หลักฐานกลุ่มดาว 12 ราศี และสัญลักษณ์จากยุคอียิปต์โบราณ

หลักฐานกลุ่มดาว 12 ราศี และสัญลักษณ์จากยุคอียิปต์โบราณ

คงมีผู้อ่านจำนวนไม่น้อยสงสัยว่า 12 ราศี 12 เดือน ใครเป็นคนคิดขึ้นมา??

บทความนี้แสดงหลักฐานความเก่าแก่จากยุคอียิปต์โบราณามาให้ทราบกัน โดยผู้เขียนได้นำภาพนูนต่ำของวิหาร Temple of Hathor ซึ่งสร้างขึ้นเมื่อกว่า 4,500 ปีที่ผ่านมา ในยุคของฟาโรห์พระนามว่า Pepi I Meryre  มาให้ชม


แผนที่ตั้งวิหาร อยู่บริเวณแนวฝั่งแม่น้ำไนล์ กลางประเทศอียิปต์
google maps: https://goo.gl/maps/ixfAfcPYnHu

โดยภายในอาคาร ปรากฏภาพจักราศีนูนต่ำประดับประดาบนเพดานหลายช่วง เป็นการยืนยันว่า ปฏิทิน 12 เดือน และ 12 ราศีมีมานานมากแล้ว
จากภาพถ่ายที่นำมาแสดง ทำให้เรามองได้ว่าบุคคลระดับสูงของสังคมอียิปต์โบราณ ต้องใช้ราศี (เดือน) กำหนดกิจกรรมและใช้บริหารราชอาณาจักรเป็นแน่

ภาพด้านล่างนี้เป็นภาพนูนต่ำแสดงกลุ่มดาวบนท้องฟ้าสมัยโบราณ ซึ่งมีกลุ่มดาว 12 ราศีอยู่ด้วย ประดับอยู่ด้านบนเพดานส่วนหนึ่งของวิหาร แต่เป็นของทำเลียนแบบขึ้น เนื่องจากของจริง ถูกพวกฝรั่งเศสสมัยนโปเลียนย้าย (ปล้น) ไป ปัจจุบันแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ กรุงปารีส, ฝรั่งเศส
ที่น่าสนใจอีกประการ คือ การวางราศี เป็นการวางแบบตามเข็มนาฬิกา แต่การสอนปัจจุบันทั้งไทยและเทศมักสอนแบบทวนเข็มนาฬิกา

ภาพราศีบนเพดานวิหาร

กุมภ์ คือ ภาพคนกำลังเทน้ำด้วยสองมือ ที่น่าสนใจ คือ ช่วงก่อนเข้าราสีกุมภ์มีภาพคนหัวขาด เข้าใจว่าน่าจะประหารและตัดสินคดีก่อนเข้าราสีกุมภ์ โดยธรรมชาติราศีกุมภ์เป็นตัวแทนของการแบ่งปันไม่เห็นแก่ตัว สังเกตได้จาก คนถือถ้วย 2 ใบ เทออก แปลได้ว่า แบ่งกันปันกัน ความเท่าเทียมกันของสังคม เสมอภาค หลังจากตัดสินคดีและบูชายันต์ผ่านไปแล้ว

มีน คือ ปลาสองตัว มองว่าเป้นตัวแทนของความอุดมสมบูรณ์ด้านอาหารด้วย

เมษ คือ แพะที่กำลังหันหัว เป็นอาหาร

พฤษภ คือ วัวที่บรรทุกสัญลักษณ์คล้ายของมีค่าบนหลังของมัน เป็นอาหารด้วย

เมถุน คือ หญิงและชายที่ทำท่าจะแตะกัน (ในภาพมีแต่ผู้ชายขวาสุดหันหน้าทางขวาเอื้อมมือจะแตะหญิงสาว แต่หญิงสาวกล้องไม่ได้ถ่ายมา) น่าจะใช้ในการบอกว่าถึงฤดูผสมพันธุ์ของหนุ่มสาว หรือการแต่งงาน จัดงานมงคลก็ได้

กรกฎ ให้ดูในภาพรวมหลัก

สิงห์ เป็น รูป สิงโตแอฟริกา ขี่งู มีผู้หญิงถือหาง ถ้าใช้แนวคิดแบบอียิปต์แปลว่า ราสีนี้ แทนด้วยสิงห์โตมานานแล้ว สำหรับแบบไทยที่ใช้สิงห์ในป่าหิมพานต์ น่าจะเป็นการเทียบ ส่วนทางจีนใช้เสือโคร่งแทน 寅 สังเกตว่าเป็นมุมเล็ง ราศีกุมภ์ อาจใช้ในความหมายของการจัดการสะสางความบนแผนดิน แล้วนำไปจำไว้ เพื่อรอตัดสินในปลายมกราคม (ความเห็นแบบคาดเดา แต่เห็นรูปทรงในงานค้นคว้ามักเปนแนวนี้ครับ) แต่เป็นที่น่าสนใจว่า ด้านซ้ายของภาพมีสตรีนางหนึ่งถือหางสิงโตไว้มือหนึ่งและอีกมือถืออุปกรณ์คล้ายที่ปัดหรือแส่ อาจอ่านความหมายได้ว่า แม้ฟาโรห์ หรือผู้มีอำนาจยิ่งใหญ่ปานใด แต่ก็กลัวเมีย หรือบุรุษที่แข็งแกร่งย่อมมีสตรีที่ยิ่งใหญ่สนับสนุนอยู่เบื้องหลังเสมอ 55

กันย์ แทนด้วยภาพ หญิงสาวถือรวงข้าวอยู่ด้านขวาสุดของภาพด้านล่างนี้
ตุลย์ แทนด้วยตาชั่งของแบบอียิปต์ ซึ่งทรงนี้เป็นทรงที่ฟาโรห์ใช้ถือแทนสัญลักษณ์ความยุติธรรมในแผนดินด้วย

พิจิก แทนด้วย แมงป่องมาช้านานแล้ว อ้วนพี

ธนู

มังกร คือ ภาพ แพะมีเขา มีหางเป็นปลา อยู่ด้านซ้ายของภาพล่าง

ภาพรวมของเพดานในวิหารนี้

ที่มาของภาพ: https://paulsmit.smugmug.com/Features/Africa/Egypt-Dendera-temple/, wikipedia.org, www.louvre.fr/en/oeuvre-notices/zodiac-dendera

หวังว่าจะเป็นกำลังใจในการค้นคว้าของผู้สนใจมากขึ้น เพราะของดีๆในโลกมีอีกเยอะ ช่วยกันค้น และช่วยกันเผยแพร่ เพื่อประโยชน์ของสังคม

โชคดีครับ
แก้ไขข้อความเมื่อ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่