คนแถวบ้านยืมเงินไปแต่แม่ไม่ได้ทำสัญญากู้ยืมเงินสามารถทำอะไรได้บ้าง

รบกวนผู้รู้ทุกท่านหน่อยนะคะ ตอนนี้เครียดมากหลังจากรู้เรื่องราวที่แม่ไม่เคยบอกเลย พึ่งมารู้เอาเมื่อกี้นี้เลย
เรื่องมีอยู่ว่าคนแถวมาขอยืมเงินแม่เรา โดยเขาจะผ่อนจ่ายให้แม่  แรกๆเขาก็จ่ายตรงดีทุกครั้ง  แต่มาตอนหลังเขาเริ่มเอามากขึ้นแต่ก็ยังผ่อนจ่ายอยู่ไม่ขาด
แม่เราเลยให้เขายืมตลอด  ตอนนี้ยอดเงินที่ยืมคือ5แสนบาท  แต่ทางแม่เราไม่ได้ทำสัญญากู้ยืมเงินใดๆเลย หลักฐานอะไรก็ไม่มีสักอย่าง
เพราะไม่ได้โอนผ่านธนาคารแต่มายืมที่บ้านโดยตรง แม่เราจึงไม่มีหลักฐานใดๆเลยในการกู้ยืมเงินนี้   และตอนนี้เขาจะเอาเพิ่มอีก
แม่เราจึงบอกว่าจ่ายของเก่ามาก่อนแล้วค่อยยืมของใหม่  แต่เขาบอกถ้าไม่ให้ยืมของใหม่อย่าหวังจะได้เงินคืน
ทีนี้ก็เลยมีปากเสียงกัน  สุดท้ายเขาบอกอยากได้เงินคืนก็ไปฟ้องเอา  แม่เราจนปัญญาจึงได้เอาเรื่องนี้มาปรึกษาเรา
เพราะแม่โกหกพ่อมาตลอดว่าให้เขายืมแต่ 2 - 3 หมื่นบาท หากพ่อรู้ว่าเป็นจำนวนเงินมากขนาดนี้คงต้องทะเลาะกันบ้านแตกแน่ๆค่ะ
เลยอยากทราบว่าพอจะมีทางใดที่จะช่วยให้เราเอาผิดเขาทางกฏหมายหรือทำให้เขานำเงินมาคืนกลับได้บ้างค่ะ  
เราเองพอรู้เรื่องก็โมโหแม่อยู่มากเหมือนกันค่ะที่ให้ชาวบ้านเขายืมเงินจำนวนมากขนาดนี้ แถมไม่ทำเอกสารการยืมเงินเลยสักอย่าง
ตอนนี้เรื่องมันเกิดแล้วจึงอยากจะหาทางช่วยแม่ให้ได้เงินกลับคืนมาค่ะ
ท่านใดมีวิธีทางแบบไหนช่วยหน่อยนะคะ  ขอบพระคุณทุกท่านล่วงหน้าค่ะ