ด้วยความรักและเคารพ
“แขคำ ปัณณะศักดิ์”
“สวัสดีค่ะ มาแอ่วกรุงเทพ หาข้อมูลเขียนนิยายเหรอคะ”
“ครับพี่เจี๊ยบ พี่สบายดีนะครับ”
“ค่ะ พี่โทร.มาจะหารือเรื่องที่พี่จะจัดกิจกรรมการอ่านให้นักเขียนในหมู่แฟนคลับหมู่เฮาน่ะค่ะ จะเป็นรูปแบบไหนดี เพื่อกระตุ้นการอ่าน และให้หนังสือยังคงอยู่”
“ดีครับพี่ ผมเห็นด้วย”
“ไว้คุณแขคำกลับเชียงใหม่ แล้วเราค่อยคุยรายละเอียดกันอีกครั้งเด้อ”
“ครับ ขอบคุณครับ”
.....
นั่นคือบทสนทนาที่เราได้คุยกันในช่วงปลายเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา
ดิฉันตั้งใจจะโทรศัพท์ไปคุยเรื่องนี้ต่อเมื่อคุณแขคำกลับไปเชียงใหม่ แต่ก็เห็นเขาเตรียมตัวจะไปท่องเที่ยวอีสาน และข้ามไปยังประเทศลาว ใจจึงคิดว่า เอาไว้ก่อนดีกว่า ไว้ให้เขากลับมาแล้วค่อยคุยกัน
แต่สุดท้าย....
ดิฉันทำใจอยู่นานเมื่อได้ทราบข่าว ใจไม่อยากเชื่อ คิดว่าไม่จริง ไม่จริงใช่มั้ย
และกว่าใจจะจรดปากกาเขียนถึงนักเขียนรุ่นน้องคนนี้
"แขคำ ปัณณะศักดิ์" หรือนามจริง ทัศนัย ไชยพันธ์ ในความเป็นเพื่อนพ้องน้องพี่ในวงน้ำหมึก เขาเป็นนักเขียนที่น่ารักคนหนึ่ง ทุกครั้งที่ดิฉันเดินทางไปเชียงใหม่ เขาจะมาคอยดูแลให้ความสะดวกสบาย ล่าสุดเมื่อสองปีก่อนดิฉันได้เดินทางไปพร้อมกับครอบครัว เขาก็มาคอยดูแลเช่นเดิม และเขาก็ดีใจมากที่ดิฉันชวนเขาไปคารวะนักเขียนอาวุโสท่านหนึ่งในอำเภอสารภี
"แขคำ ปัณณะศักดิ์" ในการทำงาน เขามีความจริงใจในงานเขียน มุ่งมั่น อุตสาหะ และทุ่มเทให้ถึงที่สุด มีความเคารพและรับฟังความคิดเห็น ก่อนจะเริ่มนวนิยายเรื่องใหม่เขาจะโทรศัพท์มาปรึกษาทุกครั้ง "ผมมีโครงเรื่องแบบนี้ แบบนี้ครับพี่เจี๊ยบ" หรือ "ผมไปเที่ยวปายมา ผมคันไม้คันมืออยากเขียนแนวรักษ์ท้องถิ่น" หรือบางครั้งดิฉันก็จะโทร.ไปถามว่า "คุณแขคำคะ พี่อ่านตอนนี้แล้ว ใจมันอยากรู้ว่าต่อไปเป็นยังไงคะ" เขาก็จะหัวเราะและบอกว่า "ผมขออุบไว้ก่อน พี่เจี๊ยบรออ่านแล้วกันนะครับ"
