สุดยอดความคิดเห็น
ความคิดเห็นที่ 4
อยากทราบว่า นักวิทยาศาสตร์รู้ข้อมูลเกี่ยวกับดาวที่ห่างจากโลกแบบหลายล้านปีแสงได้ยังไงคะ เคยดูรายการที่แบบเกี่ยวกับ
สังเกตุดวงดาวอยู่น่ะ มันก็ไม่ได้ชัดมากใช่ไหม แต่แบบเขารู้ได้ยังไงคะว่ามันมีลักษณะเป็นแบบนี้
นักวิทยาศาสตร์สามารถทราบรายละเอียดของดาวฤกษ์ หรือ ดาวเคราะห์ ที่ห่างไกลมาก ๆ ได้ด้วยการสำรจ
ด้วยเครื่องมือที่เรียกว่า Spectography ครับ มันเป็นกรรมวิธีในการวิเคราะแสงที่มาจากดาวห่างไกลเหล่านั้น
จนทราบได้ว่าแสงที่ออกมาจากดาวนั้นบ่งชี้ถึงองค์ประกอบทางเคมีใด ๆ บ้าง เราไม่สามารถ ส่อง ด้วยกล้องโทรทรรศน์
จนเห็นอะไร ๆ ได้เลย เราเห็นแค่เพียง จุดแสง เท่านั้นครับ ดังนั้น เราจึงไม่สามารถรู้อะไรได้จากการส่องด้วยกล้อง

อย่างเช่น มีช่วงนึงที่บอกว่า นาซ่าค้นพบดาวที่คล้ายโลก ภาพแต่ละภาพคือไม่ใช่ภาพจริงใช่ไหมคะ
ไม่ใช่ ครับ มันเป็นภาพที่ทาง NASA ได้สร้างขึ้นมาโดยใช้ Computer โดยสร้างภาพจากพื้นฐานข้อมูล
ทางดาราศาสตร์ของดาวเคราะห์ดวงนี้เอง ส่วนใหญ่ภาพเหล่านี้ หากเราไปเห็นในเว็บต่าง ๆ ก็จะมีคำว่า Artist rendering
หรือ Artist concept กำกับใต้ภาพเสมอครับ และดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะทุกดวงที่เห็นกลมโตสวยงาม เห็นสภาพภูมิประเทศ
เห็นทะเล แผ่นเมฆ จะไม่มีภาพจริงเลยสักภาพเดียว ทั้งหมดคือ Artist concept ทั้งสิ้น
จขกท. อาจสงสัยว่า ..... เหตุใดเราจึงถ่ายภาพที่ชัด ๆ แบบ Artist concept ไม่ได้ ?
เป็นเพราะว่าวัตถุอวกาศประเภทดาวเคราะห์ (Planet) ที่ไกลในหน่วย สิบ - ร้อย หรือ พัน ๆ ปีแสง นั้น
มันคือระยะที่ไกลมากจนเทคโนโลยีกล้องโทรทรรศน์อวกาศยุคปัจจุบันไม่สามารถเก็บ รายละเอียด มาได้
คือไม่มีทางใช้กล้องโทรทรรศน์จากโลกส่องไปจนเห็นดาวที่ไกลแบบนั้นเป็นดวง ๆ จนเห็นแผ่นเมฆ ทะเล หรือพื้นผิว
เนื่องจาก ขนาดเชิงมุม ที่มันปรากฏที่โลกนั้นจะเล็กมาก ๆๆๆ เล็กกว่า pixel ของ sensor กล้องโทรทรรศน์เสียอีก
จึงไม่สามารถเห็นอะไรแบบนั้นได้เลย
อย่างภาพดาวเคราะห์ Kepler 425b ที่เห็นนี้ ก็คือภาพแบบ Artist concept

