกษาติดตามผลที่ครอบคลุมมากขึ้น




(ขอขอบคุณที่มาของข้อมูลทั้งหมดและขออนุญาตนำมา)
แก้ไขข้อความเมื่อ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่