ฟื้นความหลัง 28 ปี รางวัลภาพยนตร์แห่งชาติ (ก่อนเป็นสุพรรณหงส์)

บรรยากาศเมื่อค่ำคืนของวันที่ 25 มกราคม 2535 ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ คลาคล่ำไปด้วยบุคคลในวงการบันเทิงแขนงภาพยนตร์ ทั้งเหล่าผู้สร้าง ผู้กำกับ ดารานักแสดง สื่อมวลชน ผู้อยู่เบื้องหลังด้านต่าง ๆ รวมไปถึงบุคคลสำคัญที่ริเริ่มให้เกิดงานสำคัญประจำปี เพราะนี่คือรางวัลชิ้นใหม่ที่จะตราตรึงใจของคนดูหนังไปอีกนานแสนนาน 

รางวัล "ภาพยนตร์แห่งชาติ" จึงถือกำเนิดขึ้นภายใต้การจัดงานของ "สมาคมสมาพันธ์ภาพยนตร์แห่งชาติ" ซึ่งนำโดยนายกสมาคมฯ คนแรกคือ อ.ไพจิตร ศุภวารี โดยได้รับความร่วมมือจากภาคส่วนต่าง ๆ ทำให้มีรางวัลนี้ขึ้นหลังจากที่สมาคมก่อตัวมาได้เพียง 2 ปี

สำหรับรางวัลภาพยนตร์แห่งชาติครั้งแรก เป็นการแจกรางวัลให้แก่ผู้ที่มีส่วนร่วมในการสร้างสรรค์ผลงานดีเด่นเป็นจำนวนทั้งสิ้น 16 สาขา รวมถึงรางวัลพิเศษอีก 2 สาขา โดยพิจารณาจากผลงานที่เข้าฉายในช่วงปี 2533-2534 ส่วนตราสัญลักษณ์ของรางวัลเป็นรูปทางช้างเผือกเชื่อมดวงดาว

จนกระทั่งในปี 2544 สมัยที่ คมน์ อรรฆเดช เป็นนายกสมาคมฯ ได้ดำเนินการจัดงานประกาศผลรางวัลภาพยนตร์แห่งชาติต่อไป แต่ได้มีการเปลี่ยนรูปรางวัลให้เป็นรูปสุพรรณหงส์ ดังนั้นชื่อเรียกของรางวัลจึงกลายเป็น "รางวัลภาพยนตร์แห่งชาติ สุพรรณหงส์" นับแต่นั้นมาจนถึงปัจจุบัน

นับเป็นเวลากว่า 28 ปีที่ "รางวัลภาพยนตร์แห่งชาติ" เป็นรางวัลตัวยืนเด่นสำหรับวงการหนังไทยโดยแท้ มีการคัดเลือกและตัดสินผลงานด้วยความโปร่งใสและยุติธรรม แม้ว่าในหลาย ๆ ครั้งจะมีปัญหาอันชุลมุนและเสียงติติงเข้ามาถาโถมอยู่บ้างก็ตาม 

ในโอกาสดี ๆ เช่นนี้ เราจึงขอทบทวนจุดเริ่มต้นของรางวัลภาพยนตร์แห่งชาติ จากวันแรกอันตรึงเครียดจนถึงวันตัดสินอันสุขสบาย มาให้ผู้เรียนรู้ทุกท่านได้มองย้อนกันว่าหน้าตาของงานในวันนั้นเป็นอย่างไร มีหนังเรื่องใดและดาราท่านใดที่ได้รับรางวัลบ้าง

เราคัดทั้งเรื่องและภาพมาไว้ให้คุณต่อไปนี้ แล้วมาพิจารณากันว่าครั้งแรกนั้นน่าเชื่อถือกว่าครั้งปัจจุบันสักปานใด...สวัสดี.