ความฉลาดที่ว่านี้ มันตอบบยาก เหมือนเรือที่มีเครื่องยนต์แรงขับพุ่งไปได้ด้วยความเร็วสูง ถ้าไม่มีหางเสือบังคับให้ไปในทางที่ถูก เรือต่างๆก็จะชนกันหรือชนเข้ากับหินโสโครก เหมือนกับคนฉลาด ถ้า ฉลาด+มีความดิดสร้างสรรค์+จิตใจดีมีศีลธรรม ก็จะพัฒนาสังคมไปได้แบบก้าวกระโดด ทุกคนร่วมใจกันทำสิ่งใหม่ๆดีๆ

แต่กลับกันเอาคววามฉลาดที่ว่าไปหาผลประโยชน์ใส่ตัว และเมื่อทุกคนฉลาดพอๆกัน การแย่งชิง การทำสงครามทั้งแบบแยบยล และการทำลายล้าง ย่อมจะส่งผลร้ายมากขึ้นไปกว่า คนที่มีปัญญาปกติ

บอกไม่ได้เลยครับ ว่าถ้าคนฉลาดมากๆขึ้นสัก 5 เท่า โลก หรือมนุษย์ชาติอาจสูญพันธ์เร็วขึ้น เราเอาเทคโนโลยีไปทำสงครามกันเอง เอาไปสูบทรัพยากรได้มากขึ้นเร็วขึ้น ทำลายธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้เก่งขึ้น ก็อาจเป็นไปตามเทรนดของโลกปัจจุบัน

แต่กลับกัยถ้าฉลาดแบบมีปัญญา (Wisdom) ไม่ใช่แค่ฉลาดทางสมอง (Intellect) ก็อาจจะมองเห็นถึงปัญญาในอนาคตแล้วระดมความคิดช่วยกันให้ตระหนักถึงภัยอันตราย และร่วมกันแก้ก่อนจะสายเกินไปก็ได้ครับ

คุ้นๆว่า อเมริกา ถอนตัวออกภาคีความร่วมมือการลดโลกร้อน เพราะเหตุผลด้านเศรษฐกิจ ทั้งๆที่ประเทศตัวเองงปล่อยสาร CFC มาทำลายโอโซนมากที่สุดในโลก นี้คือความฉลาดแบบไม่มีปัญญากำกับไงครับ มองสั้นๆ และเห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัวเองและพวกพ้องก่อน ไม่คำนึงถึงผลระยะยาว