๑๑๙. จิตฺเตน นียติ โลโก.
โลกอันจิตย่อมนำไป.
สํ. ส. ๑๕๕๔.
“ฝรั่งเขียนความจริง ๑๙ ประการ หรืออาจเป็นการให้อนุทินของผู้แปล ไปตามมติ และคติที่เกิดอยู่ทั่วไป, ซึ่งยังคงมิอาจคัดค้าน และก็ยังไม่อาจจะเห็นด้วย ที่อาจเป็นการกระทำความแปลกกัน ดั่งนี้ หรือนั้น, เราไม่ได้เห็นว่าเขาเป็นนักบวช ก็พูดยาก พวกเราเท่านั้น ฟังคำพระโลกนาถซัลวาโต เท่านั้น ก็จึงพอฟังได้, ดั่งสิบเก้าข้อนั้น ที่ต่างประเทศ จะชมวาทะโทรมบทนั้นเข้ามา แล้วต่อไปจะใช้ซึ่งบทดั่งนั้นเอง เป็นทางรุกราน! พวกเรากลัวจะเป็นการณ์กิจธุระ ที่ว่า เขาไม่อยากเห็นทะเล ไม่อยากเห็นภูเขา เขาชี้ว่า พวกเขาจะให้วิธีและวิชาย่ำยีโลกนี้ทิ้งไป หรือเปล่า พวกเราไม่รู้!
เขาจะใส่สัญลักษณ์ ให้โลกตาย!ไปหรือเปล่า? ไม่รู้ เขาชื่นชมเพื่อขัดขวางทางเสียสละอย่างอื่น ของเราหรือเปล่าก็ไม่รู้, เพราะคนที่ตรงต่อพระพุทธเจ้าอยู้แล้วนั้น คงยากจะแย้ง ให้หมดธุระแบบนั้น เขาตั้งแต่ธรรมอันที่เป็นธรรมกระทบตนกระทบท่านมานั้น ในนักปราชญ์ผู้รู้ และในพระสยัมภูพระพุทธเจ้าทุกพระองค์ท่านตรัสว่า นั่น ไม่ใช่อรณะวิหารธรรม ไม่ใช่วิหารธรรมสุข ของธรรมประกาศประการซึ่งไม่มีข้าศึก, ซึ่งหมายความความว่า การกล่าวยกย่องชมเชย ๑, กล่าวกระทบสอดเสียดรุกรานมา ๑ เป็นธรรมมีข้าศึก อันซึ่ง สัมปยุตตนด้วยแล้วย่อมไม่ได้ตน อันถึงที่สังวรระวังประพฤติได้อยู่ ให้อยู่ในอรณวิหาร
ข้อที่ใด ตามข้อที่ ท่าน Mahasati Neo ยกบทแปลมา จึงขอท้าวคำเตือนออกไปจากที่นี้ด้วย เพราะบัญชีแบบที่ตอบได้น้อยคน มากคนจะไม่มีที่พึง ต้องสมัครบัญชีเสียเงิน และสมมุติชื่อใหม่ ๆ เข้ามาอีก, จะตอบ จะเป็นทางให้พวกใดพวกหนึ่ง หมดเปลืองเวลาไปเปล่า ๆ ด้วยกัน, ฉะนั้นข้าพเจ้าจึงออกกระทู้กลบข้อเก่า ๆ นั้น ๆ ก่อนที่จะเลื่อนขึ้นมาอีกครั้ง เมื่อเวลาได้มีโอกาสปรับปรุงแล้ว เกิดความเหมาะสม, เฉพาะแต่ในรอบคำถามนี้ จึงขอเท้าประกาศถึง ว่าขอท่านจงได้ระวัง! จะไม่ได้ตกลงในอรณะวิหาร ซึ่งสาราณียกรจะต้องเป็นอยู่ทุกครั้งไป
อันเชื่อฝรั่งนั้น นอกจากพระภิกษุซัลวาโตเร แล้ว ใกล้ ๆ ปัจจุบัน หาฟังที่อื่นยากอยู่ ถ้าเขาไม่พาเราหลงลม ถึงตัวเขาเองก็อาจหลงผิดอยู่ก็อาจเป็นได้, เฉพาะหมู่ประเทศเราเอง ไม่มักหลงทะเล ก็ยังได้หลงภูเขากันตั้งมาก ที่ศาสดาเยซูสอนก็ยังฟังดีกว่า พรรณนาให้จบไม่ได้ เพราะธรรมที่ไม่จมนั้น และไม่ติดกับดัก, ถ้าฝรั่งแล้วข้าพเจ้าอยากให้ฟังอยู่ ๒ คนนี้ก่อน ถ้าฝรั่งอย่างอื่นนอกกว่านี้ เกรงว่า เราจะฟังเขาพาไปหลงทะเล หรือไม่ก็คงจะพาหลงไปหาวิธีและวิชาอันย่ำยีทำลายโลกนี้ทิ้งไป เพราะสุดสันดานสายเลือดคติโรมันนั้น ย่อมเป็นดั่งนั้นเสมอ เปรียบว่า ชื่นชมดอกไม้ ผลไม้นั้น เพื่อจะเด็ดดอมหอมอยู่เสมอไป
เพราะทิฏฐิสันดานที่เขาคิดจะทำลายนั้นเอง เขาจึงได้สถิตสถาน์ ชมชื่น โปรยประกาศ ให้วิธีและคนงดงามมากมาย โปรยปรายไปถึงขนาดนั้น.”