งานเขียนหลายๆชิ้นของเขา ย่อมเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นถึงความอุตสาหะ มานะ พยายาม บวกกับพรสวรรค์ที่เขามี จากเรื่องแรกคือ "หนี" ที่ปรากฏในสกุลไทย นวนิยายที่เสนอปัญหาชีวิตทางสังคม เขาคงจะเฝ้ามองปัญหาชีวิตสังคมเช่นนี้มานานแล้ว เขาจึงยอมสละเวลานั่งรถไฟชั้นที่สามจากเชียงใหม่ถึงกรุงเทพฯ และใช้เวลารอนแรมอยู่ตามถนนหนทางแถบพื้นที่หัวลำโพงและย่านใกล้เคียงอยู่นาน จึงสามารถเก็บเกี่ยวรายละเอียดชีวิตเด็กเร่ร่อนออกมาได้อย่างสมจริงในเรื่อง "หนี" เป็นวรรณกรรมชีวิตทางสังคมที่มีค่าเรื่องหนึ่งซึ่งตรึงอยู่ในความทรงจำของผู้อ่าน
จากนั้นเขาก็ฝากฝีมืออีกครั้งในเรื่อง "คาวดอกไม้" แขคำเคยบอกกับดิฉันว่า "ภายหลังลาออกจากงานประจำมา 'จับปากกา' เสมือนได้ทวงคืนชีวิต นอกจากมีโอกาสได้เขียนหนังสือและดูแลย่าอย่างเต็มที่ ยังได้ฝึกวาดรูป อ่านหนังสือเก่าเก็บบนชั้น แบกเป้ท่องเที่ยวและร่วมกิจกรรมชุมชน วันคืนที่ใช้ใบหน้าความเป็นตัวของตัวเอง ช่วยให้มีชีวิตสมถะ เรียบง่ายในบ้านหลังเล็กๆ อัศจรรย์ใจว่าผลลัพธ์ของการซื่อสัตย์ความฝันที่มุ่งมั่นอดทนกว่า 'สิบสามปี' จะนำมาซึ่ง 'อิสรภาพ' ทั้งการใช้ชีวิตและความคิด เพียงแค่เรียนรู้ที่จะสุขและสำเร็จอย่าง พอเพียง เท่านั้น"
อาจกล่าวได้ว่าชีวิตคือละครโรงใหญ่ฉันใด นวนิยายก็คือการให้เรื่องน่าศึกษาในแต่ละบทบาทชีวิตฉันนั้น แขคำ ปัณณะศักดิ์ ถือคติในการเขียนของเขาว่า “คิด” และ “ค้น” ก่อนเขียน เพราะฉะนั้นเรื่องของเขาทุกเรื่อง จึงมั่นใจในเรื่องคุณภาพ เสน่ห์งานวรรณกรรมของ แขคำ ปัณณะศักดิ์ อยู่ที่การวางเค้าโครงเรื่องกระชับ เดินเรื่องเร็ว และใช้สำนวนถึงใจทันใจ แรงตวัดของปลายปากกาของเขามีคารมคมคายเป็นที่เกาะกินใจผู้อ่าน ดังที่ได้ลองชิมลิ้มรสตอนแรกของเรื่อง “นิยายในสายหมอก” กันมาแล้ว เมื่ออ่านก็จะทราบได้ทันทีว่า ผู้เขียนก็คือใบมีดอันคมกริบ ซึ่งซ่อนอยู่ในฝักนั่นเอง เขาเขียนไว้ว่า
...”โปรดกำซาบอักษรต่อไปนี้ด้วยดวงใจคลี่ขยาย ฉันไม่อาจเคี่ยวเข็ญใครให้เปลี่ยนทัศนคติ ไม่มีสิทธิ์โกรธเคือง หากใครจะตัดสินเป็นเพียงความงมงายของผู้หญิงคนหนึ่ง”...
