ผมมีความสังสัยเป็นอย่างมากเกี่ยวกับตรรกะทางภาษาการใช้คำว่า ขึ้น หรือ ลง เพื่อแสดงความเปลี่ยนแปลง
คนในสังคมอาจใช้กันอย่างมั่วไปหมด มันมีการใช้หรือวิธีใช้ที่ถูกต้องหรือไม่
เพราะผมไปถามหลายคนก็มีความคิดเหมือนผม บางคนก็มีความคิดที่ต่างกันออกไป
ผมมีความคิดในแบบที่1 ดังนั้นผมจะอธิบายวิธีคิดของคนที่มีตรรกะในแบบที่หนึ่งนะครับ
แต่ถ้าหลักภาษาว่าอย่างไร ผมก็จะว่าอย่างนั้นนะครับ คือผมอยากใช้ภาษาให้ถูกต้องจริงๆ และถ้าได้สอนคนต่างชาติจะได้สอนให้ถูกต้อง
1.การบอกอากาศ สภาพอากาศ
┏┛จากอุณหภูมิจาก20องศาเซลเซียส กลายเป็นอุณหภูมิ15องศาเซลเซียส
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
อากาศเย็นขึ้น หมายความว่า -อุณหาภูมิลดลง
-ค่าความเย็นมากขึ้น
-ค่าความร้อนน้อยลง
-แต่อากาศร้อนลง
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
อากาศเย็นลง
┏┛จากอุณหภูมิจาก30องศาเซลเซียส กลายเป็นอุณหภูมิ35องศาเซลเซียส
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
อากาศร้อนขึ้น หมายความว่า -อุณหภูมิมากขึ้น
-ค่าความร้อนมากขึ้น
-ค่าความน้อยลง
-แต่อากาศเย็นลง
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
อากาศร้อนขึ้น ซึ่งพูดเหมือนกับตรรกะในแบบที่1
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2.การบอกบรรยากาศ สีท้องฟ้า
┏┛ท้องฟ้าจากสว่างกลายเป็นมืด
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
ท้องฟ้ามืดขึ้น หมายความว่า -ท้องฟ้าดูมืดมากขึ้น
-ค่าความมืดมากขึ้น
-ค่าความเย็นน้อยลง
-แต่ท้องฟ้าสว่างน้อยลง
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
ท้องฟ้ามืดลง
┏┛ท้องฟ้าจากมืดกลายเป็นสว่าง
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
ท้องฟ้าสว่างขึ้น หมายความว่า -ท้องฟ้าสว่างมากขึ้น
-ค่าความสว่างมากขึ้น
-ค่าความมืดน้อยลง
-แต่ท้องฟ้ามืดน้อยลง
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
ท้องฟ้าสว่างขึ้น ซึ่งพูดเหมือนกับตรรกะในแบบที่1
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3.การบอกลักษณะทางกายภาพของคน สัตว์ สิ่งของ ทางขนาด ปริมาตร
┏┛น้ำหนักของเพื่อนคนหนึ่งจาก40 เป็น35 ทำให้รูปร่างเล็กขึ้น ปริมาตรลดขึ้น
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
เธอผมขึ้นเนอะ หมายความว่า -รูปร่างเล็กมากขึ้น
-ค่าความผอมมากขึ้น
-ค่าความอ้วนน้อยลง
-แต่รูปร่างผอมมากขึ้น
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
เธอผอมลงเนอะ
┏┛น้ำหนักของเพื่อนคนหนึ่งจาก35 เป็น40 ทำให้รูปร่างใหญ่ขึ้น ปริมาตรเพิ่มขึ้น
