ทำไมสยาม ถึงมีการพัฒนาช้ากว่าญี่ปุ่น ทั้งที่ปฏิรูปพร้อมกัน

ก็ ร3เคยบอกไว้ก่อนสวรรคตแล้วว่าศึกข้างพม่าไม่มีต่อไปแล้ว แต่ระวังพวกฝรั่งให้ดี ซึ่ง ณ ตอนนั้นเรามีโอกาศ westernized ประเทศได้ก่อนญี่ปุ่นด้วยซ้ำ แต่พอมา ร4 ถึง ร5 (ราวๆ60ปี) ก่อนจะมีการเสียดินแดน ตอนนั้นเรามีเวลาตั้งเยอะแล้วเราทำไรอยู่ครับ ของเมจิแค่สามสิบสี่สิบปีเขาก็ก้าวขึ้นมาเป็นประเทศอุตสาหกรรมได้แล้ว