กิเลสพันห้า ตัณหาร้อยแปด”

[359] กิเลส 1500 (สภาพที่ทำให้จิตเศร้าหมอง - defilements)
       กิเลส 1500 ที่จัดเป็นชุดจำนวนอย่างนี้
ไม่มีในพระบาลี แม้จะมีกล่าวถึงในอรรกกถาบางแห่งก็แสดงเพียงตัวอย่าง
ไม่ครบถ้วน ระบุไว้อย่างมากที่สุดเพียง 336 อย่าง
(ดู อุ.อ.172,424; อิติ.อ.166) เช่น
โลภะ โทสะ โมหะ วิปริตมนสิการ อหิริกะ อโนตตัปปะ ถีนะ มิทธะ โกธะ อุปนาหะ ฯลฯ อกุศลกรรมบถ 10 ... ตัณหา 108

วันหนึ่งๆๆ กิเลส ตัณหา มีให้จิตดูศึกษามากมาย  ไม่มีเวลาไปคิดเรื่องอื่น
คนที่มีเวลาไปคิดเรื่องอื่น แสดงให้เห็นว่าไม่ได้ศีกษา พิจารณากิเลส ตัณหา