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
เธออ้วนขึ้นเนอะ หมายความว่า -รูปร่างใหญ่มากขึ้น
-ค่าความอ้วนมากขึ้น
-ค่าความผอมน้อยลง
-แต่รูปร่างอ้าวนมากขึ้น
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
เธออ้วนขึ้นเนอะ ซึ่งพูดเหมือนกับตรรกะในแบบที่1
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
►จะสรุปได้ว่า
▲คนที่มีตรรกะในแบบที่1 จะคิดแบบนี้
[วิเศษณ์]+[ขึ้น]
ขึ้นในกรณีนี้จะหมายความว่าเพิ่มขึ้น มากขึ้น
เช่น ร้อนขึ้น = ความร้อนมากขึ้น
หนาวขึ้น = ความหนาวมีมากขึ้น
สว่างขึ้น = ความสว่างมีมากขึ้น
มืดขึ้น = ความมืดมีมากขึ้น
อ้วนขึ้น = ความอ้วนมากขึ้น
ผอมขึ้น = ความผอมมากขึ้น
[วิเศษณ์]+[ลง]
ลงในกรณีนี้จะหมายความว่าลดลง น้อยลง
เช่น ร้อนลง = ความร้อนน้อยลง ความเย็นจึงมากขึ้น
หนาวลง = ความเย็นน้อยลง ความร้อนจึงมากขึ้น
สว่างลง = ความสว่างน้อยลง ความมืดจึงมากขึ้น
มืดลง = ความมืดน้อยลง ความสว่างจึงมากขึ้น
อ้วนลง = ความอ้วนน้อยลง ความผอมจึงมากขึ้น
ผอมลง = ความผอมน้อยลง ความอ้วนจึงมากขึ้น
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
▲คนที่มีตรรกะในแบบที่2 จะคิดแบบนี้
สมองของคนกลุ่มนี้จะแยกคำเป็น2พวก
Positiveและnegative เราจะแทนเป็น ขั้วบวก และ ขั้วลบ
เช่นกลุ่มPositiveหรือกลุ่มขั้วบวก ก็จะมีคำว่า สว่าง อ้วน ร้อน
และกลุ่มnegativeหรือกลุ่มขั้วลบ ก็จะมีคำว่า มืด ผอม เย็น
เช่น
◄[คําวิเศษณ์ในกลุ่มขั้วบวก]+[ขึ้น]
ขึ้นในกรณีนี้จะหมายความว่า มากขึ้น เพิ่มขึ้น
เช่น สว่างขึ้น = ค่าความสว่างมากขึ้น
อ้วนขึ้น = ค่าความอ้วนมากขึ้น
ร้อนขึ่น = ค่าความร้อนลดลง
คนในกลุ่มนี้จะไม่นิยมใช้แบบ [คําวิเศษณ์ในกลุ่มขั้วบวก]+[ลง] เช่นคำว่า อ้วนลง สว่างลง ร้อนลง
◄[คําวิเศษณ์ในกลุ่มขั้วลบ]+[ลง]
ขึ้นในกรณีนี้จะหมายความว่า น้อยลง ลดลง
เช่น มืดลง = ค่าความมืดมากขึ้น
ผอมลง = ค่าความผอมมากขึ้น
เย็นลง = ค่าความเย็นลดลง
คนในกลุ่มนี้จะไม่นิยมใช้แบบ [คําวิเศษณ์ในกลุ่มขั้วลบ]+[ขึ้น] เช่นคำว่า ผอมขึ้น มืดขึ้น เย็นขึ้น
จะสังเกตุได้ว่า การแยกกลุ่มขั้วบวกและขั้วลบ จะยึกจากตัวเลขบางอย่าง
เช่น ค่าความอ้วน ดูจาก น้ำหนัก น้ำหนักมากเป็นชั้วบวกน้ำหนักน้อยเป็นขั้ลบ
ค่าร้อน ดูจาก อุณหภูมิ อุณหภูมิมากขั้วบวก อุณหภูมิน้อยขั้วลบ
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ยกตัวอย่าง
น้ำหนักเพื่อนคนหนึ่งลดลง
◢คนที่มีตรรกะแบบที่1จะคิดว่า
เพื่อนผอมขึ้น แต่น้ำหนักของเพื่อนต่างหากที่ลดลง
◢คนที่มีตรรกะแบบที่2จะคิดว่า
เพื่อนผอมลง เพราะน้ำหนักลดลง
