สุดยอดความคิดเห็น
ความคิดเห็นที่ 4
TRAPPIST-1 ไกลขนาดเดินทางเป็นเเสนๆปี ทำไมกล้องมันเห็นได้ขนาดนั้นเหรอ?
อยากรู้อ่ะ ไกลขนาดนั้น กล้องมันซูมไปได้ไง เเล้วนักวิทย์จิตนาการว่ามีลักษณะ ขนาด อะไรได้ยังไง? งงจ้ะ
ขอตอบยาวหน่อยนะครับ
คือทาง NASA หรือนักดาราศาสตร์อื่น ๆ ทั่วโลก จะไม่ได้มองเห็นดาวฤกษ์ หรือ ดาวเคราะห์
ที่ไกลจากโลกในระยะหลายสิบปีแสงเป็นดวง ๆ สวยงามครับ แต่สิ่งที่พวกเค้าเห็น นั้น เป็นแค่
"แสง" จากดาวฤกษ์ หรือ ดาวเคราะห์ดวงนั้น ซึ่งแค่แสงนี่แหละที่กล้องโทรทรรศน์ชั้นดีทั้งหลาย
สามารถแปลค่าออกมาได้เป็นข้อมูลหลายอย่าง เช่น อุณหภูมิ ความเข้มแสง องค์ประกอบทางเคมี
สิ่งเหล่านี้ตรวจได้ด้วยเครื่องมือที่เรียกว่า Spectography ครับ มันเป็นกรรมวิธีในการวิเคราะแสงที่มาจาก
ดาวห่างไกลเหล่านั้นจนทราบได้ว่าแสงที่ออกมาจากดาวนั้นบ่งชี้ถึงองค์ประกอบทางเคมีใดบ้าง
ส่วนภาพที่สวย ๆ เห็นเป็นดวง ๆ มีเมฆ มีภูมิประเทศ นั้น เป็นภาพที่ทาง NASA ได้สร้างขึ้นมา
โดยใช้ Computer โดยสร้างภาพจากพื้นฐานข้อมูลทางดาราศาสตร์ของดาวเคราะห์ดวงนั้น
ที่ได้จากกรวิเคราะห์ในวรรคบนครับ ส่วนใหญ่ภาพเหล่านี้หากเราไปเห็นในเว็บต่าง ๆ ก็จะมีคำว่า
Artist rendering , Illustrator หรือ Artist concept กำกับใต้ภาพเสมอครับ ภาพดาวเคราะห์
นอกระบบสุริยะ (Exoplanet) ทุกดวงที่เห็นกลมโตสวยงาม เห็นสภาพภูมิประเทศ
เห็นทะเล แผ่นเมฆ จะไม่มีภาพจริงเลยสักภาพเดียว ทั้งหมดคือ Artist concept ทั้งสิ้น
จขกท. อาจสงสัยว่า ..... เหตุใดเราจึงถ่ายภาพที่ชัด ๆ แบบ Artist concept จากโลกไม่ได้ ?
