เวลานี้ เราเอาคำว่า "แก้กรรม" มาใช้กันเหมือนเป็นเรื่องไสยศาสตร์ จะเรียกว่าน่าสังเวช หรืออะไรก็แล้วแต่ อาจถึงขั้นที่ควรเรียกว่า น่าอเนจอนาถ ก็ได้
การแก้กรรมตามหลักที่แท้ คือ ปฏิกรรมนั้น เป็นเรื่องสำคัญเวลานี้ เราเอาคำว่า "ปฏิกรรม" ในรูปต่างๆ มาใช้เป็นศัพท์บัญญัติสมัยใหม่ในหลายความหมาย เช่น ค่าปฏิกรรมสงคราม เครื่องปฏิกรณืปรมาณู พวกนั้นมีปฏิกิริยา ฯลฯ (ปฏิกรณ์, ปฏิกรรม, ปฏิกิริยา ตลอดปฏิการ เป็นคำเดียวกัน แต่ต่างรูปทางไวยากรณ์)
แต่ในภาษาพระ "ปฏิกรรม" เป็นศัพท์หลักสำคัญอยู่ในเรื่องกรรม ซึ่งชาวพุทธไทยแทบจะไม่พูดถึงเลย
ในความหมายแบบพื่นๆ ถ้าอะไรเสียหาย มันเสื่อมโทรมไป หรือเราทำอะไรไปผิดพลาด ก็ให้ปฏิกรรม
ฟังดูก็ง่ายๆ ปฏิกรรม ก็คือการแก้ไข แต่พอเอาจริง ก็เป็นเรื่องใหญ่ ถึงขั้นต้องตั้งเป็นกระบวนการแก้ไขเลย เวลานี้สังคมของเรา ก็ถึงเวลาที่จะต้องปฏิกรรม เข้าขั้นนี้แล้ว
หลักปฏิกรรม พูดง่ายๆ คือ หลักการแก้ไข การทำให้กลับคืนดี การละเลิกกรรมที่ชั่วเลวผิดพลาดเสียหาย เปลี่ยนหรือหันไปทำกรรมที่ดีแทน หรือเรื่องที่ทำไปขาดตกบกพร่อง ก็ปรับแก้ใหม่ ให้เต็มให้สมบูรณ์ ตลอดจนการกลับตัว
การจัดการแก้ไขความผิดพลาดอะไรต่างๆ เพื่อผลิกกลับให้เป็นไปในทางที่ดี เป็ฯปฏิกรรมทั้งนั้น รวมทั้งการเยียวยาแก้ไข บำบัดโรค ก็เป็นปฏิกรรมอย่างหนึ่งด้วย
ปฏิกรรมเป็นหลักที่ดีมีอยู่ แต่เรากลับไม่รู้ แล้วก็ไม่ใช้ มันก็เป้นส่วนหนึ่งของหลักกรรมนั่นเอง มันจึงรวมอยู่ในเรื่องใหญ่ที่คนไทยเป็นปัญหากันหนักหนา คือหลักใหญ่ของพระพุทธศาสนาเรื่องกรรม ที่คนไทยซึ่งบอกว่าตัวเองเป็นชาวพุทธ ไม่รู้ไม่เข้าใจ แถมถือเพี้ยนทำผิดพลาดออกนอกทางกันไปไกล จนแม้แต่เอากรรมไปทำเป็นไสยาศาสตร์ ที่ตรงกันข้ามกับพุทธศาสนา (พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ๒๕๕๓ : ๓๕-๓๗)
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). ๒๕๕๓.
กรรมของคนไทย ทำกันไว้เเอง (ถึงเวลา มาแก้กรรมกันเสียที). พิมพ์ครั้งที่ ๒. กรุงเทพฯ : บริษัท จ.เจริญอินเตอร์พริ้น (ประเทศไทย) จำกัด.
หลวงพ่อประยุทธ์ ปยุตฺโต บอก คนไทยต้องรีบแก้กรรม
การแก้กรรมตามหลักที่แท้ คือ ปฏิกรรมนั้น เป็นเรื่องสำคัญเวลานี้ เราเอาคำว่า "ปฏิกรรม" ในรูปต่างๆ มาใช้เป็นศัพท์บัญญัติสมัยใหม่ในหลายความหมาย เช่น ค่าปฏิกรรมสงคราม เครื่องปฏิกรณืปรมาณู พวกนั้นมีปฏิกิริยา ฯลฯ (ปฏิกรณ์, ปฏิกรรม, ปฏิกิริยา ตลอดปฏิการ เป็นคำเดียวกัน แต่ต่างรูปทางไวยากรณ์)
แต่ในภาษาพระ "ปฏิกรรม" เป็นศัพท์หลักสำคัญอยู่ในเรื่องกรรม ซึ่งชาวพุทธไทยแทบจะไม่พูดถึงเลย
ในความหมายแบบพื่นๆ ถ้าอะไรเสียหาย มันเสื่อมโทรมไป หรือเราทำอะไรไปผิดพลาด ก็ให้ปฏิกรรม
ฟังดูก็ง่ายๆ ปฏิกรรม ก็คือการแก้ไข แต่พอเอาจริง ก็เป็นเรื่องใหญ่ ถึงขั้นต้องตั้งเป็นกระบวนการแก้ไขเลย เวลานี้สังคมของเรา ก็ถึงเวลาที่จะต้องปฏิกรรม เข้าขั้นนี้แล้ว
หลักปฏิกรรม พูดง่ายๆ คือ หลักการแก้ไข การทำให้กลับคืนดี การละเลิกกรรมที่ชั่วเลวผิดพลาดเสียหาย เปลี่ยนหรือหันไปทำกรรมที่ดีแทน หรือเรื่องที่ทำไปขาดตกบกพร่อง ก็ปรับแก้ใหม่ ให้เต็มให้สมบูรณ์ ตลอดจนการกลับตัว
การจัดการแก้ไขความผิดพลาดอะไรต่างๆ เพื่อผลิกกลับให้เป็นไปในทางที่ดี เป็ฯปฏิกรรมทั้งนั้น รวมทั้งการเยียวยาแก้ไข บำบัดโรค ก็เป็นปฏิกรรมอย่างหนึ่งด้วย
ปฏิกรรมเป็นหลักที่ดีมีอยู่ แต่เรากลับไม่รู้ แล้วก็ไม่ใช้ มันก็เป้นส่วนหนึ่งของหลักกรรมนั่นเอง มันจึงรวมอยู่ในเรื่องใหญ่ที่คนไทยเป็นปัญหากันหนักหนา คือหลักใหญ่ของพระพุทธศาสนาเรื่องกรรม ที่คนไทยซึ่งบอกว่าตัวเองเป็นชาวพุทธ ไม่รู้ไม่เข้าใจ แถมถือเพี้ยนทำผิดพลาดออกนอกทางกันไปไกล จนแม้แต่เอากรรมไปทำเป็นไสยาศาสตร์ ที่ตรงกันข้ามกับพุทธศาสนา (พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ๒๕๕๓ : ๓๕-๓๗)
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). ๒๕๕๓. กรรมของคนไทย ทำกันไว้เเอง (ถึงเวลา มาแก้กรรมกันเสียที). พิมพ์ครั้งที่ ๒. กรุงเทพฯ : บริษัท จ.เจริญอินเตอร์พริ้น (ประเทศไทย) จำกัด.