วัคซีนรักษาโควิค มันมีอะไรยากนักครับ ทำไมถึงไม่โผล่ออกมาสักที

วัคซีนคืออะไร?
วัคซีนคือพิษของเชื้อโรคซึ่งถูกทำให้ไม่มีฤทธิ์แรงพอที่จะทำให้เกิดการเจ็บป่วย โดยการฉีดหรือกินเข้าไปเพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานต่อโรคมากพอ จนสามารถกำจัดโรคนั้นได้เมื่อติดเชื้อโรคนั้นจริงๆ

สำหรับโควิด-19นี้ เฉพาะในสหรัฐอเมริกา มีบริษัทประมาณ30แห่ง และสถาบันอีกจำนวนหนึ่ง กำลังพยายามศึกษา/ผลิตวัคซีนตัวนี้ขึ้นมา

การผลิตวัคซีน ทำอย่างไร?
หลักการคือการทำให้เชื้อโรคอ่อนแอ ด้วยการเพาะเชื้อหลายๆรุ่น(generations) แล้วเลือกเอารุ่นที่มีการผ่าเหล่า(mutations)ที่อ่อนแอไปเรื่อยๆ จนได้รุ่นที่ไม่มีฤทธิ์ทำให้คนเจ็บป่วยแต่ยังคงคุณสมบัติของเชี้อโรคอยู่ เพื่อเอามา"หลอก"ให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้น
ขั้นตอนวิธีการที่จะได้วัคซีนนี้โดยปกติต้องใช้เวลานาน ประมาณ 5-15ปี

อีกวิธี จะใช้บางส่วนของตัวเชื้อโรค ซึ่งเป็นโปรตีน ก็จะตัดเอาเฉพาะตัวโปรตีนนั้นไปเลี้ยงในแบคทีเรียหรือยีสต์เพื่อเพิ่มจำนวนให้มากขึ้น บางทีก็ใช้วิธีตัดต่อพันธุกรรมตัวไวรัสเองให้ลดความรุนแรงลง
วิธีหลังนี้ วัคซีนที่ได้ ต้องฉีดกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานหลายๆครั้งจึงจะฆ่าเชื้อโรคได้

ต่อมา ได้มีการคิดค้นวิธีใหม่อีกวิธี ที่เรียกว่า nucleotide-based vaccines ซึ่งจะใช้เวลาน้อยลงมากกว่าเดิม
เราทราบว่าโควิด-19 ใช้หนามในการเกาะและเข้าไปทำลายเซลล์ของเรา โดยมีRNAเป็นตัวสั่งการ เราก็จะตัดเอาRNAนี้ ฉีดเข้าไปในร่างกาย เพื่อสั่งการให้เซลล์ร่างกายสร้างโปรตีนของไวรัสซึ่งถือว่าเป็นสิ่งแปลกปลอม จึงระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานขึ้นมาอีกทีหนึ่ง

โควิดวัคซีนจะใช้ได้เมื่อไหร่?

"อย่างน้อย ต้องใช้เวลาปีเศษ"

ขั้นตอน ตั้งแต่ผลิตจนนำออกมาใช้
1. เลี้ยงโปรตีน หรือ สกัดสายใยRNA อาจใช้เวลาไม่นาน(เป็นความลับของแต่ละผู้ผลิต) ใช้เวลาเป็นสัปดาห์-เดือน
    ณ ปัจจุบันบางบริษัทสามารถผลิตวัคซีนได้แล้ว(เจ้าแรกคือ Moderna https://bit.ly/39zzypy )
    เมื่อผลิดได้แล้วก็นำมาทดสอบกับคน เรียกว่า Clinical trials  ตามข้อ2-4
2. ใช้กับอาสาสมัครคนแข็งแรง จำนวนหลักสิบ ดูความปลอดภัย/ผลข้างเคียง ใช้เวลา3เดือน
3. ใช้กับคนเพิ่มขึ้น จำนวนหลักร้อย และควรทำในพื้นที่ระบาด ดูความปลอดภัย/ผลข้างเคียง/ผลการกระตุ้นภูมิต้านทาน ใช้เวลา6-8เดือน
4. ใช้กับคนจำนวนหลักพันในพื้นที่ระบาด และทำซ้ำ ใช้เวลา6-8เดือน
    เมื่อครบ4ข้อก็จะให้ US Food and Drug Administration(FDA)รับรองยา ใช้เวลาเดือน-ปี

จากการประเมินเวลา ถ้าทุกอย่างราบรื่น เร็วสุดก็จะได้ใช้วัคซีนเชิงพาณิชย์ราวกลางปีหน้า (ในกรณีสถานการฉุกเฉินเช่นนี้ อาจลัดขั้นตอนต่างๆ อาจเป็นต้นปี)