เช่นเดียวกับภาพชีวิตสังคมหนุ่มสาวในเรื่องคาวดอกไม้ แขคำได้เจาะลึกให้เห็นทั้งอุดมคติและทั้งกิเลสของมนุษย์ที่ฉกฉวยโอกาส ตลอดจนสาระชีวิตที่แฝงอยู่ระหว่างบรรทัดของเรื่อง ได้อย่างน่าอ่านน่าคิดทีเดียวว่า
“...มนุษย์พยายามอ้างและชี้แจงการกระทำของตน
แต่บ่อยครั้งมนุษย์ปราศจากเหตุผลโดยสิ้นเชิง
ไม่เข้าใจตัวเอง...ที่ผ่านมาฉันถลำเดินมาบนทางมืดมนสายนั้นได้อย่างไร...
ทว่า...สิ่งที่ฉันประจักษ์แก่ใจ
ฉันต้องทำวันนี้เพื่อวันพรุ่ง...เพื่อผู้เป็นที่รักของฉัน
เก็บวันวานไว้เป็นบทเรียนเตือนสติ
เพราะ...
ปัจจุบันคือผลผลิตของอดีต
และอดีตทอดสายป่านถึงอนาคตเสมอ”
ค่ะ ปัจจุบันคือผลผลิตของอดีตและอดีตทอดสายป่านถึงอนาคตเสมอ ผลงานของเขาทั้งนวนิยาย เรื่องสั้น สารคดี หลายต่อหลายเรื่อง รวมถึงบทความ"เนื้อใน" ตัวอักษรของเขา เราจะคิดถึงตลอดไป
หลับให้สบายนะแขคำ หลับให้สบายในวันคืนของภพใหม่อันอบอุ่น
นรีภพ สวัสดิรักษ์
บรรณาธิการอดีตนิตยสารสกุลไทย
๒๕ สิงหาคม ๒๕๖๐
๐๘.๔๘ น.
จาก เฟซบุ๊ก Nareepop Sawasdirak
และข่าวสารวงการหนังสือ
https://www.facebook.com/groups/booklifecycle/permalink/672296596309918/
.
อ่านในเฟซบุ๊กของเพื่อนแขคำ เหมือนนิยายเรื่องนึงกำลังจะเป็นละครโทรทัศน์
ไว้อาลัยนักเขียน แขคำ ปัณณะศักดิ์ (ทัศนัย ไชยพันธ์ - ต๋อม)
“แขคำ ปัณณะศักดิ์”
“สวัสดีค่ะ มาแอ่วกรุงเทพ หาข้อมูลเขียนนิยายเหรอคะ”
“ครับพี่เจี๊ยบ พี่สบายดีนะครับ”
“ค่ะ พี่โทร.มาจะหารือเรื่องที่พี่จะจัดกิจกรรมการอ่านให้นักเขียนในหมู่แฟนคลับหมู่เฮาน่ะค่ะ จะเป็นรูปแบบไหนดี เพื่อกระตุ้นการอ่าน และให้หนังสือยังคงอยู่”
“ดีครับพี่ ผมเห็นด้วย”
“ไว้คุณแขคำกลับเชียงใหม่ แล้วเราค่อยคุยรายละเอียดกันอีกครั้งเด้อ”
“ครับ ขอบคุณครับ”
.....
นั่นคือบทสนทนาที่เราได้คุยกันในช่วงปลายเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา
ดิฉันตั้งใจจะโทรศัพท์ไปคุยเรื่องนี้ต่อเมื่อคุณแขคำกลับไปเชียงใหม่ แต่ก็เห็นเขาเตรียมตัวจะไปท่องเที่ยวอีสาน และข้ามไปยังประเทศลาว ใจจึงคิดว่า เอาไว้ก่อนดีกว่า ไว้ให้เขากลับมาแล้วค่อยคุยกัน
แต่สุดท้าย....