กิจธุระ ที่ว่า เขาไม่อยากเห็นทะเล ไม่อยากเห็นภูเขา
โลกอันจิตย่อมนำไป.
สํ. ส. ๑๕๕๔.
“ฝรั่งเขียนความจริง ๑๙ ประการ หรืออาจเป็นการให้อนุทินของผู้แปล ไปตามมติ และคติที่เกิดอยู่ทั่วไป, ซึ่งยังคงมิอาจคัดค้าน และก็ยังไม่อาจจะเห็นด้วย ที่อาจเป็นการกระทำความแปลกกัน ดั่งนี้ หรือนั้น, เราไม่ได้เห็นว่าเขาเป็นนักบวช ก็พูดยาก พวกเราเท่านั้น ฟังคำพระโลกนาถซัลวาโต เท่านั้น ก็จึงพอฟังได้, ดั่งสิบเก้าข้อนั้น ที่ต่างประเทศ จะชมวาทะโทรมบทนั้นเข้ามา แล้วต่อไปจะใช้ซึ่งบทดั่งนั้นเอง เป็นทางรุกราน! พวกเรากลัวจะเป็นการณ์กิจธุระ ที่ว่า เขาไม่อยากเห็นทะเล ไม่อยากเห็นภูเขา เขาชี้ว่า พวกเขาจะให้วิธีและวิชาย่ำยีโลกนี้ทิ้งไป หรือเปล่า พวกเราไม่รู้!
เขาจะใส่สัญลักษณ์ ให้โลกตาย!ไปหรือเปล่า? ไม่รู้ เขาชื่นชมเพื่อขัดขวางทางเสียสละอย่างอื่น ของเราหรือเปล่าก็ไม่รู้, เพราะคนที่ตรงต่อพระพุทธเจ้าอยู้แล้วนั้น คงยากจะแย้ง ให้หมดธุระแบบนั้น เขาตั้งแต่ธรรมอันที่เป็นธรรมกระทบตนกระทบท่านมานั้น ในนักปราชญ์ผู้รู้ และในพระสยัมภูพระพุทธเจ้าทุกพระองค์ท่านตรัสว่า นั่น ไม่ใช่อรณะวิหารธรรม ไม่ใช่วิหารธรรมสุข ของธรรมประกาศประการซึ่งไม่มีข้าศึก, ซึ่งหมายความความว่า การกล่าวยกย่องชมเชย ๑, กล่าวกระทบสอดเสียดรุกรานมา ๑ เป็นธรรมมีข้าศึก อันซึ่ง สัมปยุตตนด้วยแล้วย่อมไม่ได้ตน อันถึงที่สังวรระวังประพฤติได้อยู่ ให้อยู่ในอรณวิหาร
ข้อที่ใด ตามข้อที่ ท่าน Mahasati Neo ยกบทแปลมา จึงขอท้าวคำเตือนออกไปจากที่นี้ด้วย เพราะบัญชีแบบที่ตอบได้น้อยคน มากคนจะไม่มีที่พึง ต้องสมัครบัญชีเสียเงิน และสมมุติชื่อใหม่ ๆ เข้ามาอีก, จะตอบ จะเป็นทางให้พวกใดพวกหนึ่ง หมดเปลืองเวลาไปเปล่า ๆ ด้วยกัน, ฉะนั้นข้าพเจ้าจึงออกกระทู้กลบข้อเก่า ๆ นั้น ๆ ก่อนที่จะเลื่อนขึ้นมาอีกครั้ง เมื่อเวลาได้มีโอกาสปรับปรุงแล้ว เกิดความเหมาะสม, เฉพาะแต่ในรอบคำถามนี้ จึงขอเท้าประกาศถึง ว่าขอท่านจงได้ระวัง! จะไม่ได้ตกลงในอรณะวิหาร ซึ่งสาราณียกรจะต้องเป็นอยู่ทุกครั้งไป
อันเชื่อฝรั่งนั้น นอกจากพระภิกษุซัลวาโตเร แล้ว ใกล้ ๆ ปัจจุบัน หาฟังที่อื่นยากอยู่ ถ้าเขาไม่พาเราหลงลม ถึงตัวเขาเองก็อาจหลงผิดอยู่ก็อาจเป็นได้, เฉพาะหมู่ประเทศเราเอง ไม่มักหลงทะเล ก็ยังได้หลงภูเขากันตั้งมาก ที่ศาสดาเยซูสอนก็ยังฟังดีกว่า พรรณนาให้จบไม่ได้ เพราะธรรมที่ไม่จมนั้น และไม่ติดกับดัก, ถ้าฝรั่งแล้วข้าพเจ้าอยากให้ฟังอยู่ ๒ คนนี้ก่อน ถ้าฝรั่งอย่างอื่นนอกกว่านี้ เกรงว่า เราจะฟังเขาพาไปหลงทะเล หรือไม่ก็คงจะพาหลงไปหาวิธีและวิชาอันย่ำยีทำลายโลกนี้ทิ้งไป เพราะสุดสันดานสายเลือดคติโรมันนั้น ย่อมเป็นดั่งนั้นเสมอ เปรียบว่า ชื่นชมดอกไม้ ผลไม้นั้น เพื่อจะเด็ดดอมหอมอยู่เสมอไป
เพราะทิฏฐิสันดานที่เขาคิดจะทำลายนั้นเอง เขาจึงได้สถิตสถาน์ ชมชื่น โปรยประกาศ ให้วิธีและคนงดงามมากมาย โปรยปรายไปถึงขนาดนั้น.”