วิเคราะห์ MV Red Velvet - Psycho เพราะฉันใช้ ‘ใจ’ รัก

ตอน mv ออกดูครั้งแรกก็รู้ทันทีว่าได้ inspiration มาจากหนังเรื่อง Black Swan (2010) ที่นาตาลี พอร์ตแมนแสดงนำทันทีแม้ยังไม่ได้โอกาสดูหนังเรื่องนี้ เพราะชุดของพิเบที่เห็นปุ๊บก็รู้ว่ามาจากบัลเลต์เรื่อง Swan Lake และบรรดากระจกมากมายใน mv ไม่กี่วันต่อมาสาวๆ ก็บอกว่าได้แรงบันดาลใจมาจากเรื่องหงส์ดำจริงแสดงว่ามาถูกทางแล้ว และเพื่อความเข้าใจตัว mv มาขึ้นจึงไปหาบทความวิเคราะห์อ่านและหาบางฉากในหนังมาดู(เป็นการสปอยล์ตัวเองไปในตัว) ฉะนั้นบทวิเคราะห์นี้จะอ้างอิง mv กับตัวภาพยนตร์ Black Swan ในภาพรวมเท่านั้น ไม่มีลงลึกว่าฉากนี้มาจากตอนไหนของในหนังนะคะ 

ก่อนจะเริ่มวิเคราะห์ mv ขอเล่าเรื่องย่อ Black Swan พอสังเขปสำหรับคนไม่เคยดู(อย่างอิชั้น)เพิ่มความเข้าใจกันสักนิด

Black Swan เป็นเรื่องราวของนีนา นักบัลเลต์สาวโลกสวยที่เติบโตมากับคุณแม่ผู้ดูแลเธออย่างดี ริ้นไม่ให้ไต่ไรไม่ให้ตอม วันหนึ่งเธอได้รับบทนำในละครเรื่อง Swan Lake ซึ่งต้องแสดงเป็นทั้งหงส์ขาวและหงส์ดำ แน่นอนว่านีนาเข้าถึงบทหงส์ขาวได้อย่างดีเยี่ยม หากในทางกลับกันก็ไม่สามารถเข้าถึงบทหงส์ดำได้ นีนาจึงต้องปลุกด้านมืดของตัวเองขึ้นมาเพื่อให้บทบาทการแสดงนำเรื่องแรกของเธอสมบูรณ์แบบที่สุดจนนำมาสู่โศกนาฏกรรมอันคาดไม่ถึง

เอาล่ะ ถ้าพร้อมแล้วเรามา psycho ไปพร้อมๆ กันค่ะ

Keyword
Psycho

Note
Psychic apparatus (Id, Ego and Super-ego) by Sigmund Freud

---

กลับมาที่พิเบนั่งอยู่ในรถสีขาวและไฟในโรงละครที่ดับลง

จากนั้นประตูห้องหนึ่งในโรงละครก็เปิดออกเผยให้เห็นน้องเยมอยู่ด้านใน กระโดดโลดเต้นอย่างสนุกสนานบนฟูก ก่อนพินุ้งจะเดินมาปิดประตู

แล้วน้องเยมเป็นใคร? ทำไมถึงต้องถูกพินุ้งกักตัวไว้? ก็ยังไม่บอกเหมือนกันจ้า โปรดช่วยติดตามกันต่อไปก่อน 555

จากนั้นภาพตัดมาที่บันไดเจอเจ้าวานยืนอยู่ ก่อนที่น้องจอยจะเดินผ่านมาและเกือบจะผ่านไป ทว่าสุดท้ายก็หันกลับมามองแล้วจับมือฉุดให้เดินตามไปด้วยกัน ตรงนี้อยากให้สังเกตความ contrast กันระหว่างสองคนนี้ ตั้งแต่สีผม ทรงผม และสีชุด

กลับมาที่ห้องน้องเยม อยู่ๆ ซึลกิก็ปรากฏขึ้นมา ทั้งสองกำลังสื่อสาร(?)กันด้วยโทรศัพท์ถ้วย

