ก่อนอื่นต้องขอเกรื่นก่อนเลย แต่ถ้าใครรีบ ให้ไปย่อหน้าสามได้เลยครับ
ผมเป็นนักศึกษาปีสามมหาวิทยาลัยชื่อดังแห่งหนึ่งย่านบางมดครับ ได้เรียนวิชาศึกษาทั่วไปซึ่งเป็นวิชาเฉพาะตัวหนึ่งครับ เป็นวิชาที่มีวัตถุประสงค์การสอนเกี่ยวกับ"ทักษะการเป็นผู้นำ"อาทิ การใช้เครื่องมือในการรวบรวมแนวคิด SWOT หรือในเชิงธุรกิจเช่น Lean Canvas การสอนในเทอมที่ผมเรียนนี้เป็นลักษณะ Project-base คือเน้นการทำโปรเจคเพื่อประยุกต์ความรู้ที่ได้เรียน สำหรับ Project ในเทอมนี้คือการออกแบบ Bussiness model ซึ่งจะช่วยเพิ่มยอดขายให้กับบริษัทที่มาเป็นวิทยากรบรรยายแนวคิดบริษัทได้ (มีการนำวิทยากรจากบริษัทใหญ่ๆ มาบรรยายองค์ความรู้บริษัท) หลักๆ คือให้เรา ideate(คิดไอเดีย) และนำเสนอออกมาในรูปแบบ Bussiness model โดยใช้ Lean Canvas และ tools อื่นๆมาเป็น base ครับ ...ความจริงในเรื่องรูปแบบการสอนรายวิชามีหลายประเด็นให้ discuss เลยทีเดียว ขอยกเอาไปไว้กระทู้อื่นนะครับ
เรื่องมีอยู่ว่าการทำงานในทีมที่ถูกแบ่งของรายวิชานี้ค่อนข้างทุลักทุเล นศ.กลุ่มหนึ่งมีประมาณ 10 คน ซึ่งบางกลุ่มคละภาค คละสาขาวิชา ตัวผมและเพื่อนอีกบางคนค่อนข้างทุ่มเทให้กับงานในระดับที่ได้งานออกมาดีและได้รับคำชม(อันนี้ จขกท. ไม่ได้คิดเอาเองนะครับTT) แต่... ประเด็นอยู่ที่ว่า การประสานงานต่าง ๆ เป็นไปอย่างเร่งด่วนและรวดเร็ว มักมีการนัดส่งงานโดยแจ้งล่วงหน้าเพียงไม่กี่วันอยู่เสมอ ๆ เคยลอง feedback แล้วแต่อาจารย์รับเรื่องไว้เฉยๆ ไม่ค่อยเกิดการเปลี่ยนแปลงอะไรครับ ตอนแรกก็คิดว่าคงไม่อะไร เราก็ว่าง น่าจะส่งได้ทัน แต่ผลที่ตามมาก็เกิดขึ้น
การวัดผลในรายวิชาวัดจากการให้เพื่อนประเมินเพื่อน และหากสมาชิกคนใดในทีมลืมประเมินภายในช่วงเวลาที่กำหนดซึ่งเปิดให้ประเมินได้แค่ <72 ชั่วโมง และชี้แจงล่วงหน้า 1 วีค เวลาที่อยู่ในช่วงประเมินไม่ตรงตามตารางเรียนปกติด้วย ก็จะทำให้คะแนนในส่วนนั้นหายไปซึ่งถือเป็นคะแนนส่วนใหญ่กระทบต่อเกรดได้หลายประจุ ในจุดนี้ จขกท. มองว่าในการศึกษาที่มุ่งเน้นและเรียกร้องความรับผิดชอบในการกระทำไปเหนือกว่า outcome ที่ได้จากตัวเนื้อหาที่เรียนเอง มันเวิร์คจริง ๆ หรือครับ ในแง่ของการกระตุ้นให้เกิดความเข้าใจในตัวเนื้อหา อันนี้เป็นประเด็นที่อยากจะชวนมา discuss ครับ