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ดังนั้น
◆ตรรกะแบบที่1 จะคิดว่า
ผอมขึ้น≠อ้วนขึ้น
สว่างขึ้น≠มืดขึ้น
มืดขึ้น≠สว่างขึ้น
◆ตรรกะแบบที่2 จะคิดว่า
ผอมขึ้น=อ้วนขึ้น
สว่างขึ้น=มืดขึ้น
มืดขึ้น=สว่างขึ้น
มีคำถามเกี่ยวกับตรรกะทางภาษา ตกลง อ้วนขึ้น หรือ อ้วนลง ผอมขึ้น หรือ ผอมลง
คนในสังคมอาจใช้กันอย่างมั่วไปหมด มันมีการใช้หรือวิธีใช้ที่ถูกต้องหรือไม่
เพราะผมไปถามหลายคนก็มีความคิดเหมือนผม บางคนก็มีความคิดที่ต่างกันออกไป
ผมมีความคิดในแบบที่1 ดังนั้นผมจะอธิบายวิธีคิดของคนที่มีตรรกะในแบบที่หนึ่งนะครับ
แต่ถ้าหลักภาษาว่าอย่างไร ผมก็จะว่าอย่างนั้นนะครับ คือผมอยากใช้ภาษาให้ถูกต้องจริงๆ และถ้าได้สอนคนต่างชาติจะได้สอนให้ถูกต้อง
1.การบอกอากาศ สภาพอากาศ
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
อากาศเย็นขึ้น หมายความว่า -อุณหาภูมิลดลง
-ค่าความเย็นมากขึ้น
-ค่าความร้อนน้อยลง
-แต่อากาศร้อนลง
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
อากาศเย็นลง
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
อากาศร้อนขึ้น หมายความว่า -อุณหภูมิมากขึ้น
-ค่าความร้อนมากขึ้น
-ค่าความน้อยลง
-แต่อากาศเย็นลง
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
อากาศร้อนขึ้น ซึ่งพูดเหมือนกับตรรกะในแบบที่1
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2.การบอกบรรยากาศ สีท้องฟ้า
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
ท้องฟ้ามืดขึ้น หมายความว่า -ท้องฟ้าดูมืดมากขึ้น
-ค่าความมืดมากขึ้น
-ค่าความเย็นน้อยลง
-แต่ท้องฟ้าสว่างน้อยลง
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
ท้องฟ้ามืดลง
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
ท้องฟ้าสว่างขึ้น หมายความว่า -ท้องฟ้าสว่างมากขึ้น
-ค่าความสว่างมากขึ้น
-ค่าความมืดน้อยลง
-แต่ท้องฟ้ามืดน้อยลง
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
ท้องฟ้าสว่างขึ้น ซึ่งพูดเหมือนกับตรรกะในแบบที่1
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3.การบอกลักษณะทางกายภาพของคน สัตว์ สิ่งของ ทางขนาด ปริมาตร
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
เธอผมขึ้นเนอะ หมายความว่า -รูปร่างเล็กมากขึ้น
-ค่าความผอมมากขึ้น
-ค่าความอ้วนน้อยลง
-แต่รูปร่างผอมมากขึ้น
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
เธอผอมลงเนอะ
ตรรกะแบบที่1 จะพูดว่า
เธออ้วนขึ้นเนอะ หมายความว่า -รูปร่างใหญ่มากขึ้น
-ค่าความอ้วนมากขึ้น
-ค่าความผอมน้อยลง
