ขอมาระบายความสับสนหน่อยนะครับ คือเมื่อหลายเดือนก่อนมีเพื่อนมาขอให้ช่วยงานอย่างหนึ่ง เป็นงานออกแบบโปสเตอร์ ซึ่งเพื่อนก็บอกตรงๆเลยว่าที่มาติดต่อเราเป็นคนแรก เพราะอยากจะได้ราคาพิเศษในฐานะเพื่อนกัน เราก็ลดให้นิดหน่อย แต่ลดมากไม่ได้ เพราะก็มีมาตรฐานราคาของเราเหมือนกัน ก็มีการต่อรองราคากันไปมาอยู่พักหนึ่ง ซึ่งสุดท้ายเพื่อนเราก็ตกลงที่จะจ้างเราน่ะแหละ แต่ก็มีบ่นๆว่าแพงเหมือนกัน ในใจเราก็แอบหงุดหงิดว่า งั้นก็ไปจ้างคนอื่นสิ แต่ก็ทำงานให้กัน จ่ายเงินตามที่ตกลงเรียบร้อย ไม่มีปัญหาอะไร
จนมาเมื่อสัปดาห์ก่อน เพื่อนคนนี้ เพื่อนในกลุ่มชวนเราไปกินข้าวที่ร้านของเพื่อนคนนี้ เขาเปิดร้านอาหารมาได้ปีกว่าล่ะ ก็ไปกินกันรวมทั้งหมด 5 คน ก็กินกัน คุยกัน เฮฮาดี อาหารก็อร่อย กินกันเยอะจนอิ่ม จนกระทั่งถึงตอนคิดเงิน เพื่อนเจ้าของร้านบอกว่า "ไม่ต้องจ่ายเงิน เราไม่คิดเงินเพื่อน"
เราได้ยินคำนี้ แล้วรู้สึกเหมือนโดนตอกหน้า เราก็ไม่แน่ใจว่าเพื่อนเราตั้งใจพูดให้เราละอายใจหรือเปล่าที่ครั้งนั้นคิดค่าออกแบบโปสเตอร์เพื่อนแพง หรือว่าเขาไม่ได้คิดอะไรจริงๆ แม้เราและเพื่อนๆที่เหลือจะยืนยันว่าจ่ายเงิน แต่สุดท้ายก็ไม่ได้จ่าย เพราะเขายืนยันว่าแค่เพื่อนมาหากินอร่อย ก็ดีใจแล้ว
เรารู้สึกอึดอัดกับเรื่องนี้ก็เลย ปรึกษากับเพื่อนอีกคนเรื่องนี้ คือเราก็คิดมาตลอด เรื่องการที่เพื่อนขอให้ช่วยทำงานอะไรให้มันก็ต้องมีการคิดเงิน เราแทบไม่เคยทำอะไรให้ใครฟรีๆ เพราะเราก็มีต้นทุนของเรา แม้จะไม่ได้เยอะอะไร แต่ก็ไม่อยากให้ใครมาเอาเปรียบ
แต่เพื่อนที่เราปรึกษาก็แนะนำเราว่า มันก็ต้องดูคนด้วยว่าคนที่มาขอให้ช่วยงานเป็นใคร เช่นเพื่อนคนนี้ มีชื่อมาตั้งแต่สมัยเรียนแล้วว่าเป็นคนมีน้ำใจ ชอบช่วยเหลือคนอื่น และไม่คิดเงินเล็กๆน้อยๆกับเพื่อน กรณีแบบนี้ ถ้ามีน้ำใจทำให้เขาฟรีจะดีกว่า อนาคตหากเราต้องการความช่วยเหลืออะไรจากเขา จะได้พูดคุยกันง่ายๆ ช่วยเหลือกันไปมาน่าจะเป็นมิตรภาพที่ดีกว่า
เราคิดเรื่องนี้มาหลายวัน ก็ยอมรับว่าสับสนกับจุดยืนของตัวเองมาก ว่าที่ผ่านมาเวลามีเพื่อนมาขอให้ช่วยงานแล้วเราคิดเงินกับเพื่อนแบบไม่แตกต่างจากการคิดเงินกับลูกค้าปกติเลย เป็นเรื่องที่ถูกต้องหรือเปล่า
สับสน รู้สึกเหมือนโดนตอกกลับที่เก็บค่าแรงทำงานจากเพื่อน
จนมาเมื่อสัปดาห์ก่อน เพื่อนคนนี้ เพื่อนในกลุ่มชวนเราไปกินข้าวที่ร้านของเพื่อนคนนี้ เขาเปิดร้านอาหารมาได้ปีกว่าล่ะ ก็ไปกินกันรวมทั้งหมด 5 คน ก็กินกัน คุยกัน เฮฮาดี อาหารก็อร่อย กินกันเยอะจนอิ่ม จนกระทั่งถึงตอนคิดเงิน เพื่อนเจ้าของร้านบอกว่า "ไม่ต้องจ่ายเงิน เราไม่คิดเงินเพื่อน"
เราได้ยินคำนี้ แล้วรู้สึกเหมือนโดนตอกหน้า เราก็ไม่แน่ใจว่าเพื่อนเราตั้งใจพูดให้เราละอายใจหรือเปล่าที่ครั้งนั้นคิดค่าออกแบบโปสเตอร์เพื่อนแพง หรือว่าเขาไม่ได้คิดอะไรจริงๆ แม้เราและเพื่อนๆที่เหลือจะยืนยันว่าจ่ายเงิน แต่สุดท้ายก็ไม่ได้จ่าย เพราะเขายืนยันว่าแค่เพื่อนมาหากินอร่อย ก็ดีใจแล้ว
เรารู้สึกอึดอัดกับเรื่องนี้ก็เลย ปรึกษากับเพื่อนอีกคนเรื่องนี้ คือเราก็คิดมาตลอด เรื่องการที่เพื่อนขอให้ช่วยทำงานอะไรให้มันก็ต้องมีการคิดเงิน เราแทบไม่เคยทำอะไรให้ใครฟรีๆ เพราะเราก็มีต้นทุนของเรา แม้จะไม่ได้เยอะอะไร แต่ก็ไม่อยากให้ใครมาเอาเปรียบ
แต่เพื่อนที่เราปรึกษาก็แนะนำเราว่า มันก็ต้องดูคนด้วยว่าคนที่มาขอให้ช่วยงานเป็นใคร เช่นเพื่อนคนนี้ มีชื่อมาตั้งแต่สมัยเรียนแล้วว่าเป็นคนมีน้ำใจ ชอบช่วยเหลือคนอื่น และไม่คิดเงินเล็กๆน้อยๆกับเพื่อน กรณีแบบนี้ ถ้ามีน้ำใจทำให้เขาฟรีจะดีกว่า อนาคตหากเราต้องการความช่วยเหลืออะไรจากเขา จะได้พูดคุยกันง่ายๆ ช่วยเหลือกันไปมาน่าจะเป็นมิตรภาพที่ดีกว่า
เราคิดเรื่องนี้มาหลายวัน ก็ยอมรับว่าสับสนกับจุดยืนของตัวเองมาก ว่าที่ผ่านมาเวลามีเพื่อนมาขอให้ช่วยงานแล้วเราคิดเงินกับเพื่อนแบบไม่แตกต่างจากการคิดเงินกับลูกค้าปกติเลย เป็นเรื่องที่ถูกต้องหรือเปล่า