ทางผู้เขียนมองว่า การวัดผลการศึกษาที่มุ่งเน้นไปที่ความรับผิดชอบมากไปกว่าความรู้ที่นักศึกษาได้รับมันเป็นการวัดผลที่ผิดจุดและบั่นทอนสมรรถภาพในการเรียนของผู้เรียนครับ ด้วยประเด็นดังต่อไปนี้
1. วัตถุประสงค์ในการศึกษาของแต่ละรายวิชาก็เพื่อให้นักศึกษาได้เรียนรู้ในองค์ความรู้ที่รายวิชาต้องการจะสื่อ เช่นดังตัวอย่างรายวิชานี้ที่ผมได้ยกไปในพารากราฟแรก ก็คือการได้ใช้เครื่องมือมาช่วยในการคิด ซึ่งถ้าหากนศ.ทำได้ดีในส่วนนี้ การวัดผลก็ควรต้องมุ่งไปที่ผลสำเร็จของการที่นักศึกษานำเครื่องมือมาใช้เป็นอย่างชำนาญ ไม่ใช่ให้ความสนใจในความรับผิดชอบในการปฏิบัติตามข้อกำหนดที่ตั้งขึ้นมาเองซึ่งไม่เกี่ยวกับวัตถุประสงค์รายวิชา หากนักศึกษาไม่ได้ประเมินด้วยเหตุอันใด ก็ไม่ใช่ว่านักศึกษาจะได้ 0 ในการเรียนวิชานี้ หากจะวัดความรับผิดชอบก็แนะนำว่าให้ไปสร้างวิชาว่าด้วยบริบทแห่งการรับผิดชอบ แล้วแนะนำว่าเปิดให้อาจารย์บางท่านลงทะเบียนเรียนไปพร้อมนักศึกษาก็น่าจะยกระดับมหาวิทยาลัยขึ้นไปให้ดีขึ้น และการสอนที่มีคุณภาพมากขึ้นครับ
2. ความรับผิดชอบและองค์ความรู้ที่ได้รับเป็นคนละเรื่องกัน และความรับผิดชอบไม่ใช่ตัวบ่งบอกองค์ความรู้ หากเห็นด้วยในทรรศนะนี้ การวัดผลทางการศึกษาจึงควรวัดความรับผิดชอบและความสามารถทางวิชาการแยกกัน
การนำความรับผิดชอบมาอยู่เหนือความรู้ในการวัดผลทางการศึกษา นอกจากจะเป็นคนละเรื่องกันและไม่ตรงต่อวัตถุประสงค์รายวิชาแล้วนั้น ยังบั่นทอนจิตใจในการเรียน และทัศนคติที่ดีต่อศาสตร์ที่ได้เรียนของนักศึกษาด้วย จขกท.มองว่าในการศึกษาที่ดีนั้นคือการศึกษาที่ทำให้ผู้เรียนมีทัศนคติที่ดีต่อเนื้อหาที่ได้เรียน เกิดความชอบ Passion และความสนใจในการเรียนรู้เนื้อหานั้น ๆ จนเกิดความอยากรู้ Curiosity ทำให้เป็นแรงผลักดันในการสร้าง Knowhow ส่วนบุคคลและเกิดการนำไปใช้จริง ไม่ใช้การต้องถูกบีบบังคับให้เรียนภายใต้กรอบของความรับผิดชอบ มันจะทำให้ผู้เรียนนอกจากจะถูกกดดันแล้ว ทำงานส่งๆไปเพื่อไม่โดนว่า ไม่โดนบ่น ไม่ใช่ทำเพราะอยากทำแล้ว ยังทำให้เกิดทัศนคติจากผลของการสร้างแรงจูงใจในเชิงลบให้กับนักศึกษาอีกด้วย