เป็นเพราะว่าวัตถุอวกาศประเภทดาวเคราะห์ (Planet) ที่ไกลในหน่วย สิบ - ร้อย หรือ พัน ๆ ปีแสง นั้น
มันคือระยะที่ไกลมากจนเทคโนโลยีกล้องโทรทรรศน์อวกาศยุคปัจจุบันไม่สามารถเก็บ รายละเอียด มาได้
คือไม่มีทางใช้กล้องโทรทรรศน์จากโลกส่องไปจนเห็นดาวที่ไกลแบบนั้นเป็นดวง ๆ จนเห็นแผ่นเมฆ ทะเล หรือพื้นผิว
เนื่องจาก ขนาดเชิงมุม ที่มันปรากฏที่โลกนั้นจะเล็กมาก ๆๆๆ เล็กกว่า pixel ของ sensor กล้องโทรทรรศน์เสียอีก
จึงไม่สามารถเห็นอะไรแบบนั้นได้เลย
อย่างภาพระบบดาว Trappist-1 ที่กำลังเป็นข่าว ก็เป็นภาพสร้างจาก CG (แต่หลายคนอาจเข้าใจว่าเป็นภาพจริงที่ถ่ายมา)
https://www.extremetech.com/wp-content/uploads/2016/04/habitable-planets-head-640x353.jpg
ภาพนี้ก็ใช้ CG เช่นกัน แต่ออกแบบภาพซะสวยงาม จนหลายคนอาจเข้าใจผิดว่าเป็นภาพถ่ายมาก็เป็นได้
https://f.ptcdn.info/436/049/000/olt7lyi9i1DKvL8GQLD-o.jpg
ภาพล่างนี้ คือ ภาพจริง ของดาวเคราะห์ที่โคจรรอบดาวฤกษ์ Fomalhaut ระยะ 25 ปีแสงจากเรา
จากภาพนี้จะเห็นว่าเราสามารถใช้กล้องโทรทรรศน์ส่องเห็นเพียงแค่ จุด เงา หรือ contrast แสง แบบนี้เท่านั้นครับ
เพราะขนาดของดาวเคราะห์เทียบกับระยะ 25 ปีแสง เนี่ย มันคือ ขนาดเชิงมุม ของวัตถุที่เล็กมาก ๆๆๆ
เทคโนโลยีปัจจุบันไม่สามารถแยกวัตถุที่องศาขนาดนั้นได้ ภาพล่างนี้คือตัวอย่าง ภาพจริง ที่ดีที่สุด
ที่เราทำได้ด้วยการส่องจากกล้องโทรทรรศน์ ครับ
อยากรู้อ่ะ ไกลขนาดนั้น กล้องมันซูมไปได้ไง เเล้วนักวิทย์จิตนาการว่ามีลักษณะ ขนาด อะไรได้ยังไง? งงจ้ะ
ขอตอบยาวหน่อยนะครับ
คือทาง NASA หรือนักดาราศาสตร์อื่น ๆ ทั่วโลก จะไม่ได้มองเห็นดาวฤกษ์ หรือ ดาวเคราะห์
ที่ไกลจากโลกในระยะหลายสิบปีแสงเป็นดวง ๆ สวยงามครับ แต่สิ่งที่พวกเค้าเห็น นั้น เป็นแค่
"แสง" จากดาวฤกษ์ หรือ ดาวเคราะห์ดวงนั้น ซึ่งแค่แสงนี่แหละที่กล้องโทรทรรศน์ชั้นดีทั้งหลาย
สามารถแปลค่าออกมาได้เป็นข้อมูลหลายอย่าง เช่น อุณหภูมิ ความเข้มแสง องค์ประกอบทางเคมี
สิ่งเหล่านี้ตรวจได้ด้วยเครื่องมือที่เรียกว่า Spectography ครับ มันเป็นกรรมวิธีในการวิเคราะแสงที่มาจาก
ดาวห่างไกลเหล่านั้นจนทราบได้ว่าแสงที่ออกมาจากดาวนั้นบ่งชี้ถึงองค์ประกอบทางเคมีใดบ้าง
ส่วนภาพที่สวย ๆ เห็นเป็นดวง ๆ มีเมฆ มีภูมิประเทศ นั้น เป็นภาพที่ทาง NASA ได้สร้างขึ้นมา
โดยใช้ Computer โดยสร้างภาพจากพื้นฐานข้อมูลทางดาราศาสตร์ของดาวเคราะห์ดวงนั้น
ที่ได้จากกรวิเคราะห์ในวรรคบนครับ ส่วนใหญ่ภาพเหล่านี้หากเราไปเห็นในเว็บต่าง ๆ ก็จะมีคำว่า
Artist rendering , Illustrator หรือ Artist concept กำกับใต้ภาพเสมอครับ ภาพดาวเคราะห์
นอกระบบสุริยะ (Exoplanet) ทุกดวงที่เห็นกลมโตสวยงาม เห็นสภาพภูมิประเทศ
เห็นทะเล แผ่นเมฆ จะไม่มีภาพจริงเลยสักภาพเดียว ทั้งหมดคือ Artist concept ทั้งสิ้น
จขกท. อาจสงสัยว่า ..... เหตุใดเราจึงถ่ายภาพที่ชัด ๆ แบบ Artist concept จากโลกไม่ได้ ?
