‘การเป่ายิงฉุบ’ เป็นการละเล่นคลาสสิก ที่หมีขาวว่าเด็กทุกคนล้วนต้องเคยสัมผัส และหลายคนก็น่าจะเคยเผชิญภาวะกับการที่ ‘เพื่อนเรา’ เป่าชนะเราติดกันรัวๆ
ในสมัยนั้นเราก็มักจะเข้าใจมาตลอดว่ามันเป็นแค่เรื่องของ ‘ดวง’ แต่นักคณิตศาสตร์จีนอย่าง Zhijian Wangจากมหาวิทยาลัย Zhejiang University บอกว่าจากการคำนวณของเค้า การเป่ายิงฉุบคือการละเล่นที่อัดแน่นไปด้วยทฤษฏี
อะไรจะจริงจังปานนั้น?
แต่นักคณิตศาสตร์จีนคนนี้ก็เอาจริง โดยคุณ Zhijian Wang ถึงขั้นลงทุนสร้างการทดลองเพื่อไขปริศนาว่าทำไมบางคนถึงเป่ายิงฉุบชนะรัวๆติดๆกันได้ มันไม่ใช่แค่ความบังเอิญแน่ และหลังจากนั้นเขาก็ศึกษาจนเกิดสมมติฐานและทฤษฏีขึ้นมาว่าฝ่ายที่เป่าชนะ มักยึดติดกับแผนเดิมที่เคยชนะในตาก่อนหน้า ส่วนคนทีแพ้ มักจะเปลี่ยนแผนโดยเรียงลำดับจากค้อนไปกระดาษ จากกระดาษไปกรรไกร และเขาเรียกทฤษฏีนี้ว่าเกมเป่ายิงฉุบมักดำเนินไปแบบ “วัฏจักรที่หมุนเวียนต่อเนื่อง” (persistent cyclic flows)
ไหนลองยกตัวอย่างหน่อย?
นักคณิตศาสตร์จีนเผยแบบจริงจังจากการศึกษาว่า “เมื่อเข้าสู่สนามการเป่ายิงฉุบ เริ่มแรกทั้งผู้เล่น A และผู้เล่น B จะเริ่มต้นเกมด้วยการสุ่มกลยุทธ์ (สุ่มเลือกอย่างใดอย่างหนึ่งระหว่างค้อน,กรรไกร,หรือกระดาษ)
ทีนี้พอเริ่มในรอบแรกถ้าผู้เล่น A ออกค้อน ส่วนผู้เล่น B ออกกระดาษ แน่นอนว่าคนฝั่ง A ต้องแพ้
ในรอบถัดมาผลการศึกษาพบว่าผู้เล่น B มักจะเดินหน้าออกกระดาษต่อ และถ้าผู้เล่น A ยึดหลักทฤษฏี “วัฏจักรที่หมุนเวียนต่อเนื่อง” ก็จะควรจะต้องเปลี่ยนมาออกกรรไกรแทน เพราะรู้ว่าฝั่ง B จะออกกระดาษต่อโดยสัญชาติญาณ และมันก็จะวนเวียนแบบนี้ไปเรื่อยๆ สลับกันระหว่างผู้แพ้ผู้ชนะ ผลัดกันอ่านใจอีกฝ่าย ซึ่งหากทฤษฏีนี้สมบูรณ์ ก็จะทำให้เกิดรูปแบบที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งชนะต่อเนื่องเรื่อยๆไม่หยุด
งั้นเล่นเป่ายิงฉุบยังไงให้เทพสุดล่ะ?
Zhijian Wang เผยว่าวิธีที่ดีที่สุดในการเล่นเป่ายิงฉุบ คือคุณควรเล่นแบบ ‘สุ่มให้มากที่สุด’ เท่าที่จะสุ่มได้ หรือจะพูดง่ายๆก็คือพยายามอย่าออกซ้ำ ควรออกให้ครบทั้งค้อน กรรไกร กระดาษสลับกันเรื่อยๆ เพราะรูปแบบมันมีแค่ 3 ผลลัพธ์คือ ชนะ แพ้ หรือเสมอ (สังเกตว่าคนออกซ้ำมักจะแพ้) ซึ่งตามหลักคณิตศาสตร์กลยุทธ์เน้นสมดุลนี้มีชื่อเรียกแบบฟังดูยากๆว่า ‘Nash equilibrium’ หรือที่เรียกเป็นไทยว่า ‘ทฤษฏีเกม’ หรือ ‘ดุลยภาพของแนช’
ทฤษฏีดังกล่าวเกิดขึ้นจริงหรือ?
