นับตั้งแต่การเข้ามาของศาสนาอิสลามในโลกมลายู มีรัฐสุลต่านได้เกิดขึ้นและสูญสิ้นไปไม่น้อยในช่วงทั้งก่อนยุคอาณานิคม จนถึงยุคเอกราช
รัฐสุลต่านที่ยิ่งใหญ่พอนั้น คาบสมุทรมลายูก็มีอาณาจักรมะละกา สุมาตรามีอาณาจักรอาเจะห์ ชวามีอาณาจักรมะตะรัม บอร์เนียวมีอาณาจักรบรูไน
หากแต่ร้อยปีผ่านไป ด้วยสภาวะการเผชิญหน้ากับจักรวรรดินิยม ทำให้ต่างก็สูญสิ้นไป มีเรื่องราวร้อยพันเกิดขึ้นกับรัฐสุลต่าน ทั้งในมาเลเซียและอินโดฯ
ปัจจุบัน ในมาเลเซีย ยังมีรัฐสุลต่าน 9 รัฐ ที่มีอำนาจปกครองตนเองในระดับหนึ่ง รวมถึงการเลือกตั้งมนตรีใหญ่ (Menteri Besar) เพื่อเข้าทำงานระดับรัฐ
สุลต่านของรัฐในมาเลเซีย มีอำนาจภายใต้รัฐธรรมนูญ เป็นสัญลักษณ์และเป็นประมุขของรัฐ เป็นผู้นำศาสนาอิสลามของรัฐ และสืบทอดตามประเพณี
มาเลเซีย ภายใต้การปกครองของอังกฤษ แต่เดิมมีรัฐ 4 รัฐ ประกอบไปด้วย สะลาโงร์ ปะหัง นกรีซัมบิลัน และ ปราก์ อยู่ภายใต้อำนาจของอังกฤษ
ภายหลังการได้รัฐทั้ง 4 จากสยาม คือ ปะลิส เกดะห์ กลันตัน และ ตรังกานู พร้อมทั้งการเข้ามาของรัฐสุลต่านยะโฮร์ จึงไม่ต้องรวมเข้ากับรัฐก่อนหน้านี้
ต่อมา อังกฤษพยายามรวมเข้าเป็นสหภาพมาลายัน แต่ชาวมลายูพากันต่อต้าน เพราะเป็นการตัดอำนาจของสุลต่าน ทำให้ศาสนาอิสลามไร้ผู้นำรักษา
อังกฤษจึงเปลี่ยนไปใช้ระบบสหพันธรัฐแทน ต่อมาจึงได้ประกาศเอกราชจากอังกฤษ สุลต่านมีอำนาจเลือกและได้รับเลือกเป็นประมุขรัฐสูงสุดของชาติ
สุลต่านที่ได้รับเลือกให้เป็นประมุขรัฐสูงสุด จะมีผู้แทนพระองค์อยู่ประจำการแทนในรัฐของพระองค์จนหมดวาระ ซึ่งมักจะเป็นพระญาติของพระองค์เอง
บรูไน ในปัจจุบัน เป็นรัฐเอกราช มีอธิปไตยอย่างสมบูรณ์แบบ ทั้งยังมีระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์อยู่ เป็นประเทศสุดท้ายในอาเซียนที่ได้รับเอกราช
ส่วนฟิลิปปินส์ เคยมีรัฐสุลต่านอยู่ทั้งในเกาะมินดาเนาและลูซอน แต่ต่อมาถูกสเปนรุกราน สูญสิ้นไปบ้าง หรือยังพอเป็นสัญลักษณ์อยู่บ้างต่อประชาชน
แต่สำหรับอินโดนีเซีย พื้นที่ในแต่ละเกาะ ล้วนมีรัฐสุลต่านอยู่มากมาย แต่มีอยู่แค่ที่เดียวที่ยังมีอำนาจปกครองตัวเองได้ คือ โยกยาการ์ต้า ในเกาะชวา
การช่วยเหลือขบวนการกู้เอกราชอินโดนีเซีย ประกอบกับความนิยมของประชาชนส่วนหนึ่ง ทำให้โยกยาการ์ต้า ได้รับสิทธิพิเศษในการปกครองตนเอง
เรื่องราวทั้ง 3 ที่ ผมเขียนไว้บ้างแล้วทั้งเนื้อหาตรงๆ และเปรยๆ ไว้ ทั้งของบรูไน ฟิลิปปินส์ และ โยกยาการ์ต้า สามารถลองไปหาในกระทู้ก่อนหน้าได้
สำหรับรัฐอื่นๆ ที่ไม่ได้มีการรับรองอย่างเป็นทางการ ไม่มีอำนาจปกครองหรือมีฐานะใดๆอย่างเป็นทางการ หากนับดูแล้ว ในอินโดนีเซีย ถือว่ามีไม่น้อย
รัฐสุลต่านในปัจจุบันที่ยังมีการสืบทอดกันอยู่ เช่น รัฐกุไตการ์ตานครา รัฐอาเจะห์ดารุลสลาม รัฐปาลัมบังดารุลสลาม และอีกหลายๆ รัฐ ที่มีผู้อ้างสิทธิ์
