มันไม่ใช่เรื่องง่ายนัก
หากใครสักคนจะมาพบเจอชุมชนของพวกเขาที่เกาะแสงจันทร์ แต่หญิงสาวและคณะของหล่อนสามารถมาพบเจอสถานที่แห่งนี้ได้ ก็น่าคิด ดินแดนที่ดูเหมือนไม่ลึกลับ แต่ลึกลับในน่านน้ำทะเลลึก
ซายอจ้องมองหญิงสาวด้วยความครุ่นคิด
“ -ึงมาทำอะไรที่นี่ ”
“พวกเราทั้งหมดได้รับมอบหมายจากทางการ ให้เดินทางมาสำรวจทะเลแถวนี้ทั้งหมด ว่าเกาะแก่งไหนบ้างที่มีผู้คนอาศัยอยู่ ตอนนี้ทางการมีนโยบายจะพัฒนาพื้นที่แถบนี้”
ดุจเดือนเป็นผู้นำการบอกกล่าว
แต่คำบอกกล่าวของหล่อน สร้างสีหน้าไม่เข้าใจและสับสนให้แก่ซายอและชนเผ่าของเขามากขึ้น โดยเฉพาะแววตาแสนเศร้านั้น ดูจะมีความสับสนมากกว่าความเข้าใจ
“เข้ามาพัฒนา หมายถึงจะยึดครองหรือ”
น้ำเสียงของซายอแม้จะเข้มแข็ง แต่ก็แฝงปนความหวาดกลัวไม่แน่ใจในบางสิ่ง
หญิงสาวส่งยิ้มเป็นใบเบิกทาง ก่อนตอบคำถามของเขา
“ไม่ใช่อย่างนั้นนะซายอ เราจะเข้ามาให้การศึกษา ให้บริการด้านสาธารณสุข ดูแลความเจ็บไข้ได้ป่วย ให้ทุกคนที่นี่มีชีวิตที่ดีขึ้น” ดุจเดือนพยายามอธิบายอย่างมีหลักการให้เข้าใจง่ายที่สุด และก็มีบางอย่างที่ควรพูดหล่อนก็จะพูด และมีบางอย่างที่ไม่ควรพูดหล่อนก็จะไม่พูด ตามที่ได้อบรมมาก่อนจะเข้ารับงานตรงนี้
แววตาของซายอ และความรู้สึกของชาวบ้านมอแกนที่ยืนรายล้อมฟังคำอยู่ เริ่มคลายความเครียดลง เมื่อเหมือนว่าบรรยากาศพอจะดีขึ้น ดุจเดือนจึงเริ่มพูดคุยต่อ
“วันนี้เรามากันห้าคน นี้คือท่านนายอำเภอน้ำนิ่ง ส่วนนี่คุณหมออาทิตย์ ส่วนนี่หญิงสาวสองคนนี้เป็นเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน ส่วนฉันชื่อดุจเดือนเป็นพยาบาลจากสถานีอนามัยเชิงทะเล”
ดุจเดือนแนะนำผู้ร่วมเดินทางแต่ละคน ให้เป็นที่รู้จักแก่ซายอและชาวบ้านที่รายล้อม และยังบอกเล่าเรื่องราวต่างๆของการเดินทางกว่าจะมาพบเกาะแห่งนี้ คณะของหล่อนเดินทางออกจากฝั่งตั้งแต่เช้าตรู่ เพื่อทำการสำรวจพื้นที่ทั้งหมดตามเกาะน้อยใหญ่ โดยเน้นเกาะที่มีชุมชนชาวเลอาศัยอยู่ แม้คนเหล่านี้จะไม่ได้ถือสิทธิ์ความเป็นไทยอย่างคนฝั่งเมือง แต่เมื่อผืนน้ำทะเลแถบนี้อยู่ในอาณาเขตปกครอง คนเหล่านี้ก็ควรจะได้รับการดูแลในระดับหนึ่งตามนโยบายใหม่ของทางการ
“นี่ไงคะอาทิตย์ ซายอคนที่เดือนเล่าให้คุณฟัง”
หญิงสาวแนะนำซายอให้หมออาทิตย์รู้จักอีกครั้ง หลังจากเมื่อสองวันก่อนหล่อนเคยเล่าให้คุณหมอฟังถึงเรื่องราว ที่พบเจอชาวทะเลคนนี้ที่ท่าเรือ
“สวัสดีครับซายอ ต่อนี้ไปเราคงได้พบเจอกันบ่อยขึ้น เห็นคุณเดือนเล่าว่ามีคนป่วย”
หมออาทิตย์เล่าย้อนไปถึงคำบอกกล่าวของดุจเดือน ในที่ประชุมคณะทำงานพัฒนาพื้นที่น่านน้ำอันดามัน โดยมีท่านนายอำเภอน้ำนิ่งเป็นประธานโครงการ ในวันนั้นดุจเดือนแสดงความเห็นสำคัญเรื่องหนึ่ง คือการขาดโอกาสรักษาความเจ็บไข้ได้ป่วย การดูแลเรื่องสุขภาพอนามัยขั้นพื้นฐานของชาวทะเลที่ดำรงชีวิตเร่ร่อนอยู่ไกลโพ้นจากฝั่งเมือง รวมถึงเรื่องจริงที่เพิ่งพบเจอชาวทะเลผู้ไร้สิทธิ์อย่างซายอมาบอกเล่า เป็นกรณีตัวอย่าง..
