การฉีดยาป้องกันพิษสุนัขบ้า แบบ IM คือการฉีดแบบไหนครับ

วัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า
route การฉีดหลักๆคือ IM กับ ID
ส่วนชั้นใต้ผิวหนัง เราเรียกว่า subcutaneous ( SC )
ไม่เคยเห็นมีใครใช้กับวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้านะครับ
ไม่ว่าจะตอนนี้หรือ 10 ปีก่อนก็ตาม

IM คือ intramuscular ฉีดเข้ากล้าม
เป็นวิธีมาตรฐาน
ปกติถ้าไม่เคยได้รับวัคซีนมาก่อนถ้าถูกหมาแมวกัดก็ฉีด
เข้ากล้าม ในวันที่ 0-3-7-14-30
( ถ้าหมา แมว 10 วันแล้วยังปกติ ฉีดแค่ 3 ครั้งได้ 0-3-7 )
ปริมาณวัคซีนขึ้นกับยี่ห้อ ส่วนใหญ่ หลอดละ 0.5 ml
มีบางยี่ห้อเป็น 1 ml
ฉีดเต็มหลอด
ส่วนอีกวิธีคือฉีดเข้า"ใน"ผิวหนัง
ID=intradermal
วิธีนี้หวังผลในการลดต้นทุนเพราะฉีดปริมาณน้อยกว่า
เหมาะกับที่ที่มีคนถูกกัดหลายคนที่ต้องฉีดวันเดียวกัน
ใช้ยาแค่ตำแหน่งละ 0.1 ml
แต่ฉีดครั้งละ 2 ทีเช่นที่ท้องแขนซ้ายและขวาที่ละทีในวันเดียวกันที่ไปฉีด
รวมเป็นครั้งละ 0.2 ml ต่อคนในวันนั้น
ซึ่งน้อยกว่าแบบเข้ากล้ามซึ่งส่วนใหญ่ใช้ 0.5 หรือ 1 ml ขึ้นกับวัคซีน
ก็จะประหยัดไปมากกว่าเท่าตัว
เขียนเป็น 2-2-2-0-2 ( ไม่ต้องฉีดในวันที่ 14 )
ข้อจำกัดคือไม่ควรใช้กับคนที่ภูมิต้านทานมีปัญหา เช่นกินยากดภูมิ , ติดเชื้อ HIV
และการฉีดต้องใช้เทคนิคการฉีดยากกว่าเข้ากล้าม ต้องฉีดให้ผิวหนังนูนขึ้นมา
ซึ่งถ้าฉีดลึกเกินไปไปเข้าชั้นใต้ผิวหนังแทนที่จะเข้าในผิวหนัง
อาจทำให้กระตุ้นภูมิได้ไม่ดี
จึงต้องใช้บุคคลาการที่ได้รับการฝึกให้ฉีดเข้าชั้นผิวหนังด้วย
แบบว่าถ้าฉีดแล้วไม่นูน ก็ให้ฉีดใหม่ที่ตำแหน่งใกล้ๆกันให้นูนจนได้
วัคซีนที่ผสมแล้วก็ต้องเก็บในที่ที่มีการควบคุมอุณหภูมิอย่างดีที่ 2-8 ⁰c
และอยู่ได้ประมาณ 8 ชั่วโมง
ถ้าเก็บไม่ดี หรือนานไปก็อาจจะมีผลกระตุ้นภูมิได้ไม่ดี
ถ้าไม่เขียนเวลาเปิดใช้ หรือจำไม่ได้ หรือบางคนเปิดใช้วันนั้นตอนเช้า
แต่ไม่รู้ว่าไม่ควรเก็บเกิน 8 ชั่วโมง
เห็นเป็นวันเดียวกันพอมาถึงตอนเย็นตอนคำ่
ก็อาจจะเอามาฉีดเพราะไม่รู้ว่าควรเก็บได้ไม่เกิน 8 ชั่วโมงก็มี
การฉีดเข้าผิวหนัง เพื่อความประหยัดเป็นหลัก
จึงต้อง train บุคคลาการ และ set ระบบให้ดี
ให้ทราบถึงข้อจำกัดของการฉีด ID นี้
และต้องยำ้กันซำ้ๆเป็นระยะๆ เผื่อมีบุคคลากรมาใหม่แล้วไม่ทราบข้อปฎิบัติ
ในขณะที่ฉีดเข้ากล้าม จิ้มง่ายกว่า แต่ต้องใช้หมดหลอด
ดังนั้นต้นทุนของการฉีดเข้ากล้ามจะแพงกว่าเกินเท่าตัวครับ
ปล.อย่าเชื่อผมมาก ผมเดา