###SPOILER ALERT### Kimi no Na wa ถอดรหัสชินไค และบทบาททางเพศในญี่ปุ่นที่เปลี่ยนแปลงไป

กระทู้สนทนา

การ์ตูนญี่ปุ่น Your Name : Kimi no Na wa (ภาพยนตร์) ภาพยนตร์ต่างประเทศ บทความ แต่งงาน

[สปอยล์แทบทุกบรรทัด ยังไม่ได้ดูหนัง กรุณากลับมาอ่านใหม่วันหลัง]
[กระทู้เนิร์ดเต็มพิกัด ไม่ชอบอ่านยาว ๆ กรุณาข้ามได้เลยครับ]
[กระทู้มโนละเอียด ไม่ชอบแนวนี้ ต้องขออภัยล่วงหน้าด้วยครับ]

สวัสดีครับทุกคน

วันนี้ผมมาในฐานะหนุ่มเนิร์ดผู้นิยมเสพข้อมูลจำนวนมาก
กระทู้นี้เขียนเล่าสู่กันฟังกับชาวเฉลิมไทย และผู้ที่ชื่นชอบ Kimi no Na wa
หรือที่คุ้นกันดีในชื่อเรื่อง Your Name นะครับ
กระทู้นี้จะมีความมโน มีความเชื่อมโยง GAT PAT และฝากเกร็ดความรู้เล็ก ๆ น้อย ๆ
เอ๊ะ หรือถ้าจะพูดให้ถูกคือ ฝากเกร็ดความรู้ และแฝงความมโน
ซึ่งแน่นอนว่า ผมไม่ได้ทราบว่าผู้กำกับเขาตั้งใจแฝงอะไรไว้หรือไม่
แต่เข้าใจว่าการเสพงานศิลปะนั้น ปลายเปิดให้ได้ตีความในมุมมองของแต่ละบุคคลครับ

รีวิวสั้น ๆ ติดปลายนวมว่า
เป็นอนิเมชั่นที่ยิงมวลความเหงาเข้าปะทะทุกอณูในดวงจิตได้อย่างไร้ความปราณี และจบพร้อม ๆ กับความหวังที่ถาโถมผสมในคลื่นอารมณ์ซาบซึ้งตรึงใจ คนโสดเตรียมตัวรับคลื่นความเหงาขั้นสุดไว้ได้เลย และก่อนที่กระทู้นี้จะกลายเป็นอีกหนึ่งกระทู้อวย ผมขอตัดเข้าเรื่องเลยดีกว่าครับ

ที่ผ่านมาหลายกระทู้ได้รีวิว และนำเสนอในส่วนที่เป็นการเสพด้วยอารมณ์ไปแล้วครับ ซึ่งผมหลาย ๆ ท่านเขียนไว้ดีมากอยู่แล้ว ดังนั้นวันนี้ผมจะขอเสพ Kimi no Na wa ในมุมของฝั่งสมองบ้าง ซึ่งผมว่ามันก็มีความอร่อยไปอีกแบบหนึ่งครับ

หัวข้อในวันนี้คือ...

ตอนที่ 1 "เทรนด์หญ้าแก่กินโคอ่อนในประเทศญี่ปุ่น"
หรือกระแส Toshishita no Otoko (年下の男) ที่มีแนวโน้มมากขึ้นเรื่อย ๆนั่นเอง

ใครบางคนพูดไว้ว่า "กินเด็กแล้วจะเป็นอมตะ"
บางทีสมมติฐานนี้อาจถูกทดสอบมากที่สุดในหมู่เกาะญี่ปุ่นก็เป็นได้
ก็เป็นที่ถกเถียงกันในหลายกระทู้แล้วนะครับ
ประเด็นเรื่องอายุของทาคิ กับมิตสึฮะ
บางคนพูดไปโน้นว่าเป็น Plot Hole ของเรื่องนี้อย่างแท้จริง
แต่บางคนก็บอกว่านางเอกแก่กว่าแค่ 3 ปี ทำไมจะเป็นไปไม่ได้

ถ้าเราเข้าใจบริบททางสังคมของญี่ปุ่น
เราจะไม่คิดว่าเป็น Plot Hole เลยครับ
ในทางกลับกัน ความสัมพันธ์ที่ฝ่ายหญิงอายุมากกว่าฝ่ายชายนี่กลับมีแนวโน้มมากขึ้นเรื่อย ๆ ด้วยซ้ำ
และใครที่ติดตามผลงานของมาโกโตะ ชินไค
ก็จะทราบดีว่าพล็อตคู่จิ้น โคอ่อน-หญ้าแก่ มีให้เห็นตั้งแต่ Garden of Words (言の葉の庭) แล้วใช่ไหมครับ