ในการทดลองขั้นสุดท้าย นักคณิตศาสตร์จีนท่านนี้ได้ขอให้นักเรียนกว่า 72 คนเข้าร่วม โดยแบ่งออกเป็น 12 กลุ่ม กลุ่มละ 6 คน จากนั้นก็ลุยเป่ายิงฉุบกันกว่า 300 รอบ ก่อนจะเก็บสถิติเหล่านั้นออกมา
เมื่อ Zhijian Wang กลับมาถอดรูปแบบของผลการทดสอบ ก็พบว่าผลลัพธ์เป็นไปตามทฤษฏีที่วิเคราะห์ไว้ โดยคนที่เล่นเป่ายิงฉุบโดยธรรมชาติแบบไม่คิดอะไร และไม่รู้ทฤษฏีใด มักยึดติดกับรูปแบบที่ชนะในรอบก่อนหน้า เช่นถ้ารอบก่อนหน้าออกค้อนแล้วชนะ ก็มักจะออกค้อนต่อไป ส่วนคนแพ้ก็จะเปลี่ยนวิธีใหม่ๆเพื่อจะหาหนทางชนะในตาถัดไปทันที ซึ่งนี่คือภาวะที่เรียกว่า ‘Conditional Response’ (ตอบสนองตามสถานการณ์)
ดังนั้นนักคณิตศาสตร์จีนจึงกล่าวโดยสรุปก็คือ หากคุณเรียนรู้ว่าคนที่เป่ายิงฉุบส่วนใหญ่จะยึดรูปแบบตอบสนองตามสถานการณ์ คุณก็แค่ต้องจดจำรูปแบบไว้ในหัว และพยายามสลับตัวเลือกไปเรื่อยๆตามลำดับของทฤษฏี เพียงเท่านี้คุณก็จะเป่ายิงฉุบชนะเพื่อนรัวๆแล้วล่ะ ซึ่งการชนะกันรัวๆ ก็เกิดขึ้นเพราะรูปแบบของการเป่าดันบังเอิญมาตรงกับรูปแบบของทฤษฏีนี้พอดีนั่นเอง
ที่มา: Businessinsider,itunes.apple
บทความจาก
http://www.meekhao.com/news/rock-paper-scissors-theory 
ลึกซึ้ง!! นักคณิตจีนไขปริศนา ทำไมเพื่อนสมัยเด็กบางคนถึง “เป่ายิ้งฉุบ” ชนะเรารัวๆ?
ในสมัยนั้นเราก็มักจะเข้าใจมาตลอดว่ามันเป็นแค่เรื่องของ ‘ดวง’ แต่นักคณิตศาสตร์จีนอย่าง Zhijian Wangจากมหาวิทยาลัย Zhejiang University บอกว่าจากการคำนวณของเค้า การเป่ายิงฉุบคือการละเล่นที่อัดแน่นไปด้วยทฤษฏี
อะไรจะจริงจังปานนั้น?
แต่นักคณิตศาสตร์จีนคนนี้ก็เอาจริง โดยคุณ Zhijian Wang ถึงขั้นลงทุนสร้างการทดลองเพื่อไขปริศนาว่าทำไมบางคนถึงเป่ายิงฉุบชนะรัวๆติดๆกันได้ มันไม่ใช่แค่ความบังเอิญแน่ และหลังจากนั้นเขาก็ศึกษาจนเกิดสมมติฐานและทฤษฏีขึ้นมาว่าฝ่ายที่เป่าชนะ มักยึดติดกับแผนเดิมที่เคยชนะในตาก่อนหน้า ส่วนคนทีแพ้ มักจะเปลี่ยนแผนโดยเรียงลำดับจากค้อนไปกระดาษ จากกระดาษไปกรรไกร และเขาเรียกทฤษฏีนี้ว่าเกมเป่ายิงฉุบมักดำเนินไปแบบ “วัฏจักรที่หมุนเวียนต่อเนื่อง” (persistent cyclic flows)
ไหนลองยกตัวอย่างหน่อย?