รวมถึงในมาเลเซียเอง ยังมีผู้อ้างราชบัลลังก์เป็นสุลต่านแห่งมะละกา ซึ่งถูกจับไปเมื่อ 5 ปีที่แล้ว ข้อหาพยายามปลุกระดม (จริงๆ ดังตั้งแต่ 2005)
ในบางกรณี แม้ว่าจะไม่ได้เป็นสัญลักษณ์อย่างเป็นทางการ แต่ก็ได้รับการยอมรับจากประชาชนท้องถิ่นทั่วไปในฐานะศูนย์กลางของท้องถิ่น
ขณะที่บางที่ โดยเฉพาะกรณีของสุลต่านมะละกานั้น ถูกเยาะเย้ยกันหนักมากในโซเชียลมีเดีย ในเมืองไทยก็คงประมาณพวกร่างทรงคนทรงนี้แหละ
สำหรับอินโดนีเซียนั้น มีการเปิดเผยสาเหตุที่ไม่ได้ยอมรับระบอบแบบอย่างมาเลเซีย เหตุผลแรกคือ อินโดนีเซีย ต้องการเป็นรัฐแบบไม่อิงศาสนา
การมีสุลต่าน อาจจะทำให้อินโดนีเซียไม่สามารถเป็นรัฐทางโลกได้อย่างเต็มที่ เหตุผลที่สองก็คือ ผู้นำปฏิวัติอินโดนีเซียทั้งหลาย ล้วนเป็นฝ่ายซ้าย
เหตุผลสุดท้ายก็คือ เพื่อความเป็นหนึ่งเดียวของอินโดนีเซีย สมัยที่ญี่ปุ่นยึดครองอินโดนีเซีย เคยถามซูการ์โนว่าอยากเป็นราชามั้ย ซูการ์โนบอกว่าไม่
ขณะที่มาเลเซีย ยังยอมรับสุลต่านในแต่ละรัฐได้ เพราะยังยึดถือยึดมั่นในศาสนาอิสลามอยู่ และยังต้องการผู้นำที่ค้ำจุนศาสนาอิสลามอยู่อย่างสุลต่าน
แถมผู้นำการเมืองในตอนนั้น ต่างก็เป็นทั้งเชื้อสายสุลต่านและขุนนางมลายูกัน จึงพากันยังดำรงรักษาสถาบันพระมหากษํตริย์ไว้ในมาเลเซียโดยต่อไป
----
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้มีเพจแล้วนะ https://bit.ly/37gI0c0
รัฐสุลต่านในโลกมลายู กับฐานะในช่วงหลายร้อยปีที่ผ่านมา
รัฐสุลต่านที่ยิ่งใหญ่พอนั้น คาบสมุทรมลายูก็มีอาณาจักรมะละกา สุมาตรามีอาณาจักรอาเจะห์ ชวามีอาณาจักรมะตะรัม บอร์เนียวมีอาณาจักรบรูไน
หากแต่ร้อยปีผ่านไป ด้วยสภาวะการเผชิญหน้ากับจักรวรรดินิยม ทำให้ต่างก็สูญสิ้นไป มีเรื่องราวร้อยพันเกิดขึ้นกับรัฐสุลต่าน ทั้งในมาเลเซียและอินโดฯ
ปัจจุบัน ในมาเลเซีย ยังมีรัฐสุลต่าน 9 รัฐ ที่มีอำนาจปกครองตนเองในระดับหนึ่ง รวมถึงการเลือกตั้งมนตรีใหญ่ (Menteri Besar) เพื่อเข้าทำงานระดับรัฐ
สุลต่านของรัฐในมาเลเซีย มีอำนาจภายใต้รัฐธรรมนูญ เป็นสัญลักษณ์และเป็นประมุขของรัฐ เป็นผู้นำศาสนาอิสลามของรัฐ และสืบทอดตามประเพณี
มาเลเซีย ภายใต้การปกครองของอังกฤษ แต่เดิมมีรัฐ 4 รัฐ ประกอบไปด้วย สะลาโงร์ ปะหัง นกรีซัมบิลัน และ ปราก์ อยู่ภายใต้อำนาจของอังกฤษ
ภายหลังการได้รัฐทั้ง 4 จากสยาม คือ ปะลิส เกดะห์ กลันตัน และ ตรังกานู พร้อมทั้งการเข้ามาของรัฐสุลต่านยะโฮร์ จึงไม่ต้องรวมเข้ากับรัฐก่อนหน้านี้
ต่อมา อังกฤษพยายามรวมเข้าเป็นสหภาพมาลายัน แต่ชาวมลายูพากันต่อต้าน เพราะเป็นการตัดอำนาจของสุลต่าน ทำให้ศาสนาอิสลามไร้ผู้นำรักษา
อังกฤษจึงเปลี่ยนไปใช้ระบบสหพันธรัฐแทน ต่อมาจึงได้ประกาศเอกราชจากอังกฤษ สุลต่านมีอำนาจเลือกและได้รับเลือกเป็นประมุขรัฐสูงสุดของชาติ
