ประวัติและเรื่องราวชีวิตในไฟมายาเย้ายวนสู่ชีวิตเรียบง่ายใต้ร่มพระพุทธศาสนาของอดีตราชินีจอแก้วคนที่ 3 "มนฤดี ยมาภัย"

จากวงการมายาสู่ใต้ร่มพระศาสนา 

มนฤดี ยมาภัย เกิดเมื่อวันเสาร์ที่ 11 สิงหาคม พ.ศ. 2505 มีชื่อแรกเกิดคือ "มนฤดี ยามภัย" ก่อนจะเปลี่ยนมาใช้ชื่อ "มนฤดี ยมาภัย" ในภายหลัง 

ชื่อเล่น "ตุ๋ย" มีพี่น้อง 4 คน หญิง 3 คน ชาย 1 คน เป็นหลานสาวแท้ๆ ของคุณผุสดี สังวริบุตร ภรรยาของคุณไพรัช สังวริบัตรผู้บริหารบริษัทดาราฟิล์ม (ชื่อของดาราวิดีโอในขณะนั้น) จบการศึกษาจากพาณิชยการพระนคร

คุณตุ๋ยเข้าวงการบันเทิงตั้งแต่วัยเยาว์ โดยรับบทเป็นนางเอกหรือบทเด็กในละครจักรๆ วงศ์ๆ ของดาราฟิล์ม แต่มารดาของคุณตุ๋ยต้องการให้เธอเน้นเรื่องการเรียนมากกว่าจึงไม่ได้สนับสนุนคุณตุ๋ยในเรื่องนี้อย่างจริงจังนัก กระนั้นในช่วงวัยเด็กคุณตุ๋ยยังคงมีผลงานการแสดงออกมาอยู่เรื่อยๆ

พ.ศ. 2516 เมื่อคุณตุ๋ยอายุ 11 ขวบ เธอมีโอกาสแสดงภาพยนตร์เรื่องแรกในผลงานเรื่อง "น้ำเซาะทราย" ผลงานสะท้อนถึงการพังทลายของสถานะชีวิตคู่และสถาบันครอบครัว กับบทลูกสาวของคุณจิ๋ม มยุรฉัตร และคุณนาท ภูวนัย นักแสดงนำของเรื่อง

หลังผลงานการแสดงภาพยนตร์เรื่องแรกคุณตุ๋ยยังรับผลงานการแสดงในบทเด็กบ้างประปราย อาทิเช่น "ปอบผีฟ้า" พ.ศ. 2518, "ห้องหุ่น" พ.ศ. 2519 และละครจักรๆ วงศ์ๆ เรื่อง "พระทิณวงศ์" ในปี พ.ศ. 2520

กระทั่งเมื่อคุณตุ๋ยได้เริ่มเข้าสู่วัยสาว เค้าความงามในแบบผู้ใหญ่ของเธอเริ่มปรากฏ ทำให้ในปี พ.ศ. 2521 หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิมยุคลได้ดึงเธอให้มาแสดงภาพยนตร์อีกครั้งกับบทเด็กสาววัยรุ่นผู้มีปัญหาภายในใจ และต้องการใครสักคนที่เข้าใจตัวของเธอ กับภาพยนตร์เรื่อง "กาม"

ผลงานการแสดงครั้งนี้ของเธอเป็นซาวด์ออนฟิล์มซึ่งหายากในยุคนั้น อีกทั้งแม้จะเป็นผลงานการแสดงในวัยเพียงแค่ 16 ปี แต่คุณตุ๋ยกลับแสดงออกมาได้อย่างยอดเยี่ยมถึงแก่น ทำให้ในปีนั้นคุณตุ๋ยได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี สาขานักแสดงนำหญิงยอดเยี่ยม ในวัยที่เพิ่งผ่านการเริ่มใช้คำนำหน้านางสาวเพียงหนี่งปีเท่านั้น

หลังจากแสดงภาพยนตร์เรื่องกาม คุณตุ๋ยมีผลงานการแสดงภาพยนตร์เข้ามีอีกพอสมควร แต่ผลงานเหล่านั้นกลับไม่ได้โดดเด่นจนทำให้ชื่อเสียงของเธอโด่งดังโดดเด่นจนเป็นที่จับจ้องของประชาชนมากนัก

2 ปีให้หลังจากภาพยนตร์เรื่องกาม พุทธศักราชที่ 2523 ทางดาราฟิล์มได้มอบบทบาทนางเอกละครเรื่อง "ดาวพระศุกร์" คู่กับพระเอก "คุณพล พลาพร" 

