ทำไมคนไทยไม่สนับสนุนให้คนมีความเป็นตัวของตัวเอง ชอบคิดแทนคนอื่น ยุ่งเรื่องคนอื่น หรือชอบบังคับคนอื่นครับ

เราว่าคนชาติไหนๆ ก็มีทั้งแบบที่บังคับคนอื่นและไม่บังคับ แต่ใช่ตรงที่ว่าประเทศในทวีปเอเชียมักจะมีแนวโน้มจำกัดกรอบความคิดหรือการปฏิบัติตัว (ลองดูญี่ปุ่นเป็นตัวอย่าง ควบคุมกันทุกการกระทำเลย ยิ่งสังคมการทำงานยิ่งแล้วใหญ่) แต่ถ้าถามเรื่องกฎระเบียบ ฝรั่งก็มีนะ แต่คนที่นั่นเขาจะเน้นหลักปัจเจกชนนิยม (individualism) มาก มันแผ่ไปถึงความคิดและทัศนคติทุกอย่างของเขา

อย่างคนทำงานราชการจะรู้สึกเยอะ กฎระเบียบมีมาก เวลาทำงาน เรื่องความคิดสร้างสรรค์น่าจะพูดยากมากๆ ทุกอย่างต้องทำตามระเบียบแบบแผน หรือแนวปฏิบัติของผู้บริหาร แต่ละคนก็ไม่เหมือนกัน องค์กรใหญ่ๆ ไม่ว่ารัฐหรือเอกชน จะมีระเบียบจุกๆ จิกๆ จำกัดกรอบความคิด หรือบางครั้งมีขั้นตอนมากเกินไปจนกระดิกตัวลำบาก ขั้นตอนยิ่งมาก งานยิ่งช้า และเปิดโอกาสให้มีการคดโกงง่ายด้วยเพื่อลดระยะเวลาในการปฏิบัติตามขั้นตอนเหล่านี้ มันพัวพันกันไปหมด ทั้งค่านิยม ทัศนคติ นิสัย วัฒนธรรม ระบบอำนาจนิยม ระบบอุปถัมภ์ มันมีมานานมากแล้ว คนรุ่นใหม่ต้องพาตัวเองออกไปให้ได้จากจุดนี้ แต่อย่างว่า ที่เราเห็นนะ เข้าไปอยู่ในองค์กร จากเดิมที่เคยมีไฟ อยากทำอะไรดีๆ ให้ แต่ถูกบีบอยู่ในกรอบ จนทำอะไรไม่ได้ สุดท้ายในเมื่อเอาชนะไม่ได้ ก็กลายเป็นพวกเดียวกันซะเลย 5555 คือมันหมดไฟไปแล้ว และรู้สึกว่า เราทำอะไรไม่ได้แล้ว ตอนนี้เราว่าคนเจนวายเริ่มได้ขึ้นสู่ระดับบริหารระดับต้น-กลางกันบ้างแล้ว เริ่มเป็นหัวหน้าคนอื่นแล้ว ก็ต้องปรับตัวเองให้ยืดหยุ่นกับความจุกจิกหยุมหยิม และเปิดโอกาสให้น้องๆ ได้แสดงความคิดเห็น กระตุ้นน้องๆ ได้ เพราะสิ่งที่ผู้บริหารทำ จะเป็นรากฐานความคิดและแนวทางของน้องๆ ต่อไปในอนาคต

ป.ล. มีกฎระเบียบจำกัดไว้ บางครั้งเป็นข้อดี ตรงที่คนใหม่ๆ ไม่รู้ระเบียบแบบแผนในองค์กรนั้น ก็จะได้รู้และปฏิบัติตามให้ถูกต้อง (ระเบียบแบบแผนมีประโยชน์ตรงที่ทำให้ทุกสิ่งเป็นระเบียบ เป็นไปในทิศทางเดียวกัน ซึ่งถ้าเป็นสิ่งที่ดีหรือเหมาะสม ก็ควรจะมี) แต่หลายครั้งกฎระเบียบกลายเป็นโซ่ตรวนมัดแข้งมัดขาคนปฏิบัติงานไว้ ทำให้ทำอะไรได้เชื่องช้า หมดพลัง คนที่เป็นผู้ใหญ่ต้องก้าวให้ทันโลก รู้จักยืดหยุ่นในสิ่งที่สมควร และเคร่งครัดในสิ่งที่ควรเคร่งครัด จะปล่อยฟรีเกินก็ไม่สมควร เพราะไม่ใช่ทุกคนที่จะมีสำนึกหรือมีเหตุมีผลทั้งหมด บางคนพอปล่อยฟรีก็เละไปเลย ระเบียบวินัยเลยเหมือนเบรค (หรือห้ามล้อ) คอยกำกับเวลาที่เรากำลังจะก้าวออกนอกทางหรือทำอะไรเสี่ยงๆ

ป.ล. 2 ส่วนตัวนะ เราคิดว่าคนชอบบังคับคนอื่น มักเป็นคนไม่เก่ง และ/หรือกลัวว่าอะไรๆ จะไม่เป็นไปดั่งที่ต้องการ คนที่กล้าเปิดโอกาสให้คนอื่นสร้างสรรค์ได้ มักเป็นคนเก่งพอที่จะรู้ว่า ถ้าสมมติมีปัญหาเกิดขึ้น เขาจะหาทางแก้ไขอย่างไร เลยเปิดโอกาสให้หัดทำได้เต็มที่ (แต่ต้องเข้าใจว่า บางงานบางสถานการณ์อาจจะใช้การลองผิดลองถูก ใช้ความคิดสร้างสรรค์ไม่ได้ เพราะต้องรีบใช้ อาจต้องบังคับให้เป็นไปตามนั้นก่อน) ต้องให้เวลาสักหน่อย และเด็กๆ ก็ต้องเรียนรู้ความผิดพลาดของผู้ใหญ่ที่บังคับเรา เราต้องรู้จักแยกแยะว่าอะไรควรทำตาม อะไรที่เราไม่ควรทำตามเมื่อเป็นผู้ใหญ่เหมือนเขา อ่อนน้อมไว้ก่อน มีเหตุผลในการอธิบาย ถ้าเขาไม่เชื่อเราก็ต้องปล่อยเขา เราแก้ที่ผู้ใหญ่ไม่ได้ แต่เราสามารถเป็นผู้ใหญ่ที่เป็นตัวอย่างที่ดีให้กับคนรุ่นหลังต่อไปได้