เสด็จสู่ฟากฟ้าสุราลัย พระมหากรุณาธิคุณจารึกในใจไทยชั่วกาล ... ข้าพระพุทธเจ้า *ห้องเพลงคนรากหญ้า* 20/10/2560 พญาโศกลอยลม

ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในวันที่ ๒๖ ตุลาคม พ.ศ ๒๕๖๐

ในขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ริ้วขบวนที่ ๒ อัญเชิญพระบรมโกศพระบรมศพขึ้นประดิษฐาน

บนพระมหาพิชัยราชรถ

จะใช้เพลงๆหนึ่งเป็นหลัก โดยทหารทั้งหมดจะก้าวเท้าตามจังหวะเพลง

เพลงนี้มีชื่อว่า "พญาโศกลอยลม"


ประวัติความเป็นมาของเพลง พญาโศกลอยลม

พญาโศก เป็นเพลงอัตราจังหวะ 2 ชั้น มีทำนองเก่าสมัยอยุธยา เป็นเพลงที่ใช้ประกอบการแสดงโขนละครบทโศก

จะใช้ร้องในบทที่ตัวละครโศกเศร้าอยู่กับที่จะใช้ในบทที่เดินเคลื่อนที่ไม่ได้ นอกจากนี้ บทที่ร้องด้วยเพลงพญาโศก

โดยมากจะเป็นตัวละครกษัตริย์ เจ้านาย หรือผู้มีบรรดาศักดิ์ชั้นสูง


ต่อมา พระประดิษฐ์ไพเราะ (มี ดุริยางกูร) ได้แต่งขยายขึ้นเป็นอัตราจังหวะสามชั้น เมื่อปลายรัชกาลที่ 4

เพื่อใช้เป็นเพลงบรรเลงและขับร้องในวงมโหรีและวงปี่พาทย์ รวมทั้งนำมาประดิษฐ์เป็นเพลงทางเดี่ยว

ซึ่งนักดนตรีสมัยต่อมายึดเป็นแบบฉบับในการเดี่ยวด้วยเครื่องดนตรีต่าง ๆ เช่น

พระยาภูมีเสวิน (จิตร จิตรเสวิน) แต่งสำหรับเดี่ยวซอสามสาย


จางวางทั่ว พาทยโกศล แต่งสำหรับเดี่ยวฆ้องวงใหญ่ ระนาดเอก,


จ่าเอกมล (เจียน) มาลัยมาลย์ ได้แต่งทำนองสำหรับเดี่ยวระนาดเอกโดยขยายเป็นสี่ชั้น


ในปี พ.ศ. 2462 สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต

(คุณปู่ ม.ร.ว สุขุมพันธุ์ บริพัตร)พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเห็นว่า

สมัยนั้นไทยยังใช้เพลงต่างชาติในการเคลื่อนพระบรมศพหรือพระศพพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นสูง

จึงทรงพระนิพนธ์เพลงพญาโศก สำหรับวงดุริยางค์ใช้บรรเลงถวายในงานพระศพของพระบรมวงศานุวงศ์

โดยดัดแปลงเพลงพญาโศกที่เป็นดนตรีไทยให้เป็นตัวโน้ตดุริยางค์สากล


พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงฟังแล้ว เห็นว่าเหมาะสมกับงาน อวมงคล

และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ใช้ครั้งแรกในงาน

พระราชพิธีพระบรมศพสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

ทั้งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ประกาศให้เป็น "เพลงโศกประจำชาติ" ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

และยังทรงให้ใช้ได้ตั้งแต่การพระราชพิธีพระบรมศพ, พระศพเจ้านาย แม้กระทั่งงานศพสามัญชน

ป.ล เนื้อหากระทู้บางส่วนจาก ไทยพีบีเอส

ป.ล 2 เมื่อคราวเปลี่ยนแปลงการปกครอง 24 มิถุนายน พ.ศ 2475 เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์

อยู่ในตำแหน่งผู้รักษาพระนคร จึงเป็นเป้าหมายหลักที่ฝ่ายคณะราษฎรต้องควบคุมตัวให้ได้

เมื่อคณะราษฎรทำการสำเร็จ ก็บังคับให้เจ้าฟ้าสุขุมพันธุ์ออกนอกประเทศ

สุดท้ายก็ไปสิ้นพระชนม์ที่เมืองบันดุง ประเทศอินโดนีเซีย ต่อมาพระศพได้นำกลับมาประเทศไทย

และมีการพระราชทานเพลิงพระศพที่พระเมรุท้องสนามหลวง ในวันที่ 10 เมษายน พ.ศ 2493

ป.ล 3 ส่วนของ ป.ล 2 นำมาใส่ไว้เพื่อจะ Tag ห้องการเมืองได้