เจโตวิมุตติและปัญญาวิมุตติ!!!?

สิ่งที่ผู้ปฏิบัติภาวนาควรรู้คือเรื่องเจโตวิมุตติและปัญญาวิมุตติ การหลุดพ้นจากวัฏฏะสงสารนั้นย่อมต้องหลุดด้วยสมาธิและปัญญา วิมุตติหมายถึงการหลุดพ้น การหลุดพ้นทางจิตจากอกุศลธรรมและกิเลสคือเจโตวิมุตติ ส่วนการไม่กลับมาเกิดอีกนี่เป็นชาติสุดท้ายเพราะตัดอวิชชาตัณหาและอุปทานเป็นการหลุดพ้นด้วยปัญญาเรียกว่าปัญญาวิมุตติ
ปัญญาวิมุตติย่อมได้จากวิปัสสนาญาณและถ้ากำลังของวิปัสสนญาณมีกำลังแรงมากพอ ย่อมทำให้เกิดอรหันต์ผลคือบรรลุเป็นพระอรหันต์และท่านย่อมมีปัญญาวิมุตติที่ไม่เสื่อมไม่กำเริบแต่ถ้าวิปัสสนาญาณมีกำลังไม่พอก็จะได้อนาคามีผล สกทาคา โสดาปันติผลคือกิเลสไม่สิ้น ปัญญาวิมุตติของพระอนาคามีฯนั้นจะเสื่อมกำเริบต้องคอยทำวิปัสสนาอยู่ตลอดต่างจากพระอรหันต์จะมีปัญญาวิมุตติตงที่เพราะสำรอกอวิชชาไปหมดสิ้นตั้งแต่วิปัสสนญาณครั้งแรกแล้ว พระอรหันต์แค่มีสติกำหนดรู้นามรูปเท่านั้น ไม่ต้องเหนื่อยเหมือนพระอนาคามีฯ
พระอรหันต์แบบสมถะยานิกก็จะมีคุณวิเศษมากกว่า พระอรหันต์ที่มีเพียงปัญญาวิมุตติ คุณวิเศษที่พระอรหันต์สมถะยานิกมีได้แก่เจโตวิมุตติที่ไม่กำเริบและอภิญญาฯ ดังนั้นพระอรหันต์ที่มีเพียงปัญญาวิมุตติต้องมาฝึกเจริญฌานเพื่อให้เกิดเป็นเจโตวิมุตติเพื่อให้ใจเป็นสุขด้วยอารมย์ฌานแต่จะเป็นเจโตวิมุตติที่คอยเสื่อมคอยกำเริบก้อเพราะท่านไม่ได้ทำฌานมาก่อนทำวิปัสสนาญาณครั้งแรกพอมาทำภายหลังเมื่อบรรลุธรรมแล้วจึงต้องมาเหนื่อยกับการคอยทำฌานที่เสื่อมได้อีก