โลกยุคโบราณกว้างใหญ่ ซับซ้อนแค่ไหนคะ ทำไมจึงมีผู้รวบรวมเรื่องราวต่าง ๆ เกี่ยวกับจิตใจผู้คนไว้ได้มากมาย

อย่างเช่น

- พระพุทธเจ้า เหมือนไม่ใช่เจ้าชายไร้เดียงสา ที่เพิ่งเห็น แก่ เจ็บ ตาย สรณะ แต่กลับจัดหมวดหมู่นิสัยใจคอมนุษย์ไว้ได้เป็นอย่าง ๆ (หรือเพราะทรงเรียนมา และทรงเคยฟังชาดก)
- อาหรับ พันหนึ่งราตรี
- นิทานแบบมีคติสอนใจ ที่อีสปรวบรวมมาจากวรรณกรรมมุขปาฐะ โดยเฉพาะจากชาดกของอินเดีย
- นิทานเวตาล
- รามเกียรติ์
- สามก๊ก
- เทพนิยายกรีก อีเลียด โอดิสซี
- ฯลฯ

ทั้งที่ความรู้ดูเป็นของหายาก และสงวนไว้สำหรับคนบางกลุ่ม บางวรรณะเท่านั้น กลับเกิดเหตุการณ์ต่าง ๆ มากมาย เป็นที่จดจำ ข้ามเวลามาเป็นหลายร้อยหลายพันปี ถูกยกขึ้นใช้สอนใจอย่างแพร่หลาย