ดิฉันทำใจอยู่นานเมื่อได้ทราบข่าว ใจไม่อยากเชื่อ คิดว่าไม่จริง ไม่จริงใช่มั้ย
และกว่าใจจะจรดปากกาเขียนถึงนักเขียนรุ่นน้องคนนี้
"แขคำ ปัณณะศักดิ์" หรือนามจริง ทัศนัย ไชยพันธ์ ในความเป็นเพื่อนพ้องน้องพี่ในวงน้ำหมึก เขาเป็นนักเขียนที่น่ารักคนหนึ่ง ทุกครั้งที่ดิฉันเดินทางไปเชียงใหม่ เขาจะมาคอยดูแลให้ความสะดวกสบาย ล่าสุดเมื่อสองปีก่อนดิฉันได้เดินทางไปพร้อมกับครอบครัว เขาก็มาคอยดูแลเช่นเดิม และเขาก็ดีใจมากที่ดิฉันชวนเขาไปคารวะนักเขียนอาวุโสท่านหนึ่งในอำเภอสารภี
"แขคำ ปัณณะศักดิ์" ในการทำงาน เขามีความจริงใจในงานเขียน มุ่งมั่น อุตสาหะ และทุ่มเทให้ถึงที่สุด มีความเคารพและรับฟังความคิดเห็น ก่อนจะเริ่มนวนิยายเรื่องใหม่เขาจะโทรศัพท์มาปรึกษาทุกครั้ง "ผมมีโครงเรื่องแบบนี้ แบบนี้ครับพี่เจี๊ยบ" หรือ "ผมไปเที่ยวปายมา ผมคันไม้คันมืออยากเขียนแนวรักษ์ท้องถิ่น" หรือบางครั้งดิฉันก็จะโทร.ไปถามว่า "คุณแขคำคะ พี่อ่านตอนนี้แล้ว ใจมันอยากรู้ว่าต่อไปเป็นยังไงคะ" เขาก็จะหัวเราะและบอกว่า "ผมขออุบไว้ก่อน พี่เจี๊ยบรออ่านแล้วกันนะครับ"
งานเขียนหลายๆชิ้นของเขา ย่อมเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นถึงความอุตสาหะ มานะ พยายาม บวกกับพรสวรรค์ที่เขามี จากเรื่องแรกคือ "หนี" ที่ปรากฏในสกุลไทย นวนิยายที่เสนอปัญหาชีวิตทางสังคม เขาคงจะเฝ้ามองปัญหาชีวิตสังคมเช่นนี้มานานแล้ว เขาจึงยอมสละเวลานั่งรถไฟชั้นที่สามจากเชียงใหม่ถึงกรุงเทพฯ และใช้เวลารอนแรมอยู่ตามถนนหนทางแถบพื้นที่หัวลำโพงและย่านใกล้เคียงอยู่นาน จึงสามารถเก็บเกี่ยวรายละเอียดชีวิตเด็กเร่ร่อนออกมาได้อย่างสมจริงในเรื่อง "หนี" เป็นวรรณกรรมชีวิตทางสังคมที่มีค่าเรื่องหนึ่งซึ่งตรึงอยู่ในความทรงจำของผู้อ่าน
จากนั้นเขาก็ฝากฝีมืออีกครั้งในเรื่อง "คาวดอกไม้" แขคำเคยบอกกับดิฉันว่า "ภายหลังลาออกจากงานประจำมา 'จับปากกา' เสมือนได้ทวงคืนชีวิต นอกจากมีโอกาสได้เขียนหนังสือและดูแลย่าอย่างเต็มที่ ยังได้ฝึกวาดรูป อ่านหนังสือเก่าเก็บบนชั้น แบกเป้ท่องเที่ยวและร่วมกิจกรรมชุมชน วันคืนที่ใช้ใบหน้าความเป็นตัวของตัวเอง ช่วยให้มีชีวิตสมถะ เรียบง่ายในบ้านหลังเล็กๆ อัศจรรย์ใจว่าผลลัพธ์ของการซื่อสัตย์ความฝันที่มุ่งมั่นอดทนกว่า 'สิบสามปี' จะนำมาซึ่ง 'อิสรภาพ' ทั้งการใช้ชีวิตและความคิด เพียงแค่เรียนรู้ที่จะสุขและสำเร็จอย่าง พอเพียง เท่านั้น"
