[CR] รีวิวการอัพเกรดแล็ปท็อปด้วย SSD แบบ mSATA (PCIe mini)

กระทู้รีวิวแรกของตัวเองอาจจะยาวหน่อย ออกแนวเล่าเรื่องต้องการอยากให้เห็นภาพ เป็นรีวิวแบบดิบๆเพราะไม่ใช่เซียนคอมแต่อย่างใด มีประสบการณ์ผิดถูกปนกันใครมีความรู้ช่วยเสริมด้วยจะเป็นพระคุณมากครับ  โดยจะมารีวิวการอัพเกรดแล็ปท็อปของตัวเองด้วย SSD แบบ mSATA โดยรุ่นที่ผมใช้คือ Samsung SSD 850 EVO mSATA 500GB หน้าตาของมันคือประมาณนี้ครับ เผื่อบางคนอาจไม่เคยเห็น



ทำไมผมถึงเลือก mSATA ? แล้วมันดียังไง?
เหตุผลที่ผมอัพเกรดเครื่องเพราะซื้อมานานแล้ว น่าจะ 3-4 ปีได้เป็นของ Lenovo รุ่น Y480 ซึ่งจะเก่ามั้ยก็ไม่ได้เก่ามาก แต่ถือว่าช้าเพราะพักหลังผมต้องใช้ทำงานด้านกราฟฟิคกับทำงานด้านออกแบบเว็บไซต์ เปิดเครื่องทีก็นานขึ้นแม้จะเคลียรไฟล์ตลอด

เข้าเรื่องครับ.. คนที่ใช้แล็ปท็อปมา 3-4 ปีเหมือนผม หลายคนคงเริ่มอยากจะเปลี่ยนเครื่องใหม่ ผมอยากให้ลองดูเรื่องการอัพเกรด SSD เพราะผมก็เห็นบางคนอัพเกรดฮาร์ดดิสก์มา เห็นบอกว่าเร็วขึ้น ผมก็เลยสนใจลองหาข้อมูลดู ก็พบรีวิวดีๆหลายอันทั้งของไทยกับฝรั่ง แล้วทีนี้ใช้ SSD รุ่นไหนดี?

ผมก็เช็คอยู่หลายตัวจนมาเจอ Samsung 850 EVO  กับ Samsung 850 PRO ซึ่ง Speed มันต่างกันแค่ 10 MB/S เอง แต่ราคาต่างกันเป็นหลักพันบาท แน่นอนว่าผมเลือกรุ่น 850 EVO อยู่แล้ว เช็คค.ห.จากรีวิวอีกหลายคนก็เห็นพ้องกัน

ทีนี้ผมก็ต้องมาดูกันต่อว่ามันจะใส่เข้าไปตรงไหน?
ตอนเลือกรุ่นก็ลืมคิดว่ามันจะใส่ยังไง อ่านเจอหลายคนก็บอกว่ารุ่นของผมต้องถอด CD ออกแล้วใส่ SSD เข้าไปแทน จนกระทั่งผมจะตัดสินใจซื้อตัวนี้แล้วครับ.. 850 EVO SATA III 2.5inch SSD แต่ดันมาเจอตัว mSATA ที่ผมเอารูปมาให้ดูก่อน ที่ชื่อว่า Samsung SSD 850 EVO mSATA

ก็เลยสงสัยว่าไอ่เจ้า mSATA มันคืออะไรแล้วเราเสียบได้มั้ย
เจ้า mSATA อันนี้มันสามารถเสียบกับพอร์ทของ PCIe mini ได้ ผมก็เลยมาเช็คเครื่องผมจากเว็บของ Lenovo ก็พบว่าเครื่องผมมีพอร์ทนี้อยู่ ใช้คอมมาเป็นหลายปีแต่ไม่รู้ว่าคอมตัวเองสิ่งนี้อยู่ ใครอยากรู้ว่าคอมตัวเองใส่อันนี้ได้มั้ยลองเข้าไปเช็คดูครับที่นี่ mSATA SSD Compatibility List

ด้วยความจำเป็นว่าไม่ได้อยู่ไทย ก็เลยต้องช่วยเหลือตัวเองในการอัพเกรดเครื่องเพื่อลดค่าใช้จ่าย ซึ่งตัว 850 EVO 500gb นี้ซื้อมาตอนมีโปรฯพอดี ประมาณ $190 เหรียญออสฯ เทียบกับรุ่น SATA ปกติต่างกันไม่มาก ตีเป็นเงินไทยก็ประมาณ 4750 บาท ราคาต่างจาก 250gb แค่ประมาณพันกว่าบาทได้ ผมก็เลยเอา 500gb มาแทน อีกอย่างผมอยากเอามาใช้ทำงานด้านเว็บไซต์ด้วย เลยกะว่าจะเอามาแบ่งครึ่งทำ Localhost

