สิ่งที่เอามาใช้ในการเเลกเปลี่ยนอย่างเงิน ช่วยผมมองความต้องการของคนได้อย่างชัดเจน ผมรู้สึกว่าวิธีการที่ผมหาเงินแบบโดยการไปเป็นส่วนหนึ่งในระบบไม่ว่าจะค้าขายหรือทำธุรกิจเองมันทำให้ผมได้รับเงินกลับมาไม่คุ้มกับเวลาและคุณภาพชีวิตที่เสียไป ทุกวันนี้ทำงานมาได้เงินเดือนเกือบแสนจะหาผักทั้ปลอดสารพิษที่มีคุณภาพเหมาะกับเงินที่เสียให้ลูกหลานตัวเองกินยังยาก คนใส่สารพิษสารเร่งโตกันในช่วงกระบวนการผลิตเพราะหวังแต่เงิน เป็นต้น ส่วนทองคำเท่าที่ลองศึกษาดูอยากรู้จริงๆว่าทำไมมันถึงยังจำเป็นมากขนาดนั้น เข้าใจเรื่องการเเลกเปลี่ยนที่ใช้ทองคำเป็นสื่อกลาง คุณค่าในด้านความเป็นเครื่องประดับตัดออกไปได้เลยสำหรับเรามันคือขยะ ทั่อ่านเจอแล้วดูจำเป็นเช่น จำเป็นต่อการทำอุปกรณ์ที่ใช้งานในอวกาศ เป็นวัสดุในอิเล็กทรอนิกชั้นดี เป็นต้น แล้วมันจำเป็นขนาดนั้นเลยเหรอ เป็นวัสดุที่ใช้กำหนดค่าเงิน อะไรคือคุณค่ามันจริงๆกันแน่ใครพอจะมีคำตอบได้บ้าง อยากรู้ประโยชน์จริงๆของมันว่าดีกว่าแร่อื่นยังไงที่ถูกนำมาใช้กำหนดค่าเงิน เพราะแร่อื่นบางตัวก็มีประโยชน์มากมายและเป็นที่ต้องการ ใครมีความรู้อะไรก็ช่วยตอบที่อะไรวัดคุณค่าของสิ่งรอบตัวเรา สำหรับเราตอนนี้แค่ปัจจัยสี่ที่มีคุณภาพ,การทำดีและส่งต่อสิ่งดีให้คนรอบตัวต่างหากที่จำเป็น สำหรับเราเราว่าเงิน ความโลภ การแบ่งชนชั้นและอำนาจจะพาคนและธรรมชาติไปสู่จุดจบ ไม่ได้พัฒนาชีวิตเราหรือลูกหลานเราให้ดีขึ้นเลย ระบบต่างๆก็ห่วยยกตัวอย่างง่ายๆเช่นระบบการศึกษาที่นับวันยิ่งแย่ลงทุกวัน ไม่ต่างอะไรจากระบบหา-เลย ข้อสอบยากขึ้นแบบที่ไม่ได้ช่วยให้เด็กพัฒนาขึ้น ระบบการเรียนการสอนที่เน้นจำเยอะเกินไป มันถึงยุคที่เราควรรู้เพื่อใช้งานจริงแล้ว เทคโนโลยีช่วยในการเก็บ แลกเปลี่ยนและค้นหาข้อมูลประกอบการตัดสินใจ แต่สิ่งที่ระบบปัจจุบันหรือแม้แต่คำพูดของครูบางคนยังสนแค่ว่า ลำบากเเล้วไงที่ผ่านมาคนอื่นเค้าทำได้คุณก็ต้องทำได้ เหมือนคุณบอกให้ลูกคุณปั่นจักรยานข้ามจังหวัดไปเรียนทั้งที่มีรถยนต์ใช้ ไหนจะเรื่องแนวคิดครูบางคน ที่คิดแค่สร้างแรงกดดันหรือนิสัยแย่จริงๆชนิดที่หาคำอธิบายไม่ได้อีก จนเราที่จบครูมาไม่อยากให้ลูกไปโรงเรียนรัฐราคาแพงๆถ้าไม่สอนเองที่บ้านสู้ส่งไปเรียนกับครูจิตอาสาที่สอนเด็กบนดอยยังจะดีกว่า อย่างน้อยก็การันตีได้ว่าลูกถูกสอนให้มีความเป็นคน นี่แค่ไม่กี่แง่มุมแย่ๆของระบบการศึกษา แล้วไหนจะระบบอื่นหรือแม้แต่กฎหมายที่ร่างเพื่อผลประโยชน์ ยาโรงบาลบางตัวที่แย่กว่าสมุนไพรพืชบ้านที่ดันไปทำให้ผิดกฎหมายเป็นต้น ใครคิดยังไงก็บอกๆหน่อยแล้วกันอยากรู้ความคิดของคนอื่นว่าเกิดมาแล้วเคยถามตัวเองบ้างไหมว่าอะไรคือคุณค่าของชีวิตแล้วสิ่งไหนบ้างที่มีคุณค่าจริงๆบอกให้รู้หน่อยนะ เพราะนี่รู้สึกว่าหลายๆอย่างที่เป็นอยู่มันบัดซบมาก เกิดมายังไม่ทันเคยเห็นทะเลปะการังก็ฟอกขาวไปซะก่อน นั่งอยู่บ้านเฉยๆโลกก็ร้อนฝุ่นก็เยอะขึ้นทุกวัน เราไม่คิดจะร่วมมือกันเปลี่ยนโลกบ้างเหรอ เปลี่ยนมันทุกเรื่องเลยอะไรที่ไม่ดี ถ้ามันยังไม่เปลี่ยนแล้วต่อไปเราจะส่งต่ออะไรให้ลูกหลานกัน การศึกษามันสอนคนให้รวยกว่าให้ใช้อำนาจกดขี่หรือได้สิ่งที่ต้องการมาเหรอวะ เด็กเล่นยาบ้าแถวบ้านกูยังมีใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่มห้คนในชุมชนดีกับคนในชุมชนมากกว่าคนเรียนจบ มดีๆมียศมีเงินแต่เเนวคิดเห็นแก่ได้บางคนเลย เราต้องเปลี่ยนยังไงที่ใครวิธีไหนนอกจากแค่ออกมาบอกลอยๆว่าต้องปลูกฝังจิตสำนึก ช่วยที
เงิน ทองคำ คุณภาพชีวิต?อะไรคือตัวกำหนดคุณค่าของคุณและสิ่งรอบข้าง