เผื่อถ้าใครบังเอิญเพิ่งผ่านเข้ามา
ไม่ได้มีเวลาเข้าไปอ่านกระทู้อื่น ๆ ที่ถกกันเรื่องปมเวลาของทาคิ-มิตสึฮะ
ผมแวะอธิบายสั้น ๆ แป๊บเดียว
การสลับร่างของคู่พระคู่นาง เขาไม่ได้สลับกันในช่วงเวลาเดียวกัน
แต่เป็นการสลับข้ามเวลาด้วย
ดังนั้นเวลาที่อิโตะโมริยังเป็นปี 2013 ซึ่งในขณะนั้นมิตสึฮะอายุ 17 ปี และอาจะกำลังเรียนอยู่ชั้น ม.5 หรือ ม.6
แต่เวลาที่โตเกียวจะอยู่ในปี 2016 ซึ่งทาคิเองก็อยู่ในวัยเดียวกัน สมมติว่า 17 ปีเท่า ๆ กัน
นั่นหมายความว่า ตอนที่มิตสึฮะเข้ามาโตเกียวเพื่อตามหาทาคิ
และได้เจอกันในรถไฟ
ทาคิคุงของเราอายุประมาณ 14 อยู่ชั้น ม.2 และมิตสึฮะอายุ 17 แก่กว่า 3 ปีครับ
และนั่นทำให้ตอนที่ทาคิ-มิตสึฮะกลับมาพบกันอีกในภายหลัง
ราว ๆ ปี 2022...บันได...ราวสีแดง...มิตสึฮะก็อายุราว 26 ปี
และทาคิคุงที่เพิ่งจะเริ่มหางานทำอายุราว 23 ปี

กระแส Toshishita no Otoko (年下の男) แปลตรงตัวว่า "young man" เริ่มขึ้นเมื่อราว ๆ ปี 2000
ย้ำก่อนว่าไม่ได้เป็นกระแสหลัก แต่เป็นแนวโน้มที่จะเด่นชัดขึ้นเรื่อย ๆ นะครับ
เป็นช่วงที่ประเทศญี่ปุ่นเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ
คนเกิดน้อยกว่าคนตาย ประชากรวัยทำงานลดลง
ประกอบกับสภาพเศรษฐกิจที่ซบเซามาตลอดสองทศวรรษ
ทำให้แนวคิดบทบาทเรื่องเพศในญี่ปุ่นเปลี่ยนแปลงไปครับ
จากเดิมที่ผู้หญิงจะถูกตีกรอบให้อยู่กับเหย้าเฝ้ากับเรือน
เป็นแม่บ้านที่ดี คอยสนับสนุนสามีและลูก ๆ
ก่อนปี 1970 หญิงสาวที่แต่งงานมากกว่าครึ่งหนึ่งถูกคลุมถุงชน
และมักถูกจับให้แต่งงานกับผู้ชายแก่กว่า และหัวโบราณ
และเราได้เห็นภาพนั้นใน Kimi no Na wa ด้วย
ในฉากงานเลี้ยงที่บ้านของเทสซี่
พ่อของเทสซี่คือสัญลักษณ์ของผู้ชายหัวโบราณ
ตะโกนสั่งเมีย "เฮ้ย เอาสาเกร้อนมาอีก !"
บังคับลูกชายให้ไปศึกษาเรื่องระเบิดที่เหมือง ทั้ง ๆ ที่ลูกชอบคอมพิวเตอร์
แค่ยกตัวอย่างให้เห็นภาพนะครับ

ผู้หญิงญี่ปุ่นสมัยใหม่หลาย ๆ คนไม่อยากมีชะตากรรมแบบนั้น
เริ่มเลือกแฟนได้เอง และคบคนรุ่นราวคราวเดียวกันมากขึ้นอย่างไม่ต้องสงสัย
ประกอบกับสภาพเศรษฐกิจที่ไม่ค่อยเป็นใจให้สามีหาเลี้ยงครอบครัวเพียงลำพัง
และผู้หญิงเองก็อยากจะมีบทบาทในการก่อร่างสร้างตัว
ช่วยกันสร้างความมั่นคงทางการเงินภายในครอบครัว คือ ความใฝ่ฝันของสาวญี่ปุ่นครับ
พวกเธอต้องการพิสูจน์ความรู้ความสามารถ
และต้องการเป็นที่ยอมรับ และ Be myself ได้มากขึ้น

และนั่นรวมไปถึงการเปิดใจให้หนุ่มรุ่นน้องมากขึ้นเรื่อย ๆ ด้วยครับ
ตัวอย่างเช่น กรณีของรุ่นพี่โอคุเดระที่เปิดใจออกเดทกับหนุ่มรุ่นน้องอย่างเปิดเผย

