คงเป็นเพราะเราชาวพุทธ จึงได้ยินคำพูดที่ว่า "อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา" มาตั้งแต่เด็กจนเป็นความเคยชิน คิดว่าสิ่งนี้คือเรื่องปกติ
แต่สิ่งที่แย่ที่สุดก็คือ คำพูดหรือวลีดังกล่าว ถูกนำมาใช้อย่างพร่ําเพรื่อ ไม่เป็นสาระ อันเกิดจากความที่ไม่เข้าใจความหมายของมัน โดยเฉพาะคำว่า "อนัตตา"
ไม่ต้องอื่นไกลครับ คนข้างๆ รอบตัวเรานี่เอง จะเป็นคนหนุ่ม คนสาว หรือคนแก่ก็ตาม ลองดูนะครับ ถามว่ารู้จัก "อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา" หรือไม่ ทุกคนจะบอกว่ารู้จักหรือเคยได้ยิน
แต่พอถามความหมายของคำว่า อนัตตาคืออะไร อาจจะมีเพียง 1 คนในร้อยคน หรืออาจจะพันคนหรือมากกว่า หรือแม้กระทั่งไม่มีเลย ที่ตอบได้ถูกต้อง
และด้วยความที่ได้ยินคำว่าอนัตตาจนเป็นเรื่องปกติมาตั้งแต่เด็ก และไม่รู้ความหมายของมัน ไม่รู้ถึงความสำคัญ ทำให้บางคนเชื่อว่า เป้าหมายของศาสนาพุทธ คือการเปลี่ยนอนัตตาที่เป็นสิ่งปกตินี้ ให้เป็นอัตตา
(เฉพาะในพันทิปนี้ คนที่เชื่อว่านิพพานเป็นอัตตา ยังไม่รู้เลยว่าอนัตตาคืออะไร คิดไปเองว่าคือไม่ใช่ตัวตน (หรือนิรัตตา) เพิ่งจะมารู้ช่วงหลังๆ ไม่นานมานี้ แต่ผมว่าคงยังไม่เข้าใจอยู่ดี)
จริงอยู่ ทุกสรรพสิ่งในโลกล้วนมีคุณลักษณะ 3 ประการ คือ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา แต่ที่เรารู้แบบนี้ก็เพราะพระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้และบอกให้เรารู้
ก่อนที่พระองค์จะตรัสรู้ ไม่มีใครรู้จักอนัตตา หรือที่ถูกคือ ไม่มีใครคำนึงถึงหรือสนใจอนัตตา ไม่เคยคิดว่าสรรพสิ่งต่างๆ ในโลกนี้เป็นอนัตตาทั้งสิ้น ไม่มีใครเป็นเจ้าของ ไม่ใช่ตัวเราของเรา ไม่สามารถสั่งหรือควบคุมบังคับบัญชาได้ ฯลฯ
พระสูตรที่สำคัญที่สุดพระสูตรหนึ่ง คือ อนัตตลักขณสูตร เป็นเทศนาต่อจากธัมมจักรกัปปวัตนสูตร ที่บอกว่าสำคัญที่สุดเพราะเป็นการตรัสถึงเรื่องอนัตตา
ซึ่งในการเทศนาครั้งนั้น ทำให้พระปัญจวัคคีย์ครบทั้ง 5 เกิดดวงตาเห็นธรรม บรรลุธรรมเป็นพระอริยะ (พระอัญญาโกณทัญญะซึ่งเป็นพระโสดาบันอยู่แล้วก็ได้เป็นพระอรหันต์ ที่เหลือได้เป็นพระโสดาบัน)
ในวันที่ศาสนาพุทธสูญหายไปจากโลก คำว่า "อนัตตา" ก็จะสูญหายไปด้วย จะไม่มีใครรู้จักคำว่าอนัตตา จะเหลือเพียงอัตตา ไม่ว่าจะเป็นอาตมันหรือสวรรค์เมืองแก้วมีชีวิตอมตะแบบศาสนาพราหมณ์ หรือจะเป็นพระเจ้าแบบศาสนาคริสต์หรืออิสลามก็ตาม
