อะไรเป็นตัวบังคับจิต ถ้าจิตบังคับจิต เหนือกว่านั้นมีอะไรบังคับจิต

ถ้าท่านเคยฝึกดูจิตมาก่อน  ท่านคงเคยเห็นจิต ทำงานของมันอย่างอิสระ คิดของมันเองอย่างอิสระ
เช่นเวลาเราตื่นนอนตอนเช้า ท่านอย่างพึงลุกจากที่นอน ถ้าท่านเคยฝึกดูจิต ท่านจะเห็นจิต มันคิดโน้น นี้ นั้น สารพัด
การที่จิตคิดเองได้อย่างอิสระ มันเป็นลักษณะที่เรียกว่า อนัตตา เหมือนเครื่องจักกล
พอเราลุกจากที่นอน เราก็รู้สึกตัว ว่า จิตต้องคิดในสิ่งที่เราอยากให้คิด จิตต้องสั่งงานร่างกายในสิ่งที่เราอยากให้ทำ
อันนี้ ไม่ใช่ว่า จะเป็นเฉพราะคนนักปฏิบัติ โดยทั่วไป ก็เป็นอย่างนี้
ก็แสดงว่า มันมีอะไรสั่งให้จิตทำอย่างนั้น
ในคนบ้า สมองพิการเช่นอุบัติเหตุ พวกนี้บางคนจิตจะทำงานอย่างสะเปะสะปะ เรียกว่า การบังคับของจิตให้ทำงานอย่างที่ต้องการไม่ได้
ผมว่า มันต้องมีอะไรสักอย่างที่บังคับจิตให้เป็นไปตามเราต้องการ
การที่เราฝึก สติ เช่นฝึกดูจิต เมื่อจิตโกรธ มีสติรู้จิตโกรธ สัมปชัญญะก็เกิดรู้สึกตัวว่าโกรธอยู่ สติมิได้บังคับจิต สัมปชัญญะก็มิได้บังคับจิต
แต่มันเป็นการรีเซต ให้จิตกลับมาตั้งต้นอีกครั้งว่า จะเอาอย่างไรดี จะฆ่า หรือ จะรักษาคุณธรรม
ถ้าโกรธจนไม่มีสติ  จิตจะโกรธต่อเนื่อง ไม่สามารถ มารีเซต มาประมวลผล
การที่จิต ได้ศึกษา บุญบาป แล้วเมื่อมีสติ จิตก็จะมาชั่งใจใหม่ว่าเอาอย่างไรดี
ก็แสดงว่า จิตนั้นแหละบังคับจิต สิ่งที่เหนือกว่านั้น ก็คือการอบรมจิตให้มีคุณธรรม มาบังคับจิตที่ไม่มีคุณธรรม
สติ คือสิ่งที่จิตระลึกได้
สัมปชัญญะ คือการรู้สึกตัว เป็นอายตนะนิพพาน รู้ก็เพียงแต่รู้ บังคับจิตไม่ได้เลย
ในศาสนาที่ฆ่าสัตว์บูชายันต์  เขาก็มีความรู้สึกตัว สิ่งที่บังคับจิตให้ฆ่าสัตว์ ก็คือการที่จิตเขาได้อบรมมาอย่างนั้นว่า สิ่งนี้เป็นของดี
สัมมาทิฏฐิ  จึงจำเป็น และก็เป็นข้อแรกของมรรคมีองค์แปด
ผมเชื่ออย่างนี้ และอยากฟังความคิดเห็นท่าน ด้วย เพราะบางครั้งผมก็ต้องกลับมาคิดใหม่ว่า เราเข้าใจไม่ถูก