จากเหตุการณ์ตอนหนึ่งใน "มหาปรินิพพานสูตร" จาก พระไตรปิฎก ไทย (ฉบับหลวง) เล่มที่ ๑๐ สุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค
ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคเสด็จเข้าไปยังปาวาลเจดีย์ ครั้นเสด็จเข้าไป แล้วประทับนั่ง บนอาสนะที่ท่านพระอานนท์ปูลาดถวาย ฝ่ายท่านพระอานนท์ถวาย บังคมพระผู้มีพระภาคแล้ว นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นท่านพระอานนท์นั่ง เรียบร้อยแล้ว พระผู้มีพระภาคได้รับสั่งกะท่านว่า ดูกรอานนท์ เมืองเวสาลี น่ารื่นรมย์ อุเทนเจดีย์ โคตมเจดีย์ สัตตัมพเจดีย์ พหุปุตตเจดีย์ สารันทเจดีย์ ปาวาลเจดีย์ ต่างน่ารื่นรมย์ อิทธิบาททั้ง ๔ อันผู้ใดผู้หนึ่งเจริญแล้ว กระทำให้ มากแล้ว กระทำให้เป็นดุจยาน กระทำให้เป็นดุจพื้น ให้ตั้งมั่นแล้ว สั่งสมแล้ว ปรารภดีแล้ว ผู้นั้นเมื่อจำนงอยู่ พึงดำรงอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัป ดูกร อานนท์ อิทธิบาททั้ง ๔ ตถาคต เจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว กระทำให้เป็น ดุจยาน กระทำให้เป็นดุจพื้น ให้ตั้งมั่นแล้ว สั่งสม แล้ว ปรารภดีแล้ว ตถาคต นั้น เมื่อจำนงอยู่
จะพึงดำรงอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัป แม้เมื่อ พระผู้มีพระภาคทรงกระทำนิมิตอันหยาบ โอภาสอันหยาบอย่างนี้ ท่านพระอานนท์ ก็มิอาจ รู้ทัน จึงมิได้ทูลวิงวอนพระผู้มีพระภาคว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขอพระผู้มีพระภาคจงทรงดำรงอยู่ ตลอดกัป ขอพระสุคตจงทรงดำรงอยู่ตลอดกัป เพื่อ ประโยชน์ของชนเป็นอันมาก เพื่อความสุข ของชนเป็นอันมาก เพื่ออนุเคราะห์ โลก เพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อความสุขของเทวดา และมนุษย์ทั้งหลาย
สมมติว่า เหตุการณ์ในครั้งนั้น หากพระอานนท์ รับรู้นิมิตโอภาสที่พระผู้มีพระภาคเจ้าได้กระทำไว้ และทูลวิงวอนขอให้พระพุทธเจ้า ทรงเจริญอิทธิบาท 4 ณ ปาวาลเจดีย์แล้ว และพระพุทธเจ้าทรงรับคำขอ และทรงเจริญอิทธิบาท 4 ..... คำถาม หรือข้อสงสัยคือ คำว่า "พึงดำรงอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัป" หมายถึง จะสามารถมีชีวิตอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัปใช่หรือไม่ ? และคำว่ากัป ในที่นี้ หมายถึงกี่ปี ? และมีความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติหรือไม่ ?
สรุป คำถาม
1. คำว่า "พึงดำรงอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัป" หมายถึง จะสามารถมีชีวิตอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัปใช่หรือไม่ ?
2. คำว่ากัป ในที่นี้ หมายถึงกี่ปี ?
3. มีความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติหรือไม่ ?