จากรูปด้านล่างเห็นได้ว่าเล็กมากถ้าเทียบกับ SSD ปกติ


ปิดเครื่องถอดปลั๊ก ถอดแบตฯ เปิดฝาเครื่องมาจะเห็นว่าอยู่ตรงช่องเล็ก ๆ ซ้ายล่างจากในรูป


เมื่อเสียบเข้าไปในช่องมันจะไม่แนบสนิท ต้องใช้น็อตยึดในรูติดกับบอร์ด ซึ่งน็อตตัวนี้มันไม่มีมาให้จากทั้งตัวเครืองเอง และจาก SSD ที่ซื้อมา ผมก็เลยต้องไปขโมยจากจุดอื่นในเครื่องมาแทน 55+ ซึ่งผมไปเอาตรงที่ยึดแป้นพิมพ์มา


ทีนี้ลองปิดฝาคืน เปิดเครื่องดูแล้วเข้าใน Computer Management > Disk Management ก็จะสังเกตเห็นมี Disk โผล่มาอันนึง ดูจาก My Computer ข้างนอกมองไม่เห็นนะ ก็ให้ทำการ Shrink Volume มัน อันนี้ผมจำไม่ได้ว่ามันกำหนด Drive Letter ให้เราเองออโต้มั้ย ใครเก่งเรื่องนี้ช่วยเสริมให้หน่อยนะครับ


แล้วทีนี้ก็ถึงการตัดสินใจสำคัญของคนเปลี่ยนฮาร์ดดิสก์ทุกคน คือจะ Clone หรือจะลง Windows ใหม่
ซึ่งผมลองไปทั้ง 2 อย่าง หลายคนอาจจะงงว่าทำไมทำทั้งคู่ เดี๋ยวจะเล่าให้ฟังครับ โดยเริ่มจาก Clone ก่อนโดยใช้โปรแกรม Macrium Reflect Free ซึ่งโหลดฟรีครับ ก็เลือก Drive ที่จะ Clone นั่นคือฮาร์ดดิสก์เก่า แล้วก็เลือก Destination ที่จะเอาไปทับซึ่งก็คือ SSD mSATA ของเรา ระหว่างนั้นก็รอไม่นานมาก 15-30 นาที แล้วแต่ข้อมูลใครเยอะมาก

ออลืมบอกไปว่าก่อนจะ Clone ให้เคลียร์ข้อมูลไม่จำเป็นออกจาก Drive C: ของตัวเองด้วยจะได้ไม่ไปรกใน SSD ของเรา และก็ให้เช็คด้วยว่ามันพอมั้ย คนที่ซื้อ 120gb หรือ 250gb มา โดย SSD เราต้องมีพื้นที่เพียงพอกับที่เราจะ Clone มา ทีนี้พอเสร็จแล้วก็ต้องมาทำการสลับ Boot Drive ซึ่งผมใช้โปรแกรมนี้ครับ Easy BCD ใช้ฟรีเช่นกัน


เสร็จแล้วก็ต้องลองรีสตาร์ทเครื่องเพื่อเข้าไปใน BIOS แล้วเปลี่ยน Priority ที่ใช้ Boot ตอนก่อนเข้า Windows โดยให้สลับเลือกเป็น SSD ของเรา ต้องขออภัยที่ผมไม่มีรูปประกอบให้ ทีนี้ปรากฎว่าผม Boot ไม่ผ่าน!!  เวรกรรมแล้วไง (ใครเซียนเรื่องนี้ช่วยแนะนำหน่อยนะครับ) สลับ Priority เป็นฮาร์ดดิสก์เก่าแล้วมาตั้งค่าอีกรอบ Clone ใหม่อีกรอบก็ไม่ผ่าน ไม่รู้ว่าทำอะไรผิด ผมก็เลยตัดสินใจหักดิบตั้ง Boot Drive เป็น CD แล้วเสียบแผ่น Windows ลงใหม่เลย เป็นการแก้ปัญหาความขี้เกียจตัวเอง แล้วก็ใช้งานได้ปกติจนกระทั่งบัดนี้