จนกระทั่งเมื่อถึงวันที่ศาสนาพุทธเกิดขึ้นใหม่ โลกจะกลับมารู้จักคำว่า "อนัตตา" อีกครั้ง
หากไม่มีพระพุทธเจ้า เราจะไม่รู้จักคำว่า "อนัตตา"
แต่สิ่งที่แย่ที่สุดก็คือ คำพูดหรือวลีดังกล่าว ถูกนำมาใช้อย่างพร่ําเพรื่อ ไม่เป็นสาระ อันเกิดจากความที่ไม่เข้าใจความหมายของมัน โดยเฉพาะคำว่า "อนัตตา"
ไม่ต้องอื่นไกลครับ คนข้างๆ รอบตัวเรานี่เอง จะเป็นคนหนุ่ม คนสาว หรือคนแก่ก็ตาม ลองดูนะครับ ถามว่ารู้จัก "อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา" หรือไม่ ทุกคนจะบอกว่ารู้จักหรือเคยได้ยิน
แต่พอถามความหมายของคำว่า อนัตตาคืออะไร อาจจะมีเพียง 1 คนในร้อยคน หรืออาจจะพันคนหรือมากกว่า หรือแม้กระทั่งไม่มีเลย ที่ตอบได้ถูกต้อง
และด้วยความที่ได้ยินคำว่าอนัตตาจนเป็นเรื่องปกติมาตั้งแต่เด็ก และไม่รู้ความหมายของมัน ไม่รู้ถึงความสำคัญ ทำให้บางคนเชื่อว่า เป้าหมายของศาสนาพุทธ คือการเปลี่ยนอนัตตาที่เป็นสิ่งปกตินี้ ให้เป็นอัตตา
(เฉพาะในพันทิปนี้ คนที่เชื่อว่านิพพานเป็นอัตตา ยังไม่รู้เลยว่าอนัตตาคืออะไร คิดไปเองว่าคือไม่ใช่ตัวตน (หรือนิรัตตา) เพิ่งจะมารู้ช่วงหลังๆ ไม่นานมานี้ แต่ผมว่าคงยังไม่เข้าใจอยู่ดี)
จริงอยู่ ทุกสรรพสิ่งในโลกล้วนมีคุณลักษณะ 3 ประการ คือ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา แต่ที่เรารู้แบบนี้ก็เพราะพระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้และบอกให้เรารู้
ก่อนที่พระองค์จะตรัสรู้ ไม่มีใครรู้จักอนัตตา หรือที่ถูกคือ ไม่มีใครคำนึงถึงหรือสนใจอนัตตา ไม่เคยคิดว่าสรรพสิ่งต่างๆ ในโลกนี้เป็นอนัตตาทั้งสิ้น ไม่มีใครเป็นเจ้าของ ไม่ใช่ตัวเราของเรา ไม่สามารถสั่งหรือควบคุมบังคับบัญชาได้ ฯลฯ
พระสูตรที่สำคัญที่สุดพระสูตรหนึ่ง คือ อนัตตลักขณสูตร เป็นเทศนาต่อจากธัมมจักรกัปปวัตนสูตร ที่บอกว่าสำคัญที่สุดเพราะเป็นการตรัสถึงเรื่องอนัตตา
ซึ่งในการเทศนาครั้งนั้น ทำให้พระปัญจวัคคีย์ครบทั้ง 5 เกิดดวงตาเห็นธรรม บรรลุธรรมเป็นพระอริยะ (พระอัญญาโกณทัญญะซึ่งเป็นพระโสดาบันอยู่แล้วก็ได้เป็นพระอรหันต์ ที่เหลือได้เป็นพระโสดาบัน)
ในวันที่ศาสนาพุทธสูญหายไปจากโลก คำว่า "อนัตตา" ก็จะสูญหายไปด้วย จะไม่มีใครรู้จักคำว่าอนัตตา จะเหลือเพียงอัตตา ไม่ว่าจะเป็นอาตมันหรือสวรรค์เมืองแก้วมีชีวิตอมตะแบบศาสนาพราหมณ์ หรือจะเป็นพระเจ้าแบบศาสนาคริสต์หรืออิสลามก็ตาม
จนกระทั่งเมื่อถึงวันที่ศาสนาพุทธเกิดขึ้นใหม่ โลกจะกลับมารู้จักคำว่า "อนัตตา" อีกครั้ง