จิตต่อต้าน แม้ถูกต้อง มีเหตุผล ก็ไม่ยอม
อรติ, อรดี, อรตี แปลว่า ความไม่ยินดี, ความไม่พอใจ, ริษยา ต่อต้านแม้สิ่งนั้นจะถูกต้อง อรติเกิดจากมิจฉาทิฏฐิ มานะ และอรติมี ๗ ขั้น ดังนี้
อรตีขั้นที่ ๑ คุยเหตุผล จะต้องมีเหตุผลถึงจะยอมได้
อรตีขั้นที่ ๒ ทู่ซี้ไม่มีเหตุผล ไม่ยอมรับเหตุผลของคนอื่น ถึงแม้ว่าถูกต้องก็ไม่ยอมรับ คือ ไม่ยอมรับความคิดของคนอื่นแม้ว่ามีเหตุผลที่ถูกต้องก็ตาม
อรตีขั้นที่ ๓ หลอกให้คนอื่นมาให้เป็นพรรคพวกให้เห็นด้วย คือ หาแนวร่วม พยายามชักชวนคนอื่นมาเชื่อตามความคิดเห็นของตน และพยายามจะไปหาข้อมูล วิธีการอย่างอื่นมาหักล้างให้ได้ เข้าสู่รูปแบบของการเสแสร้ง ทำร้ายตนเอง เพื่อจะหาช่องทางว่าเขาผิด ไม่ยอมเสียศักดิ์ศรี
อรตีขั้นที่ ๔ หลอกให้ตกหลุม พอเขาไม่มีหนทางแก้ เขาก็จำเป็นต้องยอม
อรตีขั้นที่ ๕ ภาพพจน์ ภาพลักษณ์ดีมาก ทำตัวเองเป็นพ่อพระ แม่พระ ให้คนนับถือ เชื่อถือ แต่ข้างในจิตใจเต็มไปด้วยมาร
อรตีขั้นที่ ๖ มีผลงานปรากฏ สร้างหลอกลวงคนอื่น เช่น สร้างวัด สร้างพระพุทธรูป สร้างสิ่งสาธารณะ แต่จิตใจหลอกให้เขาเชื่อว่าเราดี
อรตีขั้นที่ ๗ เล่นปรัชญา เล่นธรรมะขั้นสูง ใช้ปัญญาที่ผิดๆ บรรยายธรรมะที่ผิดๆ ทำให้ประชาชนเข้าใจผิดตามๆ ต่อๆ กันไป หรือรับธรรมะ รับหลักการมาผิดๆ เลยถ่ายทอดแบบผิดๆ สืบต่อๆ กันไป
ตัวอรตีเกิดจากสาเหตุ ดังนี้
๑. อวิชชา คือ ไม่รู้เหตุและผลนั้นๆ
๒. สำคัญตนผิด คือ ว่าตนเองรู้และเข้าใจสิ่งนั้น ทนงตนเอง
๓. มีวิจิกิจฉา สงสัยสรุปไม่ได้ และมีมิจฉาทิฏฐิ มานะ
๔. เกิดอรติ
วิธีแก้อรติ ดังนี้
๑. มีวิชชา คือ ไม่สำคัญตนเองผิด
๒. มีสติสัมปชัญญะ ในการพิจารณาว่าตนเองเก่งจริงมั้ย พิจารณาตามภาวะธรรมจริงแท้
๓. มีสัมมาทิฏฐิมานะ และมีข้อสรุป
๔. ภาวนา ทำให้เจริญมากขึ้น
ปฏิฆะความขัดเคืองใจกับอรติ แตกต่างกันยังไง
อรตีเอาความปฏิฆะขัดเคืองใจไปสร้างเรื่องต่อ อรติมีเฉพาะในหมู่มนุษย์เท่านั้น ในสัตว์ไม่มี เพราะว่ามนุษย์สามารถร้ายแบบมีภูมิปัญญา