อ่านต่อในครั้งหน้า
หุบเขาแสงจันทร์ / ตรีวิทย์ นฤดม
สำนักพิมพ์บ้านทะเลล้อม 2008
หุบเขาแสงจันทร์ 14 (ทะเลน้ำใจ)
มันไม่ใช่เรื่องง่ายนัก
หากใครสักคนจะมาพบเจอชุมชนของพวกเขาที่เกาะแสงจันทร์ แต่หญิงสาวและคณะของหล่อนสามารถมาพบเจอสถานที่แห่งนี้ได้ ก็น่าคิด ดินแดนที่ดูเหมือนไม่ลึกลับ แต่ลึกลับในน่านน้ำทะเลลึก
ซายอจ้องมองหญิงสาวด้วยความครุ่นคิด
“ -ึงมาทำอะไรที่นี่ ”
“พวกเราทั้งหมดได้รับมอบหมายจากทางการ ให้เดินทางมาสำรวจทะเลแถวนี้ทั้งหมด ว่าเกาะแก่งไหนบ้างที่มีผู้คนอาศัยอยู่ ตอนนี้ทางการมีนโยบายจะพัฒนาพื้นที่แถบนี้”
ดุจเดือนเป็นผู้นำการบอกกล่าว
แต่คำบอกกล่าวของหล่อน สร้างสีหน้าไม่เข้าใจและสับสนให้แก่ซายอและชนเผ่าของเขามากขึ้น โดยเฉพาะแววตาแสนเศร้านั้น ดูจะมีความสับสนมากกว่าความเข้าใจ
“เข้ามาพัฒนา หมายถึงจะยึดครองหรือ”
น้ำเสียงของซายอแม้จะเข้มแข็ง แต่ก็แฝงปนความหวาดกลัวไม่แน่ใจในบางสิ่ง
หญิงสาวส่งยิ้มเป็นใบเบิกทาง ก่อนตอบคำถามของเขา
“ไม่ใช่อย่างนั้นนะซายอ เราจะเข้ามาให้การศึกษา ให้บริการด้านสาธารณสุข ดูแลความเจ็บไข้ได้ป่วย ให้ทุกคนที่นี่มีชีวิตที่ดีขึ้น” ดุจเดือนพยายามอธิบายอย่างมีหลักการให้เข้าใจง่ายที่สุด และก็มีบางอย่างที่ควรพูดหล่อนก็จะพูด และมีบางอย่างที่ไม่ควรพูดหล่อนก็จะไม่พูด ตามที่ได้อบรมมาก่อนจะเข้ารับงานตรงนี้
แววตาของซายอ และความรู้สึกของชาวบ้านมอแกนที่ยืนรายล้อมฟังคำอยู่ เริ่มคลายความเครียดลง เมื่อเหมือนว่าบรรยากาศพอจะดีขึ้น ดุจเดือนจึงเริ่มพูดคุยต่อ
“วันนี้เรามากันห้าคน นี้คือท่านนายอำเภอน้ำนิ่ง ส่วนนี่คุณหมออาทิตย์ ส่วนนี่หญิงสาวสองคนนี้เป็นเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน ส่วนฉันชื่อดุจเดือนเป็นพยาบาลจากสถานีอนามัยเชิงทะเล”
ดุจเดือนแนะนำผู้ร่วมเดินทางแต่ละคน ให้เป็นที่รู้จักแก่ซายอและชาวบ้านที่รายล้อม และยังบอกเล่าเรื่องราวต่างๆของการเดินทางกว่าจะมาพบเกาะแห่งนี้ คณะของหล่อนเดินทางออกจากฝั่งตั้งแต่เช้าตรู่ เพื่อทำการสำรวจพื้นที่ทั้งหมดตามเกาะน้อยใหญ่ โดยเน้นเกาะที่มีชุมชนชาวเลอาศัยอยู่ แม้คนเหล่านี้จะไม่ได้ถือสิทธิ์ความเป็นไทยอย่างคนฝั่งเมือง แต่เมื่อผืนน้ำทะเลแถบนี้อยู่ในอาณาเขตปกครอง คนเหล่านี้ก็ควรจะได้รับการดูแลในระดับหนึ่งตามนโยบายใหม่ของทางการ
“นี่ไงคะอาทิตย์ ซายอคนที่เดือนเล่าให้คุณฟัง”
หญิงสาวแนะนำซายอให้หมออาทิตย์รู้จักอีกครั้ง หลังจากเมื่อสองวันก่อนหล่อนเคยเล่าให้คุณหมอฟังถึงเรื่องราว ที่พบเจอชาวทะเลคนนี้ที่ท่าเรือ
“สวัสดีครับซายอ ต่อนี้ไปเราคงได้พบเจอกันบ่อยขึ้น เห็นคุณเดือนเล่าว่ามีคนป่วย”
หมออาทิตย์เล่าย้อนไปถึงคำบอกกล่าวของดุจเดือน ในที่ประชุมคณะทำงานพัฒนาพื้นที่น่านน้ำอันดามัน โดยมีท่านนายอำเภอน้ำนิ่งเป็นประธานโครงการ ในวันนั้นดุจเดือนแสดงความเห็นสำคัญเรื่องหนึ่ง คือการขาดโอกาสรักษาความเจ็บไข้ได้ป่วย การดูแลเรื่องสุขภาพอนามัยขั้นพื้นฐานของชาวทะเลที่ดำรงชีวิตเร่ร่อนอยู่ไกลโพ้นจากฝั่งเมือง รวมถึงเรื่องจริงที่เพิ่งพบเจอชาวทะเลผู้ไร้สิทธิ์อย่างซายอมาบอกเล่า เป็นกรณีตัวอย่าง..
อ่านต่อในครั้งหน้า
หุบเขาแสงจันทร์ / ตรีวิทย์ นฤดม
สำนักพิมพ์บ้านทะเลล้อม 2008