สรุปครับ...
ข้อดี:
1. เครื่องเร็วขึ้นเป็นอย่างมาก ผมเทียบความเร็วไม่เป็น แต่บอกได้ว่าเร็วขึ้น 3-4 เท่าได้ มีความรู้สึกเหมือนได้คอมใหม่
2. ได้พื้นที่เพิ่มขึ้น 500gb โดยที่ไม่ต้องถอด CD ออก หากจะใช้ SSD แบบ SATA ปกติ

ข้อเสีย:
1. ติดตั้งยากนิดนึง โดยเฉพาะมือใหม่อย่างผม
2. เนื่องจากเครื่องเร็วขึ้น ผมก็พบปัญหาอีกอย่าง เลยชอบเปิดหลายๆหน้าต่างเพราะมันไม่ได้อืด แต่.. ในเวลาสลับโปรแกรมไปมา บางโปรแกรมมันชอบกระพริบๆ ไม่ใช่อืดๆกระตุกนะครับ แต่เป็นกระพริบที่ภาษาอังกฤษเค้าเรียกว่า Flickering คาดเดาว่าเป็นเพราะเครื่องมันเร็วขึ้นแต่การ์ดจอมันไม่ได้เร็วตาม มันจึงมีผลทำให้เกิดปัญหานี้ อันนี้เดาล้วนๆนะครับ
3. ไม่แน่ใจเรื่องระยะยาว เพราะพอร์ท PCIe mini นี้ฝ่ายเทคนิคของ Lenovo ออกมาชี้แจงว่าทำได้ แต่ไม่แนะนำ เพราะมันไม่ได้ออกแบบมาเพื่อการนี้

จบแล้วครับ.. คิดเห็นยังไง มีคำแนะนำอะไรบอกกันได้ ผมก็จะได้เอาไปปรับปรุงเครื่องผมด้วยครับ

แก้ไขเพิ่มเติม:
1. สำหรับท่านที่สงสัยว่า mSATA กับ SATA ของ SSD EVO 850 นี้ความเร็วเท่ากันมั้ย คำตอบคือเท่ากันครับจากที่ผมเช็คมา ต่างกันแค่หัวเสียบเหมือนกับ USB กับ mico USB แต่ตัว SSD มาตรฐานเดียวกัน ดังนั้นตัว 850 EVO สองตัวนี้จึงเหมือนกันทุกประการ แต่.. ความเร็วในการใช้งานจริงขึ้นอยู่กับพอร์ท(PCIe mini)ในเมนบอร์ดของเครื่องที่เสียบ หากพอร์ทเป็นแบบ SATA III ก็จะทำงานได้ประสิทธิภาพเต็มสเป็คของ SSD ที่เสียบครับ

ซึ่งสรุปง่ายๆก็คือ mSATA สามารถใช้เสียบกับ PCIe mini ได้ แต่ไม่ใช่บอร์ดทุกรุ่นที่ทำได้ เพราะพอร์ทที่ผมเสียบจุดประสงค์ของมันคือสำหรับ WWAN card slot อันนี้ก็ไม่รู้นะว่าไอ่การ์ดอันนี้เอาไว้ทำไร แต่เครื่อง Lenovo ของผมมันสามารถใช้พอร์ทนี้กับ mSATA ได้ อ้างอิงบางส่วนจากนี้ครับ: https://en.wikipedia.org/wiki/PCI_Express

ในปัจจุบันเห็นว่าบอร์ดแล็ปท็อปรุ่นใหม่ๆเริ่มมี SSD แบบพอร์ท M.2 เข้ามา ซึ่งแรงมาก ๆ เห็นว่าวิ่งกันที่หลักพัน MB/s เห็นในกระทู้อื่นพูดๆกัน แต่ก็นั่นแหละครับคอมเรามันรุ่นเก่า 55+ ได้แค่นี้ก็ดีละครับ

2. เรื่องของ BIOS ก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่งของคนที่อยากใช้ mSATA SSD นี้เพื่อเป็นฮาร์ดดิสก์หลักในการรัน Windows ผ่านทางพอร์ท PCIe mini ผมเห็นว่าบอร์ดบางรุ่น BIOS ไม่สามารถใช้ mSATA เป็นฮาร์ดดิสก์หลักได้ ใครอยากชัวร์ก็ต้องหาข้อมูลใน Google กันหน่อยละครับว่ามีคนเคยทำมั้ย เช็คเบื้องต้นได้จากลิงค์ mSATA SSD Compatibility List ที่ผมแปะไว้ด้านบนดูก่อนได้ครับ