เริ่มจากคนที่เดาได้ง่ายสุด...
ไอรีน = นักแสดงผู้รับบทหงส์ขาว aka นีนา
เธอคือหงส์ขาวบริสุทธิ์แสนสวยก่อนนี้เธออยู่ในกรอบมาตลอด(รถสีขาว) เมื่อต้องการเป็นนักแสดงที่สมบูรณ์แบบก็ได้เวลาเปลี่ยนแปลงตัวเองแล้ว และโรงละครก็คือภายในจิตใจของไอรีนที่พวกเราจะได้เข้าไปสำรวจพร้อมกับเธอนั่นเอง

เวนดี้ = ด้านมืด aka Id (อ่านว่า อิด) | จอย = ด้านสว่าง aka Super-ego 
สองคนนี้คือด้านตรงข้ามกันภายในจิตใต้สำนึกของไอรีน

ขณะที่จอยเป็น Super-ego หรือจิตสำนึกที่ผ่านการอบรมมาแล้ว คอยข่มสัญชาตญาณดิบ (Id) เอาไว้ให้เป็นไปอย่างถูกต้อง สังเกตจากการที่จอยคอยปิดกั้นเยริจากภายนอกเพื่อให้เธอยังดูไร้เดียงสาในโลกเล็กๆ นั้นต่อไป กล่าวได้อีกอย่างคือจอยเป็นแม่ของนีนาในเรื่อง Black Swan นั่นเอง

เป็นไอรีนด้านโลกสวยที่ถูกซ่อนเอาไว้และถูกปิดกั้นไว้ในส่วนลึกของโรงละคร(จิตใจ)โดยจอย หรือตัวตนที่ Id โดน Super-ego กดไว้มิดไม่มีโอกาสได้เติบโตเจอด้านมืด

ซึลกิ = ตัวตนอีกด้านของไอรีนที่หลบซ่อนอยู่ (Ego) aka หงส์ดำที่ไอรีน(นีนา)ต้องการเป็น
เมื่อไอรีนต้องการสวมบทหงส์ดำให้ได้อย่างสมบูรณ์ เธอจึงต้องปลุกอีกด้านของเธอขึ้นมา ซึลกิจึงเป็นอีกด้านของไอรีนที่เพิ่งถือกำเนิดขึ้น สังเกตได้จากฉากในรถที่เพิ่งโผล่ขึ้นมาทีหลังจนเดินออกจากรถตามมา เราจะเห็นเพียงเงาของซึลกิเท่านั้น

ย้อนกลับไปที่ฉากเปิดตอนที่ไอรีนนั่งอยู่ในรถแล้วไฟในโรงละครดับ ถ้าจำได้คือจอยอยู่ในโรงละคร ตรงนี้คือการปิดจิตสำนึกส่วน Super-ego ไม่ให้ทำงานเพื่อให้อีกด้านหรือซึลกิออกมาได้ค่ะ

ส่วนซึลกินั้นเป็นตัวแทนของ Ego ส่วนที่มีเหตุผลและเกี่ยวข้องกับโลกความเป็นจริง เป็นส่วนบริหารบุคลิกภาพทั้งหมด ควบคุม Super-ego ให้คัดกรองสัญชาตญาณดิบ (Id) เพื่อแสดงออกมาอย่างเหมาะสม

ทว่าใน mv (รวมถึง Black Swan) เราจะเห็นว่าจอย (Super-ego) มีบทบาทเหนือกว่าอีกสองส่วน (Id และ Ego) พยายามซ่อนเยริจากเวนดี้ (Id) ไว้ตลอด ทำให้ซึลกิ (Ego) จิตสำนึกด้านที่ควรมีในตัวมนุษย์ปกติเมื่อโตขึ้นมาในอายุระดับหนึ่งจึงเพิ่งเกิดขึ้นและต้องมาค้นหาด้านมืดของตนเองให้เจอ

ฉะนั้นเรื่องราวหลังจากนี้แทนที่จะจิตสำนึกของไอรีนได้แสดงออกอย่างคนทั่วไป มีทั้งด้านขาว-ดำ(เทาๆ) ก็จะเป็น Psycho นั่นเอง