สุข ทุกข์ ที่เราได้ประสบมาแล้ว ทุกๆ รูปแบบ

ภิกษุทั้งหลาย ! สงสารนี้กำหนดที่สุด เบื้องต้น
เบื้องปลายไม่ได้ เมื่อเหล่าสัตว์ผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกั้น
มีตัณหาเป็นเครื่องผูก ท่องเที่ยวไปมาอยู่ ที่สุดเบื้องต้น
ย่อมไม่ปรากฏ
เธอทั้งหลาย
เห็นทุคตบุรุษผู้มีมือและเท้าไม่สมประกอบ หรือ
เห็นบุคคลผู้เพียบพร้อมด้วยความสุข
มีบริวารคอยรับใช้
พึงลงสันนิษฐานในบุคคลนี้ว่า
เราทั้งหลาย ก็เคยเสวยทุกข์หรือเสวยสุข
เห็นปานนี้มาแล้ว โดยกาลนานนี้.
...สัตว์ที่ไม่เคยเกิดเป็นมารดา, สัตว์ที่ไม่เคยเกิด
เป็นบิดา, สัตว์ที่ไม่เคยเกิดเป็นพี่ชายน้องชาย, สัตว์ที่
ไม่เคยเกิดเป็นพี่สาวน้องสาว, สัตว์ที่ไม่เคยเกิดเป็นบุตร,
สัตว์ที่ไม่เคยเกิดเป็นธิดา โดยกาลนานนี้ มิใช่หาได้ง่ายเลย.
ข้อนั้นเพราะเหตุไรเล่า ?
เพราะว่าสงสารนี้
กำหนดที่สุด เบื้องต้น เบื้องปลายไม่ได้
เมื่อเหล่าสัตว์ผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกั้น
มีตัณหาเป็นเครื่องผูก
ท่องเที่ยวไปมาอยู่
ที่สุดเบื้องต้น ย่อมไม่ปรากฏ.
ภิกษุทั้งหลาย !
ก็เหตุเพียงเท่านี้
พอทีเดียว เพื่อจะเบื่อหน่ายในสังขารทั้งปวง
พอเพื่อจะคลายกำหนัด พอเพื่อจะหลุดพ้น ดังนี้.