เมื่อคุณปู่อดีตพนักงานของฟอร์ดมอเตอร์ถูกนำตัวไปยังเยรูซาเล็มเพื่อไปรับการพิพากษาว่าเขาเคยเป็นอดีตผู้คุมค่ายมรณะนาซี โลกทั้งโลกก็ต้องสั่นสะเทือนเพราะเราไม่อาจแน่ใจได้เลยว่าเพื่อนข้างๆ บ้านของเรานั้น คือใครกันแน่ เขาคือชายแก่ธรรมดาๆคนหนึ่ง หรือเขาคืออดีตนาซีผู้โหดร้าย



ซีรี่ย์ของเน็ตฟลิกซ์เรื่องนี้จะนำพาเราไปรู้จักกับจอห์น เด็มยันยุก คุณปู่ชาวยูเครเนี่ยนผู้อพยพมายังสหรัฐอเมริกาหลังสงครามโลกครั้งที่สองและใช้ชีวิตอย่างสงบในคลีฟแลนด์ โดยคุณปู่ได้ทิ้งเรื่องราวและอดีตของเขาไว้ข้างหลังแล้วเข้ามาทำงานยังโรงงานผลิตรถยนต์ฟอร์ด เช้าทำงานเย็นกลับบ้าน วันอาทิตย์ไปโบสถ์ ว่างๆ ปลูกต้นไม้ จนวันหนึ่งในปี 1986 เขาก็ถูกอเมริกาเนรเทศและส่งตัวไปยังเยรูซาเล็มเพื่อพิจารณาคดีว่าเขาคือ อีวาน ผู้ชั่วร้าย อดีตผู้รักษาการค่ายมรณะเทรบลิงก้า ค่ายมรณะแห่งหนึ่งในโปแลนด์ ที่กวาดล้างชาวยิวไปเกือบล้าน


ในซีรี่ย์นี้จะมีอยู่ด้วยกัน 5 ตอนด้วยกัน โดยแต่ละตอนจะค่อยๆ พาเราไปติดตามกระบวนการพิจารณาคดีของจอห์น หรือ อีวาน เด็มยันยุก ตั้งแต่ต้นจนจบ การต่อสู้ระหว่างรัฐบาลอิสราเอลฝ่ายโจทก์และทนายฝ่ายจำเลย ที่ต่างฝ่ายต่างงัดหลักฐานขึ้นสู้และหักล้างกัน ซีรี่ย์จะนำเสนอมุมมองของทั้งสองฝ่าย ต้องบอกก่อนว่าในเรื่องนี้จะไม่ชี้ชัดว่าจอห์น เด็มยายัก ใช่อีวาน ผู้ชั่วร้ายตัวจริงหรือไม่ คนที่ต้องตัดสินในเรื่องนี้ก็คือเรานั่นเองในฐานะผู้ชม แต่สิ่งหนึ่งที่ชี้ชัดให้เห็นก็คือความบอบช้ำทางจิตใจของทั้งสองฝ่าย ยิ่งเวลาผ่านไปเนิ่นนานความเสียหายยิ่งเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ส่วนในการดำเนินเรื่องผมมองว่าค่อนข้างทำได้ลื่นไหลดี แถมยังมีหักมุมอีกด้วย อีกทั้งสารคดีเรื่องนี้ยังให้เกร็ดความรู้ในด้านประวัติศาสตร์และการดำเนินกระบวนการยุติธรรมของต่างประเทศอีกระดับหนึ่งด้วย


ผมให้คะแนนสารคดีนี้ 8.5 เต็ม 10 ครับ หักตรงที่บางช่วงมันค่อนข้างยืดเยื้อ ทั้งที่อาจจะทำให้รวบรัดกว่านี้ได้ และควรเสริมประเด็นในแง่เกร็ดความรู้หรือประวัติศาสตร์รวมไปถึงกรณีศึกษาของเคสอื่นด้วยน่าจะมีเพิ่มให้สักหน่อย โดยรวมถือว่าสารคดีนี้น่าดูนะครับ อยากให้คอประวัติศาสตร์ได้ดูกัน ที่สำคัญคดีของจอห์น เด็มยันยุกคดีนี้ถือเป็นกรณีศึกษาของคดีอื่นๆ สำหรับกระบวนการนำตัวอดีตนาซีมาขึ้นศาลแม้เวลาจะผ่านไปหลายสิบปีก็ตาม ซึ่งการลงโทษนั้นก็อาจจะไม่ได้เป็นการเยียวยาผู้เสียหายซะทีเดียว แต่ก็เป็นการสร้างบรรทัดฐานว่า ถ้าคุณทำความผิดเอาไว้คุณก็ต้องมารับโทษตราบใดก็ตามที่คุณยังมีลมหายใจ


" คนงานของฟอร์ดในตอนนั้นมีอยู่ด้วยกันสองพวก คือพวกที่หนีสงคราม และพวกที่เข้ามาหลังสงคราม แต่พวกเขาก็มีสิ่งหนึ่งที่เหมือนกันก็คือ เมื่อถึงเวลางานเขาก็ทำงานได้ดี และเมื่อตอนเลิกงานเขาก็กลับไปสู่ความมืด(ชีวิตส่วนตัว)ของเขา เราไม่มีทางรู้ได้เลยว่าเขาเป็นใคร " อดีตหัวหน้าสายพานการผลิตของจอห์นได้กล่าวไว้ถึงเขา