กอร์เตสมีทหารในมือซึ่งเป็นทหารสเปนจริงๆแค่ 500 กว่าคนเท่านั้นเองครับ ปืนไฟและปืนใหญ่ก็มีแค่ไม่กี่กระบอก อาวุธหลักๆก็ยังเป็นดาบและเสื้อเกราะอยู่ แต่ก็ถือว่ายังทันสมัยกว่าพวกแอสเท็คซึ่งใส่เกราะที่ทำจากกระดูก และหนังสัตว์ ใช้กระบองไม้ และหอกโง่ๆเป็นอาวุธ อยู่ดี

ประการต่อมานักรบแอซเท็กอาวุธที่ใช้จะเน้นการจับเป็นเป็นหลัก เช่นไม้กระบอง เพื่อใช้ทุบให้หมดสติแล้วจับตัวเพื่อไปบูชายันต์ ซึ่งใครจับนักรบฝั่งศัตรูมาบูชายันต์ได้มาก ก็จะยิ่งได้ความชอบมาก และได้เลื่อนตำแหน่ง เมื่อนักรบทั่วไปที่มาพร้อมกับอาวุธที่กระจอกกว่า และ mindset ที่ว่าจะต้องจับเป็นเพื่อให้ได้รางวัล ไม่ได้มุ่งหมายเอาชีวิตตั้งแต่ต้น มาเจอกับนักรบสเปนที่อาวุธเกราะทำจากเหล็กชั้นสูงที่หมายเอาชีวิตโดยเฉพาะ บางคนมีทั้งปืนไฟ ปืนหน้าไม้ พอฝั่งแรกโดนฟันหรือโดนยิงเลือดตกยางออกตายต่อหน้าต่อตา พวกที่เหลือก็ใจเสียแล้วครับ เพราะไม่ใช่นักรบอาชีพ เป็นชาวบ้านที่ถูกเกณฑ์มา นอกจากนี้โรคระบาดต่างๆ ที่ชาวสเปนนำมาจากยุโรปโดยไม่รู้ตัว ชนพื้นเมืองเหล่านั้นไม่มีภูมิต้านทานก็ล้มป่วยลงทำให้ไม่มีกำลังพอที่จะสู้ได้

แอชเท็กมีศัตรูรายล้อมอยู่จำนวนมาก เผ่ามายาด้านตะวันออก เผ่าโตโตนัค และสมาพันธ์ตรัชกาลัน ต้านตะวันตก ดินแดนของแอชเท็คเองก็กว้างขวาง ทำให้ต้องคอยตรึงกำลังเพื่อป้องกันไว้จำนวนมาก ไม่สามารถโฟกัสกับสเปนเพียงอย่างเดียวได้ นอกจากนี้ กอร์เตสยังได้ไปผูกมิตรกับตรัชกาลันและโตโตนัค ศัตรูคู่ฟ้าของแอซเท็ก ซึ่งยินดีให้ความร่วมมือเต็มที่ ขอเพียงได้เห็นแอชเท็ค ล่มสลาย

ส่วนประเด็นที่บอกว่ามองเตซูมา เชื่อว่ากอร์เตซคือเทวทูตลงมาจุติ จึงมาผูกมิตรด้วย มองว่าเป็นเรื่องแต่งขึ้นเพื่อโยนความผิดว่าผู้นำแอซแท็คงมงาย ทำให้ชาติล่มสลาย แต่ความเป็นจริงคือมองเตซูมารู้จักพวกสเปนมาสักพักใหญ่ๆแล้ว และรู้ว่าหากสู้รบกันจริงๆ ไม่มีทางสู้ได้ จึงได้พยายามเอาใจกอร์เตซโดยส่งทองคำจำนวนมากไปให้ แต่กลับกลายเป็นยิ่งกระตุ้นให้กอร์เต็ซเกิดความโลภมากยิ่งขึ้น จนยึดอาณาจักรไว้เป็นของตนเอง