-แต่รูปร่างอ้าวนมากขึ้น
ตรรกะแบบที่2 จะพูดว่า
เธออ้วนขึ้นเนอะ ซึ่งพูดเหมือนกับตรรกะในแบบที่1
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
▲คนที่มีตรรกะในแบบที่1 จะคิดแบบนี้
[วิเศษณ์]+[ขึ้น]
ขึ้นในกรณีนี้จะหมายความว่าเพิ่มขึ้น มากขึ้น
เช่น ร้อนขึ้น = ความร้อนมากขึ้น
หนาวขึ้น = ความหนาวมีมากขึ้น
สว่างขึ้น = ความสว่างมีมากขึ้น
มืดขึ้น = ความมืดมีมากขึ้น
อ้วนขึ้น = ความอ้วนมากขึ้น
ผอมขึ้น = ความผอมมากขึ้น
[วิเศษณ์]+[ลง]
ลงในกรณีนี้จะหมายความว่าลดลง น้อยลง
เช่น ร้อนลง = ความร้อนน้อยลง ความเย็นจึงมากขึ้น
หนาวลง = ความเย็นน้อยลง ความร้อนจึงมากขึ้น
สว่างลง = ความสว่างน้อยลง ความมืดจึงมากขึ้น
มืดลง = ความมืดน้อยลง ความสว่างจึงมากขึ้น
อ้วนลง = ความอ้วนน้อยลง ความผอมจึงมากขึ้น
ผอมลง = ความผอมน้อยลง ความอ้วนจึงมากขึ้น
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
▲คนที่มีตรรกะในแบบที่2 จะคิดแบบนี้
สมองของคนกลุ่มนี้จะแยกคำเป็น2พวก
Positiveและnegative เราจะแทนเป็น ขั้วบวก และ ขั้วลบ
เช่นกลุ่มPositiveหรือกลุ่มขั้วบวก ก็จะมีคำว่า สว่าง อ้วน ร้อน
และกลุ่มnegativeหรือกลุ่มขั้วลบ ก็จะมีคำว่า มืด ผอม เย็น
เช่น
◄[คําวิเศษณ์ในกลุ่มขั้วบวก]+[ขึ้น]
ขึ้นในกรณีนี้จะหมายความว่า มากขึ้น เพิ่มขึ้น
เช่น สว่างขึ้น = ค่าความสว่างมากขึ้น
อ้วนขึ้น = ค่าความอ้วนมากขึ้น
ร้อนขึ่น = ค่าความร้อนลดลง
คนในกลุ่มนี้จะไม่นิยมใช้แบบ [คําวิเศษณ์ในกลุ่มขั้วบวก]+[ลง] เช่นคำว่า อ้วนลง สว่างลง ร้อนลง
◄[คําวิเศษณ์ในกลุ่มขั้วลบ]+[ลง]
ขึ้นในกรณีนี้จะหมายความว่า น้อยลง ลดลง
เช่น มืดลง = ค่าความมืดมากขึ้น
ผอมลง = ค่าความผอมมากขึ้น
เย็นลง = ค่าความเย็นลดลง
คนในกลุ่มนี้จะไม่นิยมใช้แบบ [คําวิเศษณ์ในกลุ่มขั้วลบ]+[ขึ้น] เช่นคำว่า ผอมขึ้น มืดขึ้น เย็นขึ้น
จะสังเกตุได้ว่า การแยกกลุ่มขั้วบวกและขั้วลบ จะยึกจากตัวเลขบางอย่าง
เช่น ค่าความอ้วน ดูจาก น้ำหนัก น้ำหนักมากเป็นชั้วบวกน้ำหนักน้อยเป็นขั้ลบ
ค่าร้อน ดูจาก อุณหภูมิ อุณหภูมิมากขั้วบวก อุณหภูมิน้อยขั้วลบ
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
น้ำหนักเพื่อนคนหนึ่งลดลง
◢คนที่มีตรรกะแบบที่1จะคิดว่า
เพื่อนผอมขึ้น แต่น้ำหนักของเพื่อนต่างหากที่ลดลง
◢คนที่มีตรรกะแบบที่2จะคิดว่า
เพื่อนผอมลง เพราะน้ำหนักลดลง
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
◆ตรรกะแบบที่1 จะคิดว่า
ผอมขึ้น≠อ้วนขึ้น
สว่างขึ้น≠มืดขึ้น
มืดขึ้น≠สว่างขึ้น
◆ตรรกะแบบที่2 จะคิดว่า
ผอมขึ้น=อ้วนขึ้น
สว่างขึ้น=มืดขึ้น
มืดขึ้น=สว่างขึ้น