จากงานวิจัยของ National Institute of Population and Social Security Research พบว่าจากการแต่งงานทั้งหมดนั้น การแต่งงานที่เจ้าสาวอายุมากกว่าเจ้าบ่าวมีสัดส่วนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จากประมาณร้อยละ 18 ในปี 1897 จนเป็นมากกว่าร้อยละ 30 ในปัจจุบัน และนอกจากนี้บริษัทจัดหาคู่เดท หรือ Dating Agency ของญี่ปุ่นยังได้เปิดเผยว่า ลูกค้าหญิงสาวที่มีอายุเกิน 30 ประมาณครึ่งหนึ่งสมัครบริการเพื่อเดทกับชายหนุ่มรุ่นน้อง และตัวเลขนี้มีทีท่าสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง

นอกจากนี้เราก็คงเดาได้ไม่ยากว่า อายุเฉลี่ยที่คนญี่ปุ่นจะเริ่มแต่งงานครั้งแรกก็มากขึ้นด้วยครับ
โดยผู้ชายเริ่มแต่งงานที่อายุเฉลี่ย 29.3 ปี และหญิง 28.1 ปี
ถ้าเทียบกับเมื่อ 20 ปีที่แล้ว (ผู้ชาย 27 ปี และผู้หญิง 24 ปี) ก็จะเห็นการเปลี่ยนแปลงในพฤติกรรมการครองเรือนของชาวญี่ปุ่นได้ชัดเจนเลยนะครับ ยกตัวอย่างให้เห็นภาพที่สุดคือ แม่ของมิตสึฮะให้กำเนิดนางเอกของเราตอนอายุประมาณ 25 ปี และแต่งงานกับชายที่แก่กว่า ในขณะที่มิตสึฮะอายุ 25 ปีเพิ่งจะได้พบกับคนรักที่ตามหามาแสนนาน

ที่มา http://www.ipss.go.jp/ps-doukou/e/doukou14/Nfs14_Couples_Eng.pdf

เหตุที่สาวญี่ปุ่นหันมาสนใจหนุ่มรุ่นน้องมากขึ้น เป็นเพราะสาว ๆ ญี่ปุ่นจะมีภาพจำหนุ่มน้อยว่า กระตือรือร้น และเอาใจเก่ง ถ้าหากหนุ่มน้อยเป็นคนขยันขันแข็ง เอาการเอางาน ช่วยกันสร้างฐานะ ก็ไม่น่าเกลียด และไม่มีปัญหาการยอมรับจากทางบ้านด้วยครับ พวกเธอไม่ได้รู้สึกว่าการแต่งงานกับผู้ชายรุ่นพี่ที่มีฐานะดีกว่า ผู้ซึ่งคอยคะยั้นคะยอให้เธอลาออกจากงานเพื่อมาอยู่บ้าน เป็นความมั่นคงเลยครับ เพราะที่ญี่ปุ่นนั้นมีข่าวการเลย์ออฟคนออกจากงาน หรือข่าวการปรับลดเงินเดือนอยู่บ่อยครั้ง การช่วยกันหาเงินเข้าบ้านจึงเป็นทางเลือกที่ชาญฉลาดกว่า และเผื่อว่าวันดีคืนดี เกิดสามีแก่เกิดมีเมียเพิ่มขึ้นมา พวกเธอก็ไม่ต้องทนอยู่ในบ้านที่ไม่มีความรักหลงเหลือให้เธออีกต่อไป เธอสามารถพึ่งพาตัวเองได้ และพาตัวเองออกไปเริ่มชีวิตใหม่ได้

[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้

มีคำพูดที่สาวญี่ปุ่นมักจะพูดหยอกล้อกันในวงสนทนาว่า
"มีแฟนเด็กก็ดีออกนะ อย่างน้อยเราก็จะได้ตายพร้อมกัน"
ประโยคทีเล่นทีจริงแบบนี้ เกิดจากสถิติประชากรญี่ปุ่นนั่นเองครับ
World Health Organization รายงานว่าอายุขัยเฉลี่ยของหญิงญี่ปุ่นอยู่ที่ 86.8 ปี และชายญี่ปุ่นที่ 80.5 ปี
นั่นหมายความว่าจากสถิติผู้หญิงญี่ปุ่นจะอายุยืนกว่าผู้ชายประมาณ 6 ปีเชียวแหละครับ

และนั่นสะท้อนให้เราเห็นในซีรี่-มังงะ-อนิเมชั่นญี่ปุ่นหลายต่อหลายเรื่อง อาทิ Anego, Doctor's Affairs (医師たちの恋愛事情), Ohitorisama, kyou wa kaisha yasumimasu และ Gundam 00 เป็นต้น

ไม่เพียงเท่านั้น แม้แต่ในโฆษณาต่าง ๆ
เช่น โฆษณา Kit Kat ญี่ปุ่น ที่เคยออก "รสชาติของผู้ใหญ่" และกลายเป็นสินค้าขายดีถล่มทลายมาแล้วนั้น
ก็ได้แทรกคู่จิ้นสาวรุ่นพี่-หนุ่มรุ่นน้องเอาไว้ทั้งสองเวอร์ชั่นเลยล่ะครับ