เมื่อละครออกอากาศได้เกิดกระแสตอบรับอย่างท่วมท้นระดับประวัติการณ์ ประชาชนนิยมดาวพระศุกร์ถึงขั้นที่ว่ามีหมู่บ้านในจังหวัดแห่งนึงเมื่อเกิดไฟดับ ชาวบ้านถึงกับนั่งรถข้ามไปอีกยังหมู่บ้านเพียงเพื่อดูดาวพระศุกร์ จากความสำเร็จอันประเมินค่าไม่ได้ของละคร ทำให้นักแสดงนำอย่างคุณตุ๋ยและคุณพลโด่งดังมีชื่อเสียงอย่างกู่ไม่กลับ ทั้งสองมีงานโชว์ตัวมากมายในยุคที่งานโชว์ตัวยังไม่เป็นที่นิยม อีกทั้งเขาและเธอก็กลายเป็นพระนางคู่ขวัญที่มีผลงานร่วมกันต่อมาอีกหลายเรื่อง

พ.ศ. 2524 จากความสำเร็จของดาวพระศุกร์ทำให้ในปีต่อมาทางดาราวิดีโอได้นำมนฤดี ยมาภัย และพล พลาพร พระนางคู่ขวัญจากดาวพระศุกร์มาประกบคู่กันอีกครั้งในละครเรื่อง "ดอกโศก" ผลตอบรับของละครเรื่องนี้ยังไม่รุนแรง เป็นประวัติการณ์เท่าดาวพระศุกร์ ถึงกระนั้นดอกโศกก็ถือว่าเป็นละครที่ประสบความสำเร็จอย่างมากอีกเรื่องหนึ่ง อีกทั้งยังมีการยกกองถ่ายทำยังต่างประเทศจริงๆ ซึ่งแตกต่างจากละครไทยในยุคนั้นที่มักจัดฉากถ่ายในสตูดิโอ

อีกทั้งจากกระแสการตอบรับอันรุนแรงของดางพระศุกร์ทำให้มีคนนำบทประพันธ์เรื่องนี้ไปทำเป็นภาพยนตร์ นำแสดงโดยคุณสรพงษ์ ชาตรี และคุณอาภาพร กรทิพย์ แต่ในปี พ.ศ. 2524 ทางดาราวิดีโอได้นำดาวพระศุกร์มาทำในรูปแบบของภาพยนตร์ฟิล์ม 35 มม. โดยใช้นักแสดงชุดเดิม ซึ่งประสบความสำเร็จอย่างดี

ปีต่อมา พ.ศ. 2525 คุณตุ๋ยได้รับบทนางเอกจากเรื่องดอกโศกอีกครั้งในรูปแบบของ "ภาพยนตร์" ร่วมกับคุณพล พลาพรนักแสดงคู่บุญของเธอ ในปีนั้นทั้งสองได้ร่วมงานภาพยนตร์กันอีก 2 เรื่อง ได้แก่ "หลานสาวคุณหญิง" และ "มัจจุราชสีน้ำผึ้ง" ที่ในเรื่องนี้เธอและคุณพลพบกันในบทบาทของนางเอกและพระรอง อีกทั้งในปีนี้คุณตุ๋ยยังได้รับรางวัลเป็นครั้งแรก ใน รางวัลตุ๊กตาทองทีวีมหาชนของหนังสือพิมพ์บ้านเมือง ครั้งที่ 2 สาขา ผู้แสดงยอดนิยมที่ 1 ฝ่ายหญิง ประเภทภาพยนตร์โทรทัศน์ดาวพระศุกร์

พ.ศ. 2526 คุณตุ๋ยมีงานแสดงละครเรื่อง "อุบัติเหตุ" ประกบคู่กับคุณพล พลาพร พระเอกคู่บุญของเธอ อีกทั้งในปีเดียวกันคุณตุ๋ยยังมีงานภาพยนตร์เข้ามามากมายหลายเรื่อง เช่น "หนูเป็นสาวแล้ว" คู่กับ คุณสรพงษ์ ชาตรี, "แม่จอมยุ่ง" คู่กับ คุณทูน หิรัญทรัพย์ และ "นิสิตใหม่" คู่กับ คุณไพโรจน์ สังวริบุตร ฯลฯ

แม้เธอจะเป็นนักแสดงที่มาจากจอแก้ว แต่คุณตุ๋ยยังคงสามารถรักษาบทนักแสดงนำไว้ได้ ซึ่งเป็นเรื่องยากมากในยุคที่ภาพยนตร์ไทยเฟื่องฟู เพราะนักแสดงที่รับบทนำหรือเป็นนักแสดงทางจอแก้ว เมื่อมารับงานแสดงทางจอเงินส่วนมากมักได้รับในบทรองหรือบทสมทบ แต่คุณตุ๋ยยังคงสามารถรักษาสถานะของการเป็นนักแสดงบทนำไว้ได้