หมายเหตุ ขออนุญาตตัดเรื่อง "มารผู้มีบาป" ใช้ฤทธิดลใจห้ามไม่ให้พระอานนท์รับรู้ หรือรู้ทันนิมิตโอภาสของพระพุทธเจ้านะครับ
คำถามย่อย อยากทราบว่า การเจริญอิทธิบาท ๔ ในที่นี้ หมายถึงอย่างไร ซึ่งปกติ อิทธิบาท ๔ จะประกอบไปด้วย ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา
[สงสัย] เกี่ยวกับเหตุการณ์ปลงอายุสังขาร ณ ปาวาลเจดีย์
ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคเสด็จเข้าไปยังปาวาลเจดีย์ ครั้นเสด็จเข้าไป แล้วประทับนั่ง บนอาสนะที่ท่านพระอานนท์ปูลาดถวาย ฝ่ายท่านพระอานนท์ถวาย บังคมพระผู้มีพระภาคแล้ว นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นท่านพระอานนท์นั่ง เรียบร้อยแล้ว พระผู้มีพระภาคได้รับสั่งกะท่านว่า ดูกรอานนท์ เมืองเวสาลี น่ารื่นรมย์ อุเทนเจดีย์ โคตมเจดีย์ สัตตัมพเจดีย์ พหุปุตตเจดีย์ สารันทเจดีย์ ปาวาลเจดีย์ ต่างน่ารื่นรมย์ อิทธิบาททั้ง ๔ อันผู้ใดผู้หนึ่งเจริญแล้ว กระทำให้ มากแล้ว กระทำให้เป็นดุจยาน กระทำให้เป็นดุจพื้น ให้ตั้งมั่นแล้ว สั่งสมแล้ว ปรารภดีแล้ว ผู้นั้นเมื่อจำนงอยู่ พึงดำรงอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัป ดูกร อานนท์ อิทธิบาททั้ง ๔ ตถาคต เจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว กระทำให้เป็น ดุจยาน กระทำให้เป็นดุจพื้น ให้ตั้งมั่นแล้ว สั่งสม แล้ว ปรารภดีแล้ว ตถาคต นั้น เมื่อจำนงอยู่ จะพึงดำรงอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัป แม้เมื่อ พระผู้มีพระภาคทรงกระทำนิมิตอันหยาบ โอภาสอันหยาบอย่างนี้ ท่านพระอานนท์ ก็มิอาจ รู้ทัน จึงมิได้ทูลวิงวอนพระผู้มีพระภาคว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขอพระผู้มีพระภาคจงทรงดำรงอยู่ ตลอดกัป ขอพระสุคตจงทรงดำรงอยู่ตลอดกัป เพื่อ ประโยชน์ของชนเป็นอันมาก เพื่อความสุข ของชนเป็นอันมาก เพื่ออนุเคราะห์ โลก เพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อความสุขของเทวดา และมนุษย์ทั้งหลาย
สมมติว่า เหตุการณ์ในครั้งนั้น หากพระอานนท์ รับรู้นิมิตโอภาสที่พระผู้มีพระภาคเจ้าได้กระทำไว้ และทูลวิงวอนขอให้พระพุทธเจ้า ทรงเจริญอิทธิบาท 4 ณ ปาวาลเจดีย์แล้ว และพระพุทธเจ้าทรงรับคำขอ และทรงเจริญอิทธิบาท 4 ..... คำถาม หรือข้อสงสัยคือ คำว่า "พึงดำรงอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัป" หมายถึง จะสามารถมีชีวิตอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัปใช่หรือไม่ ? และคำว่ากัป ในที่นี้ หมายถึงกี่ปี ? และมีความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติหรือไม่ ?
สรุป คำถาม
1. คำว่า "พึงดำรงอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัป" หมายถึง จะสามารถมีชีวิตอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัปใช่หรือไม่ ?
2. คำว่ากัป ในที่นี้ หมายถึงกี่ปี ?
3. มีความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติหรือไม่ ?
หมายเหตุ ขออนุญาตตัดเรื่อง "มารผู้มีบาป" ใช้ฤทธิดลใจห้ามไม่ให้พระอานนท์รับรู้ หรือรู้ทันนิมิตโอภาสของพระพุทธเจ้านะครับ
คำถามย่อย อยากทราบว่า การเจริญอิทธิบาท ๔ ในที่นี้ หมายถึงอย่างไร ซึ่งปกติ อิทธิบาท ๔ จะประกอบไปด้วย ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา