ดราม่า คำว่าสัตว์เซลล์เดียว vs สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว Amoeba และ Myxozoa ผู้เชี่ยวชาญด้านชีววิทยาช่วยเหลือด้วยครับ

กระทู้คำถาม

มีประเด็นดราม่าที่ถกเถียงกันยาวนานมาเป็นเดือนแล้วครับ เนื่องจากมีผู้ถกเถียงกันเรื่องการเรียกสิ่งมีชีวิต พวก Amoeba (อะมีบา) ว่าเป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว หรือ จะเรียกว่าเป็นสัตว์เซลล์เดียวกันแน่ และควรเรียก Myxozoa ว่าเป็นสัตว์เซลล์เดียวได้หรือไม่ หรือจะเรียกว่าสัตว์หลายเซลล์

โดยข้อความต่างๆ กลายเป็นประเด็นดราม่าในกระทู้นั้น  (ตามเว็บด้านล่างนี้นะครับ)

[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้

ประเด็นคือมีผู้เล่นบอร์ดคนหนึ่งขอใช้ชื่อย่อว่า NS [Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้ที่เจ้าตัวอ้างว่าจบปริญญาเอกด้านวิศวกรรมคอมพิวเตอร์จาก Caltech ได้เข้ามาแสดงความคิดเห็นว่า Amoeba คือสัตว์เซลล์เดียว โดยอ้างอิงจาก textbook ปี ค.ศ. 1996 และเว็บไซต์ให้ความรู้ประชาชนของอาจารย์หมอ[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้จากภาควิชาปรสิตวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ที่ให้ข้อมูลไว้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2553

ข้อมูลที่อาจารย์หมอให้ไว้อยู่ตามเว็บไซต์ด้านล่างนี้นะครับ

[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้

ในขณะที่มีผู้เล่นบอร์ดอีกคนหนึ่ง ขอใช้ชื่อย่อว่า D [Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้ แย้งผู้เล่นคนข้างต้นว่า ไม่ควรเรียกว่าสัตว์เซลล์เดียว เพราะระบบการจัดหมวดหมู่สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว์ (Animal Kingdom) ในปัจจุบัน ไม่ได้รวมเอา Amoeba และพวกโปรโตซัวเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรสัตว์ พร้อมได้แสดงข้อมูลหลักฐานการจัดหมวดหมู่เชิงวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว์ และบอกว่าในอดีตอาจมีการเข้าใจผิด เพราะโปรโตซัวว่าเป็นโพรทิสต์ที่มีลักษณะคล้ายสัตว์ (animal-like protist) จึงอาจจะมีการจัดหมวดหมู่ไปไว้กับสัตว์ แต่ยืนยันว่าปัจจุบันเขาไม่นำเอาโปรโตซัวและอะมีบามาอยู่รวมกับสัตว์แล้ว

แต่ทางฝ่ายข้างต้น หรือฝ่าย NS ได้โต้แย้งว่าทำไม text-book และ dictionary ถึงเรียกว่าสัตว์เซลล์เดียวได้ล่ะ แสดงว่าอีกฝ่ายโกหกและไม่น่าเชื่อถือ และทางฝ่าย NS ก็ได้หยิบเอาหลักฐานมาอ้างว่า คณะแพทย์ฯ มหาวิทยาลัยบางแห่งยังเรียกวิชา Protozoology ว่า วิทยาสัตว์เซลล์เดียว และยังเอาข้อมูลจาก อ.หมอ มาอ้างว่า อาจารย์เรียกอะมีบาว่าเป็นสัตว์เซลล์เดียว (ตามบทความที่อาจารย์เคยให้ข้อมูลไว้ในปี พ.ศ.2553)

ในขณะที่ฝ่าย D ก็ได้หยกเอาหลักฐานด้านสายสัมพันธ์วิวัฒนาการสิ่งมีชีวิต โดยใช้ข้อมูล DNA มาช่วยจัดจำแนก และเสนอกับฝ่าย NS ว่าเขาไม่ได้นำเอาโปรโตซัว รวมถึง Amoeba มาอยู่ในสิ่งมีชีวิตอาณาจักรสัตว์แล้ว และฝ่าย D ก็ยังบอกด้วยว่าลักษณะสำคัญของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว์ หลักๆ คือ จะต้องเป็น heterotroph สร้างอาหารเองไม่ได้ มีลักษณะหลายเซลล์ (มากกว่า 1 เซลล์) และมี collagen เป็นต้น

โดยฝ่าย D ได้นำเอาข้อมูลจากวารสารนานาชาติต่างๆ ที่น่าเชื่อถือได้มาโต้แย้งและให้เหตุผลว่าไม่มีการเรียกโปรโตซัวว่าเป็นสัตว์เซลล์เดียวแล้วในระบบการจัดหมวดหมู่ปัจจุบัน แต่ในขณะที่ฝ่าย NS ก็ใช้ข้อมูลคำพูดจาก dictionary และบทความจาก อ.หมอ มาอ้างอิงว่าสามารถเรียกโปรโตซัวและอะมีบาว่าเป็นสัตว์เซลล์เดียวได้

ต่อมามีประเด็นเกิดขึ้น คือ ฝ่าย NS ได้นำเอาบทความจากวารสาร PLOS ONE  ตาม link ด้านล่างนี้นะครับ

http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0119248

ที่มีประโยคหนึ่งกล่าวว่า Formerly, the unicelllular amoeboid group Myxozoa with multicellular spores was included in Protozoa but these protists are now firmly within the animal kingdom, having been proven to be greatly simplified parasitic animals.

โดยฝ่าย NS อ้างว่าจากวารสารนี้ ซึ่งข้อมูลตีพิมพ์ปี 2015 ถือว่าใหม่และอัพเดท เขายังพูดเลยว่า Myxozoa เป็นพวกเซลล์เดียวและตอนนี้ก็ถูกจัดให้เป็นสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว์แล้ว ดังนั้น จึงสามารถเรียก Myxozoa ว่าเป็นสัตว์เซลล์เดียวได้ และมีสัตว์เซลล์เดียวจริง และยังต่อว่าฝ่าย D ว่าเป็นโกหก หลอกลวง และไม่มีความรู้จริง

ในขณะที่ฝ่าย D ก็ได้โต้แย้งฝ่าย NS ว่า NS ไม่ได้เรียนด้านชีววิทยามาโดยตรงจึงมีความเข้าใจผิดเกี่ยวกับ Myxozoa ในบทความดังกล่าว เพราะที่จริง Myxozoa เข้าใจผิดว่าเป็นพวกเซลล์เดียวมาเป็นร้อยปี จึงถูกจัดไว้อยู่กับสิ่งมีชีวิตกลุ่มเดียวกับโปรโตซัวและอะมีบา  โดยทางฝ่าย D ได้ไปหยิบเอาข้อมูลจากวารสารวิชาการต่างๆ ที่อัพเดทมาแสดงให้เห็นว่า Myxozoa ถูกเข้าใจผิดว่าเป็นเซลล์เดียว แต่ต่อมามีนักชีววิทยาและนักวิวัฒนาการสิ่งมีชีวิตได้พบว่า Myxozoa ไม่ได้มีเซลล์เดียว แต่มีเซลล์จำนวนน้อยมากคือ few cells และมีโครงสร้างบางอย่างคล้ายสัตว์ เช่น การมี collagen และ tight junction คล้ายเนื้อเยื่อสัตว์ รวมถึงข้อมูลด้านสายสัมพันธ์วิวัฒนาการระดับโมเลกุล (ใช้ DNA เข้าช่วยจัดหมวดหมู่) ระบุว่า Myxozoa มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับสัตว์กลุ่มแมงกะพรุน (Cnidaria)

โดยฝ่าย D ได้หยิบเอางานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสารชั้นนำของโลก (วารสาร PNAS ) ที่เป็นข้อมูลปี 2015 เช่นกันมาอ้างอิง ตามเว็บด้านล่างนี้นะครับ

http://www.pnas.org/content/112/48/14912.abstract

http://www.sciencenewsline.com/news/2015111706010030.html

ซึ่งหากอ่านตามบทความข้างต้น (ฉบับข่าว) ตามเว็บนี้ จะเข้าใจค่อนข้างง่าย (เป็นฉบับสรุปมาจากวารสาร PNAS)

http://www.sciencenewsline.com/news/2015111706010030.html

โดยฝ่าย D ให้ข้อมูลจากวารสาร PNAS ว่าที่ผ่านมานักวิทยาศาสตร์เข้าใจผิดว่า Myxozoa เป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว และถูกจัดไว้กับพวกโปรโตซัว
แต่แท้จริงแล้วไม่ใช่พวกเซลล์เดียว เพราะมี few cells และมีลักษณะบางอย่างคล้ายสัตว์ รวมถึงมีสายสัมพันธ์วิวัฒนาการระดับโมเลกุล
(ข้อมูล DNA) บ่งชี้ว่า Myxozoa ใกล้ชิดกับกลุ่มแมงกะพรุน (Cnidaria หรือ Jellyfish) มากกว่าพวกโปรโตซัวและอะมีบา
จึงได้ข้อสรุปว่าแท้จริงแล้ว Myxozoa ที่ดำรงชีวิตเป็นปรสิตกับสัตว์น้ำนี้ มีวิวัฒนาการลดรูปตัวเองให้เล็กลง
หรือเรียกว่าเป็น "Micro Jellyfish" หรือ "Reduced Jellyfish" เพื่อให้อาศัยอยู่กับโฮสท์ได้
ด้วยขนาดที่เล็กมากนี่เอง จึงทำให้นักวิทยาศาสตร์ในอดีต เข้าใจผิดว่าพวก Myxozoa เป็นเซลล์เดียวและถูกนำไปจัดหมวดหมู่ไว้กับโปรโตซัว

แต่ฝ่าย NS ก็ไม่ยอมรับข้อเท็จจริงนี้ โดยอ้างว่าฝ่าย D โกหก หลอกลวง และอีกฝ่ายโง่ ไม่รู้จริง โดยอ้างว่าโลกที่ 1 ยอมรับให้ Myxozoa เป็นสัตว์เซลล์เดียวและยังเอา Amoeba มารวมไว้กับสัตว์แล้ว พร้อมกับได้เอานำแผนภูมิต้นไม้สายสัมพันธ์วิวัฒนาการ (phylogenetic tree) ในวารสาร PNAS ข้างต้น มาบอกว่าเขาก็ยังเอาสิ่งมีชีวิตกลุ่ม Amoeba เข้าไปรวมกับสัตว์เลย

แต่ฝ่าย D ก็แย้งมาว่าฝ่าย NS ไม่ได้เรียนด้านวิทยาศาสตร์ชีวภาพมาเลย และไม่เคยทำวิจัยด้านวิวัฒนาการสิ่งมีชีวิต จึงไม่รู้ว่าเวลาสร้างแผนภูมิต้นไม้สายสัมพันธ์วิวัฒนาการ จะต้องนำเอาสิ่งมีชีวิตกลุ่มที่อยู่นอกเหนือความสนใจมาใช้เป็น outgroup ด้วย ซึ่งในทีนี้เขานำเอา Amoebidium (กลุ่มโปรโตซัว) มาใช้เป็น outgroup  (สามารถดูภาพ phylogenetic tree ที่ฝ่าย D นำมาดีเบท ได้ตาม link กระทู้ต้นเรื่องนะครับ)

ต่อมามีผู้หวังดีคนหนึ่ง ได้อีเมลล์ไปสอบถามอาจารย์หมอผู้เขียนบทความว่าสามารถเรียกอะมีบาว่าเป็นสัตว์เซลล์เดียวได้หรือไม่

ตาม link ด้านล่างนี้นะครับ
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้

ซึ่ง อ.หมอก็ได้กรุณาให้ข้อมูลว่า การจัดจำแนกในอดีตนั้น นักวิทยาศาสตร์ได้นำเอากลุ่ม Protozoa ไปอยู่ในอาณาจักรสัตว์
โดยจัดไว้ใน Kingdom Animalia, Subkingdom Protozoa แต่ต่อมาได้มีนักวิทยาศาสตร์ได้จัดหมวดหมู่ใหม่แล้ว โดยอยู่ใน Kingdom Protozoa แยกออกจากอาณาจักรสัตว์
ดังนั้น อาจารย์หมอจึงสรุปว่าควรจะเรียกอะมีบาว่าเป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวมากกว่าเรียกว่าสัตว์เซลล์เดียว

ซึ่งตอนแรกคิดว่าดราม่าน่าจะจบลงได้ด้วยดี เพราะก็ได้รับการยืนยันชัดเจนจากฝ่ายอาจารย์หมอ และข้อมูลของฝ่าย D ก็น่าเชื่อถือว่าระบบปัจจุบันไม่มีการนำเอาโปรโตซัวมารวมไว้กับสัตว์ และในปัจจุบันก็ค้นพบแล้วว่า Myxozoa ไม่ได้มีลักษณะเซลล์เดียว เพียงแต่เป็น Micro-jellyfish ที่มี few cells และมีสายสัมพันธ์วิวัฒนาการ (ระดับ DNA) ใกล้ชิดกับแมงกะพรุน

แต่ดราม่ายังไม่จบ เมื่อฝ่าย NS ได้โต้แย้งต่ออีกว่าข้อมูลที่อีกฝ่ายนำมา เป็น sneaky e-mail จากอาจารย์หมอ และตัวเองให้ข้อมูลที่ถูกต้องแล้ว และถ้าไม่ถูกต้อง ทำไมวิชา Protozoology ถึงยังเรียกว่าวิทยาสัตว์เซลล์เดียว และทำไมห้องสมุดของศิริราช ยังมีข้อมูลจากอาจารย์หมอที่พูดว่าอะมีบาเป็นสัตว์เซลล์เดียว ทั้งๆ ที่อาจารย์ได้ให้ข้อมูลมาใหม่แล้ว และยังมีหลายคนบอกว่านั่นเป็นข้อมูลเก่าในอดีต แต่ฝ่าย NS ก็ยังยืนว่าฝ่ายตัวเองนั้นถูกต้อง และสามารถเรียกพวกอะมีบาว่าสัตว์เซลล์เดียวได้ และ NS ก็ยืนกราบวาปัจจุบันก็มีสัตว์เซลล์เดียว

ดราม่าก็เลยยังไม่จบครับ ผมจึงอยากมาสอบถามกับนักวิชาการ และผู้เชี่ยวชาญด้านชีววิทยา อนุกรมวิธานสิ่งมีชีวิต วิทยาศาสตร์ชีวภาพและการแพทย์ มาถกประเด็นดังกล่าวและให้ข้อมูลในประเด็นดังกล่าวนี้ด้วยนะครับ

สรุปแล้วเราสามารถจัดกลุ่มให้อะมีบาและโปรโตซัวเป็นสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว์หรือไม่ เกณฑ์ที่ใช้จัดหมวดหมู่สิ่งมีชีวิตในกลุ่มสัตว์หรือ Animal Kingdom ในปัจจุบันนั้นเป็นอย่างไร สามารถเรียกโปรโตซัวและอะมีบาพวกนี้ว่าสัตว์เซลล์เดียวได้หรือไม่ นอกจากนี้ยังสามารถพูดว่า Myxozoa เป็นโพรทิสต์เซลล์เดียวที่กลายมาเป็นสัตว์หรือไม่ครับ

ขอบคุณมากๆ ครับ

แก้ไขข้อความเมื่อ