เป็นเพราะว่าวัตถุอวกาศประเภทดาวเคราะห์ (Planet) ที่ไกลในหน่วย สิบ - ร้อย หรือ พัน ๆ ปีแสง นั้น
มันคือระยะที่ไกลมากจนเทคโนโลยีกล้องโทรทรรศน์อวกาศยุคปัจจุบันไม่สามารถเก็บ รายละเอียด มาได้
คือไม่มีทางใช้กล้องโทรทรรศน์จากโลกส่องไปจนเห็นดาวที่ไกลแบบนั้นเป็นดวง ๆ จนเห็นแผ่นเมฆ ทะเล หรือพื้นผิว
เนื่องจาก ขนาดเชิงมุม ที่มันปรากฏที่โลกนั้นจะเล็กมาก ๆๆๆ เล็กกว่า pixel ของ sensor กล้องโทรทรรศน์เสียอีก
จึงไม่สามารถเห็นอะไรแบบนั้นได้เลย
อย่างภาพระบบดาว Trappist-1 ที่กำลังเป็นข่าว ก็เป็นภาพสร้างจาก CG (แต่หลายคนอาจเข้าใจว่าเป็นภาพจริงที่ถ่ายมา)
https://www.extremetech.com/wp-content/uploads/2016/04/habitable-planets-head-640x353.jpg
ภาพนี้ก็ใช้ CG เช่นกัน แต่ออกแบบภาพซะสวยงาม จนหลายคนอาจเข้าใจผิดว่าเป็นภาพถ่ายมาก็เป็นได้
https://f.ptcdn.info/436/049/000/olt7lyi9i1DKvL8GQLD-o.jpg
ภาพล่างนี้ คือ ภาพจริง ของดาวเคราะห์ที่โคจรรอบดาวฤกษ์ Fomalhaut ระยะ 25 ปีแสงจากเรา
จากภาพนี้จะเห็นว่าเราสามารถใช้กล้องโทรทรรศน์ส่องเห็นเพียงแค่ จุด เงา หรือ contrast แสง แบบนี้เท่านั้นครับ
เพราะขนาดของดาวเคราะห์เทียบกับระยะ 25 ปีแสง เนี่ย มันคือ ขนาดเชิงมุม ของวัตถุที่เล็กมาก ๆๆๆ
เทคโนโลยีปัจจุบันไม่สามารถแยกวัตถุที่องศาขนาดนั้นได้ ภาพล่างนี้คือตัวอย่าง ภาพจริง ที่ดีที่สุด
ที่เราทำได้ด้วยการส่องจากกล้องโทรทรรศน์ ครับ
beyonxor หลงรัก, สมาชิกหมายเลข 3792711 ถูกใจ, virgo_shaka ถูกใจ, heart_of_andaman ถูกใจ, สมาชิกหมายเลข 3249920 ถูกใจ, Nomention ทึ่ง, สมาชิกหมายเลข 3264241 ถูกใจ, สมาชิกหมายเลข 1035505 ถูกใจ, YaHuuHaa ถูกใจ, El Chalten ถูกใจรวมถึงอีก 11 คน ร่วมแสดงความรู้สึก
แสดงความคิดเห็น
TRAPPIST-1 ไกลขนาดเดินทางเป็นเเสนๆปี ทำไมกล้องมันเห็นได้ขนาดนั้นเหรอ?
รูปสุดท้ายนี่เเถมให้กำลังดูอยู่พอดีจ้ะ