การเรียนรู้โดยนำความรับผิดชอบเป็นใหญ่เหนือไปกว่าความรู้ที่นักศึกษาได้รับมันเวิร์คจริง ๆ หรอ? ผมว่ามันถึงเวลาที่เราต้องเริ่มตั้งคำถามกลับไปยังวัยเด็กของพวกเรา ที่โดนคุณครูมัธยมตีเพราะส่งการบ้านช้า ที่โดนไม่ให้เข้าห้องเรียนเพราะมาโรงเรียนสาย ที่โดนไม่ให้สอบเพราะไม่ตรงเวลา แท้จริงแล้วองค์ความรู้มันจำเป็นต้องไปยืนอยู่บนคำว่าความรับผิดชอบจริงหรอ หากไม่มีคำว่าความรับผิดชอบบุคคลนั้นก็คงไม่มีที่ยืนในระบบการศึกษาแบบนี้แม้จะมีอัจฉริยภาพเพียงใด
หลายคนอาจมองในทัศนะที่เราจำเป็นต้องมีความรับผิดชอบ เพื่อไม่ก่อให้เกิดผลเสียตามมา เราจำเป็นต้องตรงต่อเวลา เพื่อไม่ให้คนอื่นรอ เราจำเป็นต้องพึงปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ที่ถูกกำหนดขึ้นหากเราเลือกที่จะอยู่กับมัน เลือกที่จะลงทะเบียนเรียนวิชานั้น ๆ ในที่นี้ผมไม่ได้ขอให้ทุกคนเลิกตรงเวลา ไม่ได้ขอให้ทุกคนกลายเป็นคนเสเพล ไร้ซึ่งความรับผิดชอบทางการศึกษา เพียงแต่ต้องการเรียกร้องว่าการวัดผลในการศึกษาที่เน้นความรับผิดชอบเป็นใหญ่นั้นมัน ไร้ สา ระ และความรับผิดชอบมันจะมาก็ต่อเมื่อมันจำเป็นต้องมาอย่างมีเหตุผลอันสมควรครับ
คิดเห็นอย่างไรกับการวัดผลที่คะแนนขึ้นตรงกับความรับผิดชอบมากไปกว่าความสามารถ
ผมเป็นนักศึกษาปีสามมหาวิทยาลัยชื่อดังแห่งหนึ่งย่านบางมดครับ ได้เรียนวิชาศึกษาทั่วไปซึ่งเป็นวิชาเฉพาะตัวหนึ่งครับ เป็นวิชาที่มีวัตถุประสงค์การสอนเกี่ยวกับ"ทักษะการเป็นผู้นำ"อาทิ การใช้เครื่องมือในการรวบรวมแนวคิด SWOT หรือในเชิงธุรกิจเช่น Lean Canvas การสอนในเทอมที่ผมเรียนนี้เป็นลักษณะ Project-base คือเน้นการทำโปรเจคเพื่อประยุกต์ความรู้ที่ได้เรียน สำหรับ Project ในเทอมนี้คือการออกแบบ Bussiness model ซึ่งจะช่วยเพิ่มยอดขายให้กับบริษัทที่มาเป็นวิทยากรบรรยายแนวคิดบริษัทได้ (มีการนำวิทยากรจากบริษัทใหญ่ๆ มาบรรยายองค์ความรู้บริษัท) หลักๆ คือให้เรา ideate(คิดไอเดีย) และนำเสนอออกมาในรูปแบบ Bussiness model โดยใช้ Lean Canvas และ tools อื่นๆมาเป็น base ครับ ...ความจริงในเรื่องรูปแบบการสอนรายวิชามีหลายประเด็นให้ discuss เลยทีเดียว ขอยกเอาไปไว้กระทู้อื่นนะครับ
เรื่องมีอยู่ว่าการทำงานในทีมที่ถูกแบ่งของรายวิชานี้ค่อนข้างทุลักทุเล นศ.กลุ่มหนึ่งมีประมาณ 10 คน ซึ่งบางกลุ่มคละภาค คละสาขาวิชา ตัวผมและเพื่อนอีกบางคนค่อนข้างทุ่มเทให้กับงานในระดับที่ได้งานออกมาดีและได้รับคำชม(อันนี้ จขกท. ไม่ได้คิดเอาเองนะครับTT) แต่... ประเด็นอยู่ที่ว่า การประสานงานต่าง ๆ เป็นไปอย่างเร่งด่วนและรวดเร็ว มักมีการนัดส่งงานโดยแจ้งล่วงหน้าเพียงไม่กี่วันอยู่เสมอ ๆ เคยลอง feedback แล้วแต่อาจารย์รับเรื่องไว้เฉยๆ ไม่ค่อยเกิดการเปลี่ยนแปลงอะไรครับ ตอนแรกก็คิดว่าคงไม่อะไร เราก็ว่าง น่าจะส่งได้ทัน แต่ผลที่ตามมาก็เกิดขึ้น
การวัดผลในรายวิชาวัดจากการให้เพื่อนประเมินเพื่อน และหากสมาชิกคนใดในทีมลืมประเมินภายในช่วงเวลาที่กำหนดซึ่งเปิดให้ประเมินได้แค่ <72 ชั่วโมง และชี้แจงล่วงหน้า 1 วีค เวลาที่อยู่ในช่วงประเมินไม่ตรงตามตารางเรียนปกติด้วย ก็จะทำให้คะแนนในส่วนนั้นหายไปซึ่งถือเป็นคะแนนส่วนใหญ่กระทบต่อเกรดได้หลายประจุ ในจุดนี้ จขกท. มองว่าในการศึกษาที่มุ่งเน้นและเรียกร้องความรับผิดชอบในการกระทำไปเหนือกว่า outcome ที่ได้จากตัวเนื้อหาที่เรียนเอง มันเวิร์คจริง ๆ หรือครับ ในแง่ของการกระตุ้นให้เกิดความเข้าใจในตัวเนื้อหา อันนี้เป็นประเด็นที่อยากจะชวนมา discuss ครับ
ทางผู้เขียนมองว่า การวัดผลการศึกษาที่มุ่งเน้นไปที่ความรับผิดชอบมากไปกว่าความรู้ที่นักศึกษาได้รับมันเป็นการวัดผลที่ผิดจุดและบั่นทอนสมรรถภาพในการเรียนของผู้เรียนครับ ด้วยประเด็นดังต่อไปนี้
1. วัตถุประสงค์ในการศึกษาของแต่ละรายวิชาก็เพื่อให้นักศึกษาได้เรียนรู้ในองค์ความรู้ที่รายวิชาต้องการจะสื่อ เช่นดังตัวอย่างรายวิชานี้ที่ผมได้ยกไปในพารากราฟแรก ก็คือการได้ใช้เครื่องมือมาช่วยในการคิด ซึ่งถ้าหากนศ.ทำได้ดีในส่วนนี้ การวัดผลก็ควรต้องมุ่งไปที่ผลสำเร็จของการที่นักศึกษานำเครื่องมือมาใช้เป็นอย่างชำนาญ ไม่ใช่ให้ความสนใจในความรับผิดชอบในการปฏิบัติตามข้อกำหนดที่ตั้งขึ้นมาเองซึ่งไม่เกี่ยวกับวัตถุประสงค์รายวิชา หากนักศึกษาไม่ได้ประเมินด้วยเหตุอันใด ก็ไม่ใช่ว่านักศึกษาจะได้ 0 ในการเรียนวิชานี้ หากจะวัดความรับผิดชอบก็แนะนำว่าให้ไปสร้างวิชาว่าด้วยบริบทแห่งการรับผิดชอบ แล้วแนะนำว่าเปิดให้อาจารย์บางท่านลงทะเบียนเรียนไปพร้อมนักศึกษาก็น่าจะยกระดับมหาวิทยาลัยขึ้นไปให้ดีขึ้น และการสอนที่มีคุณภาพมากขึ้นครับ