จิตต่อต้าน แม้ถูกต้อง มีเหตุผล ก็ไม่ยอม
อรติ, อรดี, อรตี แปลว่า ความไม่ยินดี, ความไม่พอใจ, ริษยา ต่อต้านแม้สิ่งนั้นจะถูกต้อง อรติเกิดจากมิจฉาทิฏฐิ มานะ และอรติมี ๗ ขั้น ดังนี้
อรตีขั้นที่ ๑ คุยเหตุผล จะต้องมีเหตุผลถึงจะยอมได้
อรตีขั้นที่ ๒ ทู่ซี้ไม่มีเหตุผล ไม่ยอมรับเหตุผลของคนอื่น ถึงแม้ว่าถูกต้องก็ไม่ยอมรับ คือ ไม่ยอมรับความคิดของคนอื่นแม้ว่ามีเหตุผลที่ถูกต้องก็ตาม
อรตีขั้นที่ ๓ หลอกให้คนอื่นมาให้เป็นพรรคพวกให้เห็นด้วย คือ หาแนวร่วม พยายามชักชวนคนอื่นมาเชื่อตามความคิดเห็นของตน และพยายามจะไปหาข้อมูล วิธีการอย่างอื่นมาหักล้างให้ได้ เข้าสู่รูปแบบของการเสแสร้ง ทำร้ายตนเอง เพื่อจะหาช่องทางว่าเขาผิด ไม่ยอมเสียศักดิ์ศรี
อรตีขั้นที่ ๔ หลอกให้ตกหลุม พอเขาไม่มีหนทางแก้ เขาก็จำเป็นต้องยอม
อรตีขั้นที่ ๕ ภาพพจน์ ภาพลักษณ์ดีมาก ทำตัวเองเป็นพ่อพระ แม่พระ ให้คนนับถือ เชื่อถือ แต่ข้างในจิตใจเต็มไปด้วยมาร
อรตีขั้นที่ ๖ มีผลงานปรากฏ สร้างหลอกลวงคนอื่น เช่น สร้างวัด สร้างพระพุทธรูป สร้างสิ่งสาธารณะ แต่จิตใจหลอกให้เขาเชื่อว่าเราดี
อรตีขั้นที่ ๗ เล่นปรัชญา เล่นธรรมะขั้นสูง ใช้ปัญญาที่ผิดๆ บรรยายธรรมะที่ผิดๆ ทำให้ประชาชนเข้าใจผิดตามๆ ต่อๆ กันไป หรือรับธรรมะ รับหลักการมาผิดๆ เลยถ่ายทอดแบบผิดๆ สืบต่อๆ กันไป
ตัวอรตีเกิดจากสาเหตุ ดังนี้
๑. อวิชชา คือ ไม่รู้เหตุและผลนั้นๆ
๒. สำคัญตนผิด คือ ว่าตนเองรู้และเข้าใจสิ่งนั้น ทนงตนเอง
๓. มีวิจิกิจฉา สงสัยสรุปไม่ได้ และมีมิจฉาทิฏฐิ มานะ
๔. เกิดอรติ
วิธีแก้อรติ ดังนี้
๑. มีวิชชา คือ ไม่สำคัญตนเองผิด
๒. มีสติสัมปชัญญะ ในการพิจารณาว่าตนเองเก่งจริงมั้ย พิจารณาตามภาวะธรรมจริงแท้
๓. มีสัมมาทิฏฐิมานะ และมีข้อสรุป
๔. ภาวนา ทำให้เจริญมากขึ้น
ปฏิฆะความขัดเคืองใจกับอรติ แตกต่างกันยังไง
อรตีเอาความปฏิฆะขัดเคืองใจไปสร้างเรื่องต่อ อรติมีเฉพาะในหมู่มนุษย์เท่านั้น ในสัตว์ไม่มี เพราะว่ามนุษย์สามารถร้ายแบบมีภูมิปัญญา