วันนี้รวบรวมหอไตร หอธรรม เป็นอาคารเใช้สถานที่เก็บ พระไตรปิฏกและคัมภีร์โบราณ จึงเป็นเป็นอาคารที่มักสร้างอยู่ในสระน้ำ บ่อน้ำ หรือยกตัวอาคารให้สูงจากพื้น หรือตัวฐานเป็นปูน เพื่อป้องกันแมลง มดปลวก ที่จะกัดกินคัมภีร์ มีศิลปะตกแต่งตัวอาคารทั้งงานแกะสลักหน้าบัน บานประตูภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนัง ตู้ธรรมลายรดน้ำ แต่ปัจจุบันอาคารหอไตรมักเก่าๆไม่ค่อยได้รับการบูรณะ โดยเฉพาะหอไตรกลางน้ำ อาจจะเพราะรูปแบบการจัดเก็บคัมภีร์เปลี่ยนไป
1.หอไตรวัดบูรพา อ.เมือง จ.อุบลราชธานี

เรือนไม้ชนาด 3 ห้อง 2 หลังคู่กัน ยกพื้นสูงด้วยเสาไม้กลมหลังละ 8 ต้น เดิมชานเชื่อมตรงกลาง หลังคาเป็นทรงหน้าจั่ว ทำลวดลายรัศมีพระอาทิตย์ฝาผนังตีไม้ในแนวเฉียงเป็นลายก้างปลา ตอนล่างของผนังอาคารโดยรอบตกแต่งด้วยลายบัวฟันยักษ์ ประดับกระจกสีเหลือง ขาวและเขียว
2.หอไตรวัดทุ่งศรีเมือง จ.อุบลราชธานี

วัดนี้สร้างขี้นเมื่อ ปี พ.ศ.2385 ตรงกับสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 โดยเจ้าคุณพระอริยวงศาจารย์ญาณวิมลอุบล สังฆปาโมก (สุ้ย) เป็นผู้อำนวยการสร้าง
หอไตร สร้างขึ้นพร้อมกับการสร้างวัด อุโบสถ มีญาคูช่าง ซึ่งเป็นพระสงฆ์ชางเวียงจันทร์เป็นผู้ควบคุมการสร้าง ลักษณะเป็นเรือนฝาไม้ปะกน ขนาดเรือน 4 ห้อง มีคันทวยเป็นรูปเทพพนมและนาค ด้านล่างของฝาปะกนแกะสลักเป็นรูปสัตว์ต่างๆ บานหน้าต่างเขียนลายรดน้ำ ภายในทำเป็นที่เก็บพระไตรปิฎกและใบลาน
3.หอไตรวัดบางแคใหญ่ จ.สมุทรสงคราม
หอไตรเก่าแก่ที่กล่าวกันว่าสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 3 ซึ่งเป็นช่วงที่มีการบูรณะวัดครั้งสำคัญ ภายในหอไตรมีจิตรกรรมฝาผนัง
4.หอไตรวัดใหญ่สุวรรณาราม จ.เพชรบุรี
หอไตรหลังเก่าอยู่กลางน้ำ เห็นเสาเรียงกัน 3 ต้น และสะพานที่ทอดไปถึงหอไตร รูปทรงเรือนไทยโบราณชั้นเดียว 2 ห้อง
เที่ยววัด ชมสถาปัตยกรรม หอไตรสวย หอไตรเก่า ทั่วไทย
1.หอไตรวัดบูรพา อ.เมือง จ.อุบลราชธานี
เรือนไม้ชนาด 3 ห้อง 2 หลังคู่กัน ยกพื้นสูงด้วยเสาไม้กลมหลังละ 8 ต้น เดิมชานเชื่อมตรงกลาง หลังคาเป็นทรงหน้าจั่ว ทำลวดลายรัศมีพระอาทิตย์ฝาผนังตีไม้ในแนวเฉียงเป็นลายก้างปลา ตอนล่างของผนังอาคารโดยรอบตกแต่งด้วยลายบัวฟันยักษ์ ประดับกระจกสีเหลือง ขาวและเขียว
2.หอไตรวัดทุ่งศรีเมือง จ.อุบลราชธานี
วัดนี้สร้างขี้นเมื่อ ปี พ.ศ.2385 ตรงกับสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 โดยเจ้าคุณพระอริยวงศาจารย์ญาณวิมลอุบล สังฆปาโมก (สุ้ย) เป็นผู้อำนวยการสร้าง
หอไตร สร้างขึ้นพร้อมกับการสร้างวัด อุโบสถ มีญาคูช่าง ซึ่งเป็นพระสงฆ์ชางเวียงจันทร์เป็นผู้ควบคุมการสร้าง ลักษณะเป็นเรือนฝาไม้ปะกน ขนาดเรือน 4 ห้อง มีคันทวยเป็นรูปเทพพนมและนาค ด้านล่างของฝาปะกนแกะสลักเป็นรูปสัตว์ต่างๆ บานหน้าต่างเขียนลายรดน้ำ ภายในทำเป็นที่เก็บพระไตรปิฎกและใบลาน
3.หอไตรวัดบางแคใหญ่ จ.สมุทรสงคราม
หอไตรเก่าแก่ที่กล่าวกันว่าสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 3 ซึ่งเป็นช่วงที่มีการบูรณะวัดครั้งสำคัญ ภายในหอไตรมีจิตรกรรมฝาผนัง
4.หอไตรวัดใหญ่สุวรรณาราม จ.เพชรบุรี
หอไตรหลังเก่าอยู่กลางน้ำ เห็นเสาเรียงกัน 3 ต้น และสะพานที่ทอดไปถึงหอไตร รูปทรงเรือนไทยโบราณชั้นเดียว 2 ห้อง