สุลต่านที่ได้รับเลือกให้เป็นประมุขรัฐสูงสุด จะมีผู้แทนพระองค์อยู่ประจำการแทนในรัฐของพระองค์จนหมดวาระ ซึ่งมักจะเป็นพระญาติของพระองค์เอง
บรูไน ในปัจจุบัน เป็นรัฐเอกราช มีอธิปไตยอย่างสมบูรณ์แบบ ทั้งยังมีระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์อยู่ เป็นประเทศสุดท้ายในอาเซียนที่ได้รับเอกราช
ส่วนฟิลิปปินส์ เคยมีรัฐสุลต่านอยู่ทั้งในเกาะมินดาเนาและลูซอน แต่ต่อมาถูกสเปนรุกราน สูญสิ้นไปบ้าง หรือยังพอเป็นสัญลักษณ์อยู่บ้างต่อประชาชน
แต่สำหรับอินโดนีเซีย พื้นที่ในแต่ละเกาะ ล้วนมีรัฐสุลต่านอยู่มากมาย แต่มีอยู่แค่ที่เดียวที่ยังมีอำนาจปกครองตัวเองได้ คือ โยกยาการ์ต้า ในเกาะชวา
การช่วยเหลือขบวนการกู้เอกราชอินโดนีเซีย ประกอบกับความนิยมของประชาชนส่วนหนึ่ง ทำให้โยกยาการ์ต้า ได้รับสิทธิพิเศษในการปกครองตนเอง
เรื่องราวทั้ง 3 ที่ ผมเขียนไว้บ้างแล้วทั้งเนื้อหาตรงๆ และเปรยๆ ไว้ ทั้งของบรูไน ฟิลิปปินส์ และ โยกยาการ์ต้า สามารถลองไปหาในกระทู้ก่อนหน้าได้
สำหรับรัฐอื่นๆ ที่ไม่ได้มีการรับรองอย่างเป็นทางการ ไม่มีอำนาจปกครองหรือมีฐานะใดๆอย่างเป็นทางการ หากนับดูแล้ว ในอินโดนีเซีย ถือว่ามีไม่น้อย
รัฐสุลต่านในปัจจุบันที่ยังมีการสืบทอดกันอยู่ เช่น รัฐกุไตการ์ตานครา รัฐอาเจะห์ดารุลสลาม รัฐปาลัมบังดารุลสลาม และอีกหลายๆ รัฐ ที่มีผู้อ้างสิทธิ์
รวมถึงในมาเลเซียเอง ยังมีผู้อ้างราชบัลลังก์เป็นสุลต่านแห่งมะละกา ซึ่งถูกจับไปเมื่อ 5 ปีที่แล้ว ข้อหาพยายามปลุกระดม (จริงๆ ดังตั้งแต่ 2005)
ในบางกรณี แม้ว่าจะไม่ได้เป็นสัญลักษณ์อย่างเป็นทางการ แต่ก็ได้รับการยอมรับจากประชาชนท้องถิ่นทั่วไปในฐานะศูนย์กลางของท้องถิ่น
ขณะที่บางที่ โดยเฉพาะกรณีของสุลต่านมะละกานั้น ถูกเยาะเย้ยกันหนักมากในโซเชียลมีเดีย ในเมืองไทยก็คงประมาณพวกร่างทรงคนทรงนี้แหละ
สำหรับอินโดนีเซียนั้น มีการเปิดเผยสาเหตุที่ไม่ได้ยอมรับระบอบแบบอย่างมาเลเซีย เหตุผลแรกคือ อินโดนีเซีย ต้องการเป็นรัฐแบบไม่อิงศาสนา
การมีสุลต่าน อาจจะทำให้อินโดนีเซียไม่สามารถเป็นรัฐทางโลกได้อย่างเต็มที่ เหตุผลที่สองก็คือ ผู้นำปฏิวัติอินโดนีเซียทั้งหลาย ล้วนเป็นฝ่ายซ้าย
เหตุผลสุดท้ายก็คือ เพื่อความเป็นหนึ่งเดียวของอินโดนีเซีย สมัยที่ญี่ปุ่นยึดครองอินโดนีเซีย เคยถามซูการ์โนว่าอยากเป็นราชามั้ย ซูการ์โนบอกว่าไม่
ขณะที่มาเลเซีย ยังยอมรับสุลต่านในแต่ละรัฐได้ เพราะยังยึดถือยึดมั่นในศาสนาอิสลามอยู่ และยังต้องการผู้นำที่ค้ำจุนศาสนาอิสลามอยู่อย่างสุลต่าน
แถมผู้นำการเมืองในตอนนั้น ต่างก็เป็นทั้งเชื้อสายสุลต่านและขุนนางมลายูกัน จึงพากันยังดำรงรักษาสถาบันพระมหากษํตริย์ไว้ในมาเลเซียโดยต่อไป
----
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้