หนังเก่าเล่าใหม่ 084: The Elephant Man (David Lynch, 1980) รีวิวโดย Form Corleone

กระทู้สนทนา

หนังเก่าเล่าใหม่
084: The Elephant Man (David Lynch, 1980)

"เราเกิดมาเพื่อต้องการใครสักคนยอมรับในสิ่งที่เราเป็น" The Elephant Man เป็นภาพยนตร์ที่ดีที่สุดตลอดกาลเรื่องหนึ่งและเป็นเหมือนบันทึกประวัติศาสตร์ของสังคมอังกฤษ สร้างจากเรื่องจริงของชายที่เป็นโรค 'Proteus Syndrome' เกิดมาหน้าผิดรูป ร่างกายผิดไปจากมนุษย์ จนถูกเรียกว่า 'มนุษย์ช้าง' เพราะก่อนจะเกิดแม่ของเขาได้โดนช้างป่าทำร้าย ด้วยความที่หน้าตาน่าเกลียดประหนึ่งสัตว์ประหลาดทำให้ใครต่อใครหวังจะเอาประโยชน์จากการจัดแสดงโชว์ของแปลกและเรียกเก็บเงิน ชายที่หน้าตาผิดปกติจึงไม่เคยได้รับความรักและไม่เคยได้รับการยอมรับจากใครเลย แม้กระทั่ง แม่ที่ให้กำเนิดเขามา แน่นอนว่าตัวเขาไม่เคยมีเพื่อนเลยสักคน ไม่เคยเข้าสังคม ทั้งหมดจึงทำให้สิ่งที่เขาต้องการที่สุดในชีวิตคือการได้มี 'เพื่อน' ที่ยอมรับในสิ่งที่เป็นอยู่สักคนก็เพียงพอ จนสุดท้าย เขาก็ได้พบกับหมอคนหนึ่ง(แอนโทนี ฮ็อปกินส์) ที่พยายามจะรักษาและดูแลเขาอย่างดี จนกลายเป็นเพื่อนที่ดีที่สุดในชีวิต เส้นทางการเผชิญหน้ากับคนในสังคม จนกล้าออกมาสู่โลกภายนอกให้ผู้คนพบเห็น หรือให้คนเลิกตัดสินในใบหน้าที่ผิดรูปและมองเพียงความดีข้างในตัวเขาจึงเป็นการพาเรานั่งสำรวจจิตใจของคนที่ผิดปกติทางร่างกาย และสุดท้ายสังคมก็ยอมรับในสิ่งที่เขาเป็นได้

การกำกับของ 'เดวิด ลินช์' สามารถสะท้อนความรู้สึกและสร้างบรรยากาศแวดล้อมของคนๆหนึ่งได้อย่างชัดเจน ทั้งความวิตกกังวล ความหวาดกลัว ความเศร้า ความสะเทือนใจในสิ่งที่ตัวละครได้รับและการโดนผลกระทบของคนในสังคมในการโดนดูถูกและมองด้วยความหวาดกลัว ทำให้ตัวตนของ 'The Elephant Man' ถ่ายทอดออกมาได้อย่างทรงพลัง และสะเทือนใจให้เราได้พิจารณาถึงสภาพจิตใจของตัวละคร แม้ว่าตัวภาพยนตร์จะเป็นภาพยนตร์ขาวดำตลอดทั้งเรื่อง แต่ก็ถือเป็นสิ่งที่ดีในการเลือกใช้โทนสีขาวดำของหนังแบบนี้ เพราะเราสามารถสัมผัสความรู้สึกถึงความหม่นเศร้าและความหดหู่+น่าเวทนา ที่ตัวละครเกิดมาเป็นแบบนี้และโดนสังคมกระทำให้ต้องกลายเป็นตัวประหลาด ทั้งๆที่ตัวเขาเองก็เป็นเพียงมนุษย์คนหนึ่งเท่านั้น ฉากต่างๆในเรื่องจึงทรงพลังผนวกด้วยไดอะล็อกของตัวละครที่แสดงความรู้สึกออกมาจากส่วนลึกนั้นยังประกอบให้เราตระหนักถึงคุณค่าของความเป็นมนุษย์ พร้อมทั้งการจัดวางแสงเงาภายในเรื่องและการตัดสลับภาพยังดีพร้อมที่จะช่วยส่งให้เรารู้สึกเศร้าใจไปกับตัวละคร ไม่เพียงแค่นั้น หนังยังพาเราไปสำรวจสภาพจิตใจของตัวละครรอบข้าง เช่น หมอที่ดูแลเขาที่กำลังสับสนว่าแท้จริงแล้วเขาเองกำลังช่วยชายผู้นี้หรือกำลังหาผลประโยชน์จากชายผู้นี้กันแน่

ท้ายสุด 'The Elephant Man' จึงเป็นภาพยนตร์ที่ทำให้เราตระหนักถึงคุณค่าในความเป็นมนุษย์ เข้าไปสำรวจถึงจิตใจมากกว่าการมองผ่านผิวหนังทางร่างกาย เรื่องราวชายผู้หนึ่งที่ถูกมองว่าเป็นสัตว์ประหลาดอาจจะเกิดขึ้นกับใครอีกหลายคนในโลกใบนี้ ที่เกิดมาแล้วผิดปกติ ใครคนนั้นอาจแตกต่างจากเราด้วยร่างกายที่ไม่ครบหรือขาดหายไป แต่เราที่ร่างกายสมบูรณ์จะสามารถตีตรากล่าวหาว่าใครคนนั้นไม่ใช่มนุษย์เหมือนอย่างเราได้จริงหรือ แท้จริงแล้วความเป็นมนุษย์คือการมีร่างกายครบสมบูรณ์ครบใช่แน่หรือเปล่า เราตัดสินใครคนหนึ่งด้วยว่าเขาหน้าตาหล่อ-สวยได้จริงหรือ เพราะว่าเราไม่สามารถเลือกเกิดได้ และไม่มีทางรู้ว่าจะเกิดมาร่างกายครบหรือเปล่า แต่แน่นอนว่า เราสามารถที่จะคิดและไตร่ตรองได้หลังจากที่เราได้พบโลกใบนี้แล้ว และสามารถมีจิตใจที่ดีได้ เราสามารถไม่เบียดเบียนคนอื่นได้ เราสามารถเคารพในความเป็นเขาและความเป็นเราได้ ภาพยนตร์เรื่องนี้จึงเป็นเหมือนเรื่องราวการถ่ายทอดแง่มุมหนึ่งในพื้นฐานของความเป็นมนุษย์ ที่ไม่ได้วัดกันแค่หน้าตาแต่วัดกันที่จิตใจอันบริสุทธิ์ของคนๆหนึ่งได้อย่างสวยงามและแสนเศร้าไปพร้อมๆกัน...