ส่วนของจีน ก็จะเริ่มClinical trials ในเดือนหน้าไปแล้ว ก็คงใช้เวลาตามมาตรฐานน่าจะพอๆกัน (หรืออาจเร็วกว่าขึ้นอยู่กับกฎหมายของจีน)

reference ต้นฉบับ  
https://www.wired.com/story/everything-you-need-to-know-about-coronavirus-vaccines
https://www.scmp.com/news/china/society/article/3074032/progress-against-coronavirus-china-new-cases-wane-epidemic-hot

.....
ภาพ - วัคซีนใช้เวลาพัฒนานานเท่าไร
         ประสบการณ์ที่ผ่านมา ส่วนใหญ่ = 16 ปี

ระยะเวลาดังกล่าวได้แก่ (ปี)
- วิจัยต้นแบบ = 2, ทดลองในสัตว์ = 2.5, ทดลองในคน = 3.5 (ปี)
- สร้างโรงงาน = 5, ผลิต = 2, ขออนุมัติใช้วัคซีน = 1, แจกจ่าย = 0.3 (ปี)

ทำไม วัคซีนโควิด-19 น่าจะทำได้เร็วกว่า วัคซีนอื่นๆ
และ อาจทำได้ภายใน 18 เดือน = 1.5 ปี

(1). รหัสพันธุกรรมของ Covid-19 คล้าย SARS = 80%
(2). โครงสร้างส่วนยื่นจากแคปซูล (Spike proteins) คล้าย SARS

(3). หลายประเทศ ลงทุนทำ โรงงานและสายการผลิต ล่วงหน้า
      หรือ เตรียมโรงงานวัคซีนเก่า ให้ ผลิตของใหม่ได้

(4). เทคโนโลยีด้านการถอดรหัสพันธุกรรม สร้างรหัสพันธุกรรมใหม่
      ทำให้ เกิดวิธิทำวัคซีนแบบใหม่
      เช่น mRNA vaccine เป็นวัคซีนที่เมื่อนำเข้าไปในเซลล์แล้ว
      จะ สร้างโปรตีนใหม่ได้ทันที

(5). ทั่วโลกแข่งกันทำวัคซีนใหม่
      ทำให้ ตอนนี้ (เมษายน 63) มีโครงการวัคซีนต้นแบบแล้วถึง 95 ชนิด
.....

การ วิจัย-พัฒนาวัคซีน ก็ล้มเหลวได้ เช่น
(1). วัคซีนเอดส์ (HIV)
(2). วัคซีนไข้เลือดออกเดงกี่ (dengue)

วัคซีน 2 ชนิดนี้ พบ
คนที่ฉีดวัคซีนแล้ว ป่วยหนักกว่า คนที่ไม่ได้ฉีดวัคซีน
= เกิดการเสริมฤทธิ์ในทางร้าย (vaccine-induced enhancement)
.....

.....
ภาพ - โอกาสพัฒนาวัคซีนสำเร็จ หลังผ่านการทดลองในสัตว์
(1). เฟส 1 = ทดลองในคน หลายสิบ คน = โอกาสผ่าน 63%
(2). เฟส 2 = ทดลองในคน หลายร้อย คน = โอกาสผ่าน 31%

(3). เฟส 3 = ทดลองในคน หลายพัน คน = โอกาสผ่าน 58%
(4). ขออนุญาตใช้ยาใหม่ = ทบทวนความปลอดภัย และ สิทธิบัตร ว่า
      ไม่ ละเมิดลิขสิทธิ์ที่มีมาก่อน = โอกาสผ่าน 85%
.....


ถ้ามีเจ้าภาพพัฒนาวิจัยวัคซีน 1 รายการ
โอกาสสำเร็จ = 63/100 x 31/100 x 58/100 x 85/100 = 9.63%

ตอนนี้ มีการพัฒนาวัคซีนโควิด-19 = อย่างน้อย 95 ชนิด
โอกาสสำเร็จ = 9.63/100 x 95 = 9.15 = 9 รายการ
.....


วัคซีนโควิด-19 มีโอกาสใช้งานได้เร็วที่สุด
= กันยายน 2564

นี่เป็น ความหวังของคนทั่วโลกทีเดียว
ตอนนี้ ขอให้ช่วยกัน อยู่บ้าน อยู่ห่างๆ ล้างมือ สวมหน้ากาก เป็นประจำ

ขอบคุณ ครับ...
นพ.วัลลภ
.....
จาก - How Long Will a Vaccine Really Take? The New York Times. April 30, 2020.
       https://www.nytimes.com/interactive/2020/04/30/opinion/coronavirus-covid-vaccine.html
.....