เคย  คือ ราชวงศ์ชิง
ราชวงศ์ชิงความจริงคืออีกประเทศนึงทางเหนือ อยู่นอกด่าน อยู่เหนือเกาหลีเหนือไปหน่อย  ตอนนี้เป็นของรัสเซีย แถวแม่น้ำอเมอร์
ต่อมาราชวงศ์ชิง ชนะประเทศจีน รวมประเทศตนเองกับจีนเป็นหนึ่งเดียว  

ราชวงศ์หยวน   คือเจงกิสข่าน
ราชวงศ์จิน  ได้จีนเหนือไปครอง


แต่ถ้าเมืองขึ้นของประเทศยุโรปฝรั่ง  ไม่เคย  มีแต่เขตเช่าแบบฮ่องกงที่ฮ่องกง เซี่ยงไฮ้ มาเก๊า
เขตเช่าคือ ประเทศยุโรปต้องจ่ายค่าเช่า  แลกกับสามารถปกครองบางส่วนของเมืองนั้นได้

อังกฤษ และ ญี่ปุ่นไม่มีศักยภาพในการยึดจีนทั้งประเทศ  เพราะจีนมีโรงอาวุธฮั่นหยาง  ที่นั่นผลิตปืนไรเฟิ่ลก๊อบของเยอรมัน เรียกว่าปืนเจียงไคเช็ค  

ที่อังกฤษชนะคือสงครามทางเรือ  ซึงอังกฤษใช้เรือเหล็ก จีนใช้เรือไม้  
อังกฤษไม่มีศักยภาพในการขนปริมาณทหารจำนวนหนึ่งล้านคนมารบกับจีนบนแผ่นดินจีน
ญี่ปุ่นมีศักยภาพในการขนทหารหนึ่งล้านคนมารบกับจีนในแผ่นดินจีน  แต่กระนั้น  ปืนไรเฟิ่งเจียงไคเช็คกับปริมาณคนจีน400ล้านคน และดินแดนอันกว้างใหญ่  ทำให้ทหารหนึ่งล้านคนของญี่ปุ่นเริ่มกระจาย  บางลง บางลง  บางลง  ยิ่งยึดได้มาก  ทหารยิงบาง  ยิ่งรบ ยิ่งเหนื่อย  โดนตัดน้ำมันจากเมกาอีก  


จขกท  ต้องนึกถึงสงครามจริง  ต้องมีการขนส่งกำลังบำรุง  ตั้งแต่สมัยที่รบกันด้วยดินปืนเป็นต้นมา   การส่งกำลังบำรุงยิ่งสำคัญ   ยิ่งรบด้วยน้ำมัน  ยิ่งต้องส่งกำลังบำรุง   ยิ่งดินแดนกว้างใหญ่  ศัตรูกระจายไปทั่ว  ศัตรูสามารถโจมตีแล้วหนีเข้าป่า   เพราะเป็นบ้านเขา  ฝ่ายเราต้องอยู่เป็นกลุ่ม   โดนยิง สามสี่คน  โดนยิง สี่ห้าคน  โดนไปเรื่อยๆ  ในขณะที่ต้องส่งกำลังบำรุงในดินแดนขนาดเท่าทวีป  ในป่า ในนา ใต้ดิน  ล้วนมีศัตรู

ดังคำกล่าวว่า

"เอ็j มาข้ามุด  เอ็jหยุดข้าแหย่ เอ็jแย่ข้าตี  เอ็jหนีข้าตาม"