ภาพล่างนี้ คือ ภาพจริง ของดาวเคราะห์ที่โคจรรอบดาวฤกษ์ Fomalhaut ระยะ 25 ปีแสงจากเรา
จากภาพนี้จะเห็นว่าเราสามารถใช้กล้องโทรทรรศน์ส่องเห็นเพียงแค่ จุด เงา หรือ contrast แสง แบบนี้เท่านั้นครับ
เพราะขนาดของดาวเคราะห์เทียบกับระยะ 25 ปีแสง เนี่ย มันคือ ขนาดเชิงมุม ของวัตถุที่เล็กมาก ๆๆๆ
เทคโนโลยีปัจจุบันไม่สามารถแยกวัตถุที่องศาขนาดนั้นได้ ภาพล่างนี้คือตัวอย่าง ภาพจริง ที่ดีที่สุด
ที่เราทำได้ด้วยการส่องจากกล้องโทรทรรศน์ ครับ

กล้องดูดาวของเขาส่องได้ไกลแค่ไหนกัน ได้ถึงอีกกาแล็คซี่นึงเลยไหม ภาพดวงดาวไกลๆที่เราเห็น มาจากไหนกันคะ?
กล้องดูดาว ไปจนถึงกล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่นั้น สามารถเห็นได้ถึงอีกหลาย ๆ แกแลคซี่เลยครับ
ถึงแม้ว่าแกแลคซี่เหล่านั้นจะไกลหลายล้าน หรือ หลายสิบล้านปีแสง เป็นเพราะว่าแกแลคซี่เหล่านั้นมี ขนาด ที่ใหญ่มาก ๆๆๆ นั่นเอง
มันจึงปรากฏเป็น ขนาดเชิงมุม ที่ใหญ่มากพอที่จะเห็นจากโลกได้ครับ .... อย่างแกแลคซี่ Andromeda ที่ห่างจากเรา 2.5 ล้านปีแสง
เราก็สามารถเห็นได้ด้วยกล้องส่องทางไกลจากที่บ้านของเราเลยครับ ส่วนแกแลคซี่อื่น ๆ ที่ไกลหลายสิบล้านปีแสง นั้น
เราจะต้องใช้กล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่ตามหอดูดาวครับ
ส่วนภาพของ ดาวฤกษ์ ที่เราเห็นนั้นก็เป็นดาวฤกษ์ในแกแลคซี่ทางช้างเผือกของเราเองทั้งหมด ไม่ได้มาจากแกแลคซี่อื่นครับ
สังเกตุดวงดาวอยู่น่ะ มันก็ไม่ได้ชัดมากใช่ไหม แต่แบบเขารู้ได้ยังไงคะว่ามันมีลักษณะเป็นแบบนี้
นักวิทยาศาสตร์สามารถทราบรายละเอียดของดาวฤกษ์ หรือ ดาวเคราะห์ ที่ห่างไกลมาก ๆ ได้ด้วยการสำรจ
ด้วยเครื่องมือที่เรียกว่า Spectography ครับ มันเป็นกรรมวิธีในการวิเคราะแสงที่มาจากดาวห่างไกลเหล่านั้น
จนทราบได้ว่าแสงที่ออกมาจากดาวนั้นบ่งชี้ถึงองค์ประกอบทางเคมีใด ๆ บ้าง เราไม่สามารถ ส่อง ด้วยกล้องโทรทรรศน์
จนเห็นอะไร ๆ ได้เลย เราเห็นแค่เพียง จุดแสง เท่านั้นครับ ดังนั้น เราจึงไม่สามารถรู้อะไรได้จากการส่องด้วยกล้อง