นับว่าเป็นเหตุการณ์ที่การันตีถึงความยิ่งใหญ่อันยากคณานับของเธอได้ดีมากทีเดียว และหลังจากในปีนี้ที่เธอมีผลงานการแสดงภาพยนตร์มากมายหลายเรื่อง แต่ไม่มีเรื่องไหนที่โดดเด่นหรือไปที่จดจำแก่ผู้คนมากนัก คุณตุ๋ยจึงหันมาเอาดีทางด้านละครดังเดิม จากนั้นจึงไม่มีผลงานการแสดงทางจอเงินออกมาให้ผู้ชมได้เห็นอีก

พ.ศ. 2527 คุณตุ๋ยแสดงละครโทรทัศน์เรื่อง "นางแมวป่า" ซึ่งละครโทรทัศนเรื่องนี้มีความพิเศษกว่าละครเรื่องอื่นๆ ของเธอที่ผ่านมา เนื่องจากเป็นผลงานที่ใช้เสียงจริงของเธอเป็นครั้งแรก ที่ผ่านมาตัวละครในละครโทรทัศน์ที่ถูกสวมบทบาทโดยเธอจะใช้เสียงของคุณรัชนี จันทรังษี พากย์ทับลงไปอยู่เสมอ

ปีถัดมา พ.ศ. 2528 ในปีนี้คุณตุ๋ยได้แสดงละครโทรทัศน์ถึง 2 เรื่อง ได้แก่ "พลับพลึงสีชมพู" คู่กับพระเอกคุณธงไชย แมคอินไตย์ และละครเรื่อง "มัสยา" คู่กับพระเอกชื่อดังคุณศรัณยู วงศ์กระจ่าง ละครโทรทัศน์ทั้ง 2 เรื่องนี้ได้กลับมาใช้การพากย์เสียงคุณรัชนี จันทรังษีทับลงไปในตัวละครที่คุณตุ๋ยแสดงอีกครั้ง และยังถือเป็นครั้งสุดท้ายที่มีการพากย์เสียงคุณรัชนีทับลงไปในตัวละครที่คุณตุ๋ยเป็นผู้สวมบทบาท

พ.ศ. 2529 คุณตุ๋ยมีผลงานการแสดงละครเรื่อง "น้ำผึ้งขม" ร่วมกับพระเอกคุณนิรุตต์ ศิริจรรยา  ละครโทรทัศน์เรื่องนี้ได้กลับมาใช้เสียงจริงของเธออีกครั้ง หลังจากผลงานละครเรื่องนี้ก็ไม่มีการกลับมาใช้เสียงพากย์ของคุณรัชนีในบทบาทที่คุณตุ๋ยแสดงอีกเลย

ต่อมา พ.ศ. 2530 คุณมนฤดีได้หวนกลับมาร่วมงานหับคุณศรัณยู วงศ์กระจ่างอีกครั้งในผลงานละครจากบทประพันธ์สุดคลาสสิค "บ้านทรายทอง" และ "พจมาน สว่างวงศ์" อันเป็นภาคต่อของบ้านทรายทองในปีเดียวกัน หลังละครเรื่องนี้แพร่ภาพออกไปได้เกิดกระแสตอบรับจากผู้ชมเป็นอย่างมาก จนทำให้ภาพของนักแสดงในเวอร์ชันนี้ยังติดตรึงอยู่ในความทรงจำของผู้ชมในยุคสมัยนั้นมาจนถึงปัจจุบัน และในปีเดียวกันเธอยังได้มีโอกาสแสดงละครโทรทัศน์เรื่อง "สกาวเดือน" ร่วมกับพระเอกคุณอภิชาติ หาลำเจียก

ในช่วงยุค 80 ที่วงการภาพยนตร์ไทยรุ่งเรือง ได้มีนางเอกสาวลูกครึ่งฝรั่งเศสที่โลดแล่นอยู่บนจอเงินจนได้รับฉายานางเอกคิวทองอย่างคุณเปิ้ล จารุณี  ขณะเดียวกันช่วงที่นางเอกสาวจารุณี สุขสวัสดิ์กำลังโด่งดัง ทางด้านวงการจอแก้วคุณตุ๋ยคือนางเอกสาวที่โด่งดังในเส้นทางของการเป็นนางเอกละครโทรทัศน์เป็นอย่างยิ่ง จนทำให้เธอเคยได้รับการขนานนามว่าเป็นราชินีจอแก้วคนที่ 3 ต่อจากคุณอารีย์ นักดนตรี และคุณกนกวรรณ ด่านอุดม

แม้คุณตุ๋ยจะไม่ใช่นางเอกที่สวยเก๋ เปรี้ยวจัดจ้านหรือสวยหวานพิลิศพิไล แต่ในช่วงที่เธอยังเป็นนักแสดง คุณตุ๋ยกลับมีความสวยที่เป็นเอกลักษณ์ ที่หาในนักแสดงหญิงคนอื่นได้ยาก นั่นคือ "ความสวยแบบไทย" ที่แสดงออกในความงามของเธอมากกว่านักแสดงหญิงหลายๆ คน