2. ความรับผิดชอบและองค์ความรู้ที่ได้รับเป็นคนละเรื่องกัน และความรับผิดชอบไม่ใช่ตัวบ่งบอกองค์ความรู้ หากเห็นด้วยในทรรศนะนี้ การวัดผลทางการศึกษาจึงควรวัดความรับผิดชอบและความสามารถทางวิชาการแยกกัน
การนำความรับผิดชอบมาอยู่เหนือความรู้ในการวัดผลทางการศึกษา นอกจากจะเป็นคนละเรื่องกันและไม่ตรงต่อวัตถุประสงค์รายวิชาแล้วนั้น ยังบั่นทอนจิตใจในการเรียน และทัศนคติที่ดีต่อศาสตร์ที่ได้เรียนของนักศึกษาด้วย จขกท.มองว่าในการศึกษาที่ดีนั้นคือการศึกษาที่ทำให้ผู้เรียนมีทัศนคติที่ดีต่อเนื้อหาที่ได้เรียน เกิดความชอบ Passion และความสนใจในการเรียนรู้เนื้อหานั้น ๆ จนเกิดความอยากรู้ Curiosity ทำให้เป็นแรงผลักดันในการสร้าง Knowhow ส่วนบุคคลและเกิดการนำไปใช้จริง ไม่ใช้การต้องถูกบีบบังคับให้เรียนภายใต้กรอบของความรับผิดชอบ มันจะทำให้ผู้เรียนนอกจากจะถูกกดดันแล้ว ทำงานส่งๆไปเพื่อไม่โดนว่า ไม่โดนบ่น ไม่ใช่ทำเพราะอยากทำแล้ว ยังทำให้เกิดทัศนคติจากผลของการสร้างแรงจูงใจในเชิงลบให้กับนักศึกษาอีกด้วย
การเรียนรู้โดยนำความรับผิดชอบเป็นใหญ่เหนือไปกว่าความรู้ที่นักศึกษาได้รับมันเวิร์คจริง ๆ หรอ? ผมว่ามันถึงเวลาที่เราต้องเริ่มตั้งคำถามกลับไปยังวัยเด็กของพวกเรา ที่โดนคุณครูมัธยมตีเพราะส่งการบ้านช้า ที่โดนไม่ให้เข้าห้องเรียนเพราะมาโรงเรียนสาย ที่โดนไม่ให้สอบเพราะไม่ตรงเวลา แท้จริงแล้วองค์ความรู้มันจำเป็นต้องไปยืนอยู่บนคำว่าความรับผิดชอบจริงหรอ หากไม่มีคำว่าความรับผิดชอบบุคคลนั้นก็คงไม่มีที่ยืนในระบบการศึกษาแบบนี้แม้จะมีอัจฉริยภาพเพียงใด
หลายคนอาจมองในทัศนะที่เราจำเป็นต้องมีความรับผิดชอบ เพื่อไม่ก่อให้เกิดผลเสียตามมา เราจำเป็นต้องตรงต่อเวลา เพื่อไม่ให้คนอื่นรอ เราจำเป็นต้องพึงปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ที่ถูกกำหนดขึ้นหากเราเลือกที่จะอยู่กับมัน เลือกที่จะลงทะเบียนเรียนวิชานั้น ๆ ในที่นี้ผมไม่ได้ขอให้ทุกคนเลิกตรงเวลา ไม่ได้ขอให้ทุกคนกลายเป็นคนเสเพล ไร้ซึ่งความรับผิดชอบทางการศึกษา เพียงแต่ต้องการเรียกร้องว่าการวัดผลในการศึกษาที่เน้นความรับผิดชอบเป็นใหญ่นั้นมัน ไร้ สา ระ และความรับผิดชอบมันจะมาก็ต่อเมื่อมันจำเป็นต้องมาอย่างมีเหตุผลอันสมควรครับ