อารยธรรมของเอเซียเจริญก้าวหน้ากว่าตะวันตกที่เป็นยุคมืดหลังโรมแตก.ราชวงศ์ถังถึงเจงกิสข่านไปถึงใกล้กรุงเวียนนา

แต่  ความยิ่งใหญ่ ความเจริญของ เอเซียไปสะดุด  ตรงไหนบ้าง


ทำให้เราไม่ได้ ต่อยอดความเจริญ รุ่งเรือง


และการปฏิวัติอุสาหกรรม เลยเกิดขึ้นใน  อังกฤษ และกลายเป็น ตะวันตก ที่เข้ากลับมารุกราน  เอเซีย



...  มาจนถึง  ฝรั่งอยาก ดิสเครดดิต จีน  ที่มีอารยธรรมมายาวนาน  เพื่อลบปมด้อย และยุคมืดของตัวเอง



เอเซียเรา หรือจีน  สะดุดไป แต่ละช่วง ตรงไหนบ้าง

ดินเบิด  ปืนใหญ่ มีใช้สมัย ซ้อง (  ซ่ง )

จีนประชากรมหาศาล ระบบเศรษฐกิจใหญ่มาก  โดยเฉพาะในช่วงราชวงศ์    ซ้อง

สมัยสูสีไทเฮา  จีนต้องจ่ายค่าปรับ ให้ต่างชาติ 26 ตำลึงทอง  




ญี่ปุ่น



ไทย