อาจกล่าวได้ว่าชีวิตคือละครโรงใหญ่ฉันใด นวนิยายก็คือการให้เรื่องน่าศึกษาในแต่ละบทบาทชีวิตฉันนั้น แขคำ ปัณณะศักดิ์ ถือคติในการเขียนของเขาว่า “คิด” และ “ค้น” ก่อนเขียน เพราะฉะนั้นเรื่องของเขาทุกเรื่อง จึงมั่นใจในเรื่องคุณภาพ เสน่ห์งานวรรณกรรมของ แขคำ ปัณณะศักดิ์ อยู่ที่การวางเค้าโครงเรื่องกระชับ เดินเรื่องเร็ว และใช้สำนวนถึงใจทันใจ แรงตวัดของปลายปากกาของเขามีคารมคมคายเป็นที่เกาะกินใจผู้อ่าน ดังที่ได้ลองชิมลิ้มรสตอนแรกของเรื่อง “นิยายในสายหมอก” กันมาแล้ว เมื่ออ่านก็จะทราบได้ทันทีว่า ผู้เขียนก็คือใบมีดอันคมกริบ ซึ่งซ่อนอยู่ในฝักนั่นเอง เขาเขียนไว้ว่า
...”โปรดกำซาบอักษรต่อไปนี้ด้วยดวงใจคลี่ขยาย ฉันไม่อาจเคี่ยวเข็ญใครให้เปลี่ยนทัศนคติ ไม่มีสิทธิ์โกรธเคือง หากใครจะตัดสินเป็นเพียงความงมงายของผู้หญิงคนหนึ่ง”...
เช่นเดียวกับภาพชีวิตสังคมหนุ่มสาวในเรื่องคาวดอกไม้ แขคำได้เจาะลึกให้เห็นทั้งอุดมคติและทั้งกิเลสของมนุษย์ที่ฉกฉวยโอกาส ตลอดจนสาระชีวิตที่แฝงอยู่ระหว่างบรรทัดของเรื่อง ได้อย่างน่าอ่านน่าคิดทีเดียวว่า
“...มนุษย์พยายามอ้างและชี้แจงการกระทำของตน
แต่บ่อยครั้งมนุษย์ปราศจากเหตุผลโดยสิ้นเชิง
ไม่เข้าใจตัวเอง...ที่ผ่านมาฉันถลำเดินมาบนทางมืดมนสายนั้นได้อย่างไร...
ทว่า...สิ่งที่ฉันประจักษ์แก่ใจ
ฉันต้องทำวันนี้เพื่อวันพรุ่ง...เพื่อผู้เป็นที่รักของฉัน
เก็บวันวานไว้เป็นบทเรียนเตือนสติ
เพราะ...
ปัจจุบันคือผลผลิตของอดีต
และอดีตทอดสายป่านถึงอนาคตเสมอ”
ค่ะ ปัจจุบันคือผลผลิตของอดีตและอดีตทอดสายป่านถึงอนาคตเสมอ ผลงานของเขาทั้งนวนิยาย เรื่องสั้น สารคดี หลายต่อหลายเรื่อง รวมถึงบทความ"เนื้อใน" ตัวอักษรของเขา เราจะคิดถึงตลอดไป
หลับให้สบายนะแขคำ หลับให้สบายในวันคืนของภพใหม่อันอบอุ่น
นรีภพ สวัสดิรักษ์
บรรณาธิการอดีตนิตยสารสกุลไทย
๒๕ สิงหาคม ๒๕๖๐
๐๘.๔๘ น.
จาก เฟซบุ๊ก Nareepop Sawasdirak
และข่าวสารวงการหนังสือ
https://www.facebook.com/groups/booklifecycle/permalink/672296596309918/
.
อ่านในเฟซบุ๊กของเพื่อนแขคำ เหมือนนิยายเรื่องนึงกำลังจะเป็นละครโทรทัศน์