วังพระยาสายบุรี(วังเก่าสายบุรี) ตั้งอยู่เลขที่ ๓๔ ถ.กลาพอ ต.ตะลุบัน อ.สายบุรี จ.ปัตตานี วังสายบุรี แห่งนี้ พระยาสายบุรีคนที่ 3(หนี่แปะ) ได้สร้างขึ้นหลังจากย้ายเมืองสายบุรีมาจากอำเภอยี่งอ สร้างโดยสถาปนิกชาวชวาและชาวท้องถิ่น เมื่อปี พ.ศ.๒๔๒๘ ใช้เวลาในการสร้าง ๑ ปี ณ.ช่วงเวลานั้นตรงกับ รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

ปัจจุบันอยู่ในความครอบครองของ คุณกูอับดุลราฮัม สะมาแอ ซึ่งเป็นเจ้าของวังคนปัจจุบัน จากสภาพปัจจุบันในวันที่เดินทางไปเที่ยวชม เราก็ได้เห็นความชำรุดทรุดโทรมอยู่บ้างในบางมุมบางส่วนของวัง แต่ประตูวังสายบุรีแห่งนี้ ก็เปิดต้อนรับพวกเราด้วยรอยยิ้มของผู้ดูแลวัง "เราก็แค่อยากอยู่แบบคนธรรมดาทั่วไปแล้วก็อยากจะรักษาดูแลสิ่งที่ได้รับตกทอดมาให้มันยั่งยืนต่อไป" และนี่ก็เป็นคำกล่าวถึงวังแห่งนี้ของ คุณกูอับดุลราฮัม สะมาแอ หลังจากพาพวกเราเดินเยี่ยมชมและถ่ายภาพบริเวณวัง


ลักษณะรูปทรงของวังสายบุรีเป็นอาคารไม้ทั้งหลัง หลังคาทรงปั้นหยา เป็นเรือนไทยมุสลิมที่ไรับอิทธิพลมาจากศิลปกรรมของชวา ตัววังเป็นรูป ตัวแอล (L) จากระยะเวลาอันนาวนานและไม่ได้มีการซ่อมแซมทำให้ตัววังทรุดโทรมลง แต่วังสายบุรีก็มีลักษณะเด่น คือพื้นไม้ทำด้วยไม้ตะเคียนปูพื้นเป็นเส้นทแยงมุมมีแกนกลางตีเน้นเป็นฟันปลา สำหรับช่องระบายอากาศนิยมฉลุไม้เป็นลวดลายพรรณพฤกษาตามแบบศิลปะชวา นอกจากนี้เชิงชายใช้ทองเหลืองฉลุโปร่งด้วยลวดลายพรรณพฤกษาตามแบบศิลปะชวา



การสืบเชื้อสายภายในวังสายบุรี เริ่มจาก พระยาอภัยสงครามและพระยาสงขลา(เถี้ยนจ๋อง) แปรเขตแดนเมืองสายบุรีเสร็จ จึงให้ หนิดะ เป็นผู้รักษาราชการเมืองสายบุรี ต่อมารัชกาลที่ ๒ ได้โปรดเกล้าฯ ให้ หนิดะ เป็นพระยาสายบุรี พระยาสายบุรี(หนิดะ) ตั้งวังอยู่ที่ ต.บ้านยี่งอ ริมแดนต่อพรมแดนเมืองระแงะ ทางประมาณ ๔๐๐ ผันเศษ ครั้นถึงสมัยรัชกาลที่ ๓ พระยาสายบุรี(หนิดะ) ถึงแก่กรรมลง พระองค์จึงโปรดเกล้าฯ พระราชทานตราให้ หนิละไม บุตรของพระยาสายบุรี(หนิดะ) เป็นพระยาสายบุรีแทน จนถึงสมัยรัชกาลที่ ๕ พระยาสายบุรี(หนิละไม) ถึงแก่กรรมลง จึงได้โปรดเกล้าฯ ให้ หนิแปะ บุตรพระยาสายบุรี(หนิละไม) เป็นผู้ว่าราชการเมืองสายบุรี และพระราชทานนามว่า พระยาสุริยสุนทรบวรภักดี ศรีมหาราชา มัตตาอัลดุลวิบูลย์ขอบเขตประเทศมลายู และได้โยกย้ายมาตั้งบ้านเรือนที่ เมืองสายบุรี



อ.สายบุรี จ.ปัตตานี ยังมีแหล่งท่องเที่ยวดีๆ แบบนี้อีกมากมาย เท่าที่ได้เดินทางท่องเที่ยวอยู่ จ.ปัตตานี หลายวัน ได้รับฟังเรื่องราวความเป็นมาของท้องถ่ิ่นในอดีตจากนักประวัติศาสตร์ในพื้นที่ คิดว่ามีแง่มุมประวัติศาสตร์เชิงบวกที่เป็นเนื้อแท้อยู่มากนะ ระดับชาวบ้านเค้าก็อยู่กันได้มายาวนานแล้ว และอยู่ร่วมกันได้อย่างดีด้วยซ้ำไป เนื้อแท้ที่เป็นชาวบ้านโดยเฉพาะระดับท้องถิ่น ไม่พบความขัดแย้งอะไรเลยมีแต่อยู่ร่วมกันได้ สื่อฯ บ้านเราส่วนใหญ่มักจะไม่หยิบประวัติศาสตร์เชิงบวกเหล่านี้ขึ้นมานำเสนอกันเท่าที่ควรซะด้วยสิ แถมยังขยี้ประเด็นความรุนแรงให้ประชาชนนอกพื้นที่ ได้รับรู้แต่ส่วนที่ขัดแย้งแล้วก็นำไปขยายผลจนเกิดภาพจำที่น่ากลัวในพื้นที่ มาเที่ยว ปัตตานี กันดีกว่าครับ เพราะว่า ปัตตานี ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด ปัตตานี ยังมีเรื่องราวอีกมากมายให้ค้นหาแล้วคุณจะรู้ได้เลยว่าคุ้มค่ามากมายที่ได้เดินทางมาท่องเที่ยว ปัตตานี


สำหรับทริปเดินทางดีๆ แบบนี้ ต้องขอขอบพระคุณ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยสำนักงานนราธิวาส และ TEATA เป็นอย่างสูงนะครับ