นักคณิตศาสตร์จีนเผยแบบจริงจังจากการศึกษาว่า “เมื่อเข้าสู่สนามการเป่ายิงฉุบ เริ่มแรกทั้งผู้เล่น A และผู้เล่น B จะเริ่มต้นเกมด้วยการสุ่มกลยุทธ์ (สุ่มเลือกอย่างใดอย่างหนึ่งระหว่างค้อน,กรรไกร,หรือกระดาษ)
ทีนี้พอเริ่มในรอบแรกถ้าผู้เล่น A ออกค้อน ส่วนผู้เล่น B ออกกระดาษ แน่นอนว่าคนฝั่ง A ต้องแพ้
ในรอบถัดมาผลการศึกษาพบว่าผู้เล่น B มักจะเดินหน้าออกกระดาษต่อ และถ้าผู้เล่น A ยึดหลักทฤษฏี “วัฏจักรที่หมุนเวียนต่อเนื่อง” ก็จะควรจะต้องเปลี่ยนมาออกกรรไกรแทน เพราะรู้ว่าฝั่ง B จะออกกระดาษต่อโดยสัญชาติญาณ และมันก็จะวนเวียนแบบนี้ไปเรื่อยๆ สลับกันระหว่างผู้แพ้ผู้ชนะ ผลัดกันอ่านใจอีกฝ่าย ซึ่งหากทฤษฏีนี้สมบูรณ์ ก็จะทำให้เกิดรูปแบบที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งชนะต่อเนื่องเรื่อยๆไม่หยุด
งั้นเล่นเป่ายิงฉุบยังไงให้เทพสุดล่ะ?
Zhijian Wang เผยว่าวิธีที่ดีที่สุดในการเล่นเป่ายิงฉุบ คือคุณควรเล่นแบบ ‘สุ่มให้มากที่สุด’ เท่าที่จะสุ่มได้ หรือจะพูดง่ายๆก็คือพยายามอย่าออกซ้ำ ควรออกให้ครบทั้งค้อน กรรไกร กระดาษสลับกันเรื่อยๆ เพราะรูปแบบมันมีแค่ 3 ผลลัพธ์คือ ชนะ แพ้ หรือเสมอ (สังเกตว่าคนออกซ้ำมักจะแพ้) ซึ่งตามหลักคณิตศาสตร์กลยุทธ์เน้นสมดุลนี้มีชื่อเรียกแบบฟังดูยากๆว่า ‘Nash equilibrium’ หรือที่เรียกเป็นไทยว่า ‘ทฤษฏีเกม’ หรือ ‘ดุลยภาพของแนช’
ทฤษฏีดังกล่าวเกิดขึ้นจริงหรือ?
ในการทดลองขั้นสุดท้าย นักคณิตศาสตร์จีนท่านนี้ได้ขอให้นักเรียนกว่า 72 คนเข้าร่วม โดยแบ่งออกเป็น 12 กลุ่ม กลุ่มละ 6 คน จากนั้นก็ลุยเป่ายิงฉุบกันกว่า 300 รอบ ก่อนจะเก็บสถิติเหล่านั้นออกมา
เมื่อ Zhijian Wang กลับมาถอดรูปแบบของผลการทดสอบ ก็พบว่าผลลัพธ์เป็นไปตามทฤษฏีที่วิเคราะห์ไว้ โดยคนที่เล่นเป่ายิงฉุบโดยธรรมชาติแบบไม่คิดอะไร และไม่รู้ทฤษฏีใด มักยึดติดกับรูปแบบที่ชนะในรอบก่อนหน้า เช่นถ้ารอบก่อนหน้าออกค้อนแล้วชนะ ก็มักจะออกค้อนต่อไป ส่วนคนแพ้ก็จะเปลี่ยนวิธีใหม่ๆเพื่อจะหาหนทางชนะในตาถัดไปทันที ซึ่งนี่คือภาวะที่เรียกว่า ‘Conditional Response’ (ตอบสนองตามสถานการณ์)
ดังนั้นนักคณิตศาสตร์จีนจึงกล่าวโดยสรุปก็คือ หากคุณเรียนรู้ว่าคนที่เป่ายิงฉุบส่วนใหญ่จะยึดรูปแบบตอบสนองตามสถานการณ์ คุณก็แค่ต้องจดจำรูปแบบไว้ในหัว และพยายามสลับตัวเลือกไปเรื่อยๆตามลำดับของทฤษฏี เพียงเท่านี้คุณก็จะเป่ายิงฉุบชนะเพื่อนรัวๆแล้วล่ะ ซึ่งการชนะกันรัวๆ ก็เกิดขึ้นเพราะรูปแบบของการเป่าดันบังเอิญมาตรงกับรูปแบบของทฤษฏีนี้พอดีนั่นเอง
ที่มา: Businessinsider,itunes.apple
บทความจาก http://www.meekhao.com/news/rock-paper-scissors-theory