อย่างเช่น มีช่วงนึงที่บอกว่า นาซ่าค้นพบดาวที่คล้ายโลก ภาพแต่ละภาพคือไม่ใช่ภาพจริงใช่ไหมคะ
ไม่ใช่ ครับ มันเป็นภาพที่ทาง NASA ได้สร้างขึ้นมาโดยใช้ Computer โดยสร้างภาพจากพื้นฐานข้อมูล
ทางดาราศาสตร์ของดาวเคราะห์ดวงนี้เอง ส่วนใหญ่ภาพเหล่านี้ หากเราไปเห็นในเว็บต่าง ๆ ก็จะมีคำว่า Artist rendering
หรือ Artist concept กำกับใต้ภาพเสมอครับ และดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะทุกดวงที่เห็นกลมโตสวยงาม เห็นสภาพภูมิประเทศ
เห็นทะเล แผ่นเมฆ จะไม่มีภาพจริงเลยสักภาพเดียว ทั้งหมดคือ Artist concept ทั้งสิ้น
จขกท. อาจสงสัยว่า ..... เหตุใดเราจึงถ่ายภาพที่ชัด ๆ แบบ Artist concept ไม่ได้ ?
เป็นเพราะว่าวัตถุอวกาศประเภทดาวเคราะห์ (Planet) ที่ไกลในหน่วย สิบ - ร้อย หรือ พัน ๆ ปีแสง นั้น
มันคือระยะที่ไกลมากจนเทคโนโลยีกล้องโทรทรรศน์อวกาศยุคปัจจุบันไม่สามารถเก็บ รายละเอียด มาได้
คือไม่มีทางใช้กล้องโทรทรรศน์จากโลกส่องไปจนเห็นดาวที่ไกลแบบนั้นเป็นดวง ๆ จนเห็นแผ่นเมฆ ทะเล หรือพื้นผิว
เนื่องจาก ขนาดเชิงมุม ที่มันปรากฏที่โลกนั้นจะเล็กมาก ๆๆๆ เล็กกว่า pixel ของ sensor กล้องโทรทรรศน์เสียอีก
จึงไม่สามารถเห็นอะไรแบบนั้นได้เลย
อย่างภาพดาวเคราะห์ Kepler 425b ที่เห็นนี้ ก็คือภาพแบบ Artist concept

ภาพล่างนี้ คือ ภาพจริง ของดาวเคราะห์ที่โคจรรอบดาวฤกษ์ Fomalhaut ระยะ 25 ปีแสงจากเรา
จากภาพนี้จะเห็นว่าเราสามารถใช้กล้องโทรทรรศน์ส่องเห็นเพียงแค่ จุด เงา หรือ contrast แสง แบบนี้เท่านั้นครับ
เพราะขนาดของดาวเคราะห์เทียบกับระยะ 25 ปีแสง เนี่ย มันคือ ขนาดเชิงมุม ของวัตถุที่เล็กมาก ๆๆๆ
เทคโนโลยีปัจจุบันไม่สามารถแยกวัตถุที่องศาขนาดนั้นได้ ภาพล่างนี้คือตัวอย่าง ภาพจริง ที่ดีที่สุด
ที่เราทำได้ด้วยการส่องจากกล้องโทรทรรศน์ ครับ

กล้องดูดาวของเขาส่องได้ไกลแค่ไหนกัน ได้ถึงอีกกาแล็คซี่นึงเลยไหม ภาพดวงดาวไกลๆที่เราเห็น มาจากไหนกันคะ?
กล้องดูดาว ไปจนถึงกล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่นั้น สามารถเห็นได้ถึงอีกหลาย ๆ แกแลคซี่เลยครับ
ถึงแม้ว่าแกแลคซี่เหล่านั้นจะไกลหลายล้าน หรือ หลายสิบล้านปีแสง เป็นเพราะว่าแกแลคซี่เหล่านั้นมี ขนาด ที่ใหญ่มาก ๆๆๆ นั่นเอง
มันจึงปรากฏเป็น ขนาดเชิงมุม ที่ใหญ่มากพอที่จะเห็นจากโลกได้ครับ .... อย่างแกแลคซี่ Andromeda ที่ห่างจากเรา 2.5 ล้านปีแสง
เราก็สามารถเห็นได้ด้วยกล้องส่องทางไกลจากที่บ้านของเราเลยครับ ส่วนแกแลคซี่อื่น ๆ ที่ไกลหลายสิบล้านปีแสง นั้น
เราจะต้องใช้กล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่ตามหอดูดาวครับ
ส่วนภาพของ ดาวฤกษ์ ที่เราเห็นนั้นก็เป็นดาวฤกษ์ในแกแลคซี่ทางช้างเผือกของเราเองทั้งหมด ไม่ได้มาจากแกแลคซี่อื่นครับ
แสดงความคิดเห็น
นักวิทยาศาสตร์รู้เกี่ยวกับดาวที่ห่างเป็นล้านปีแสงได้ยังไง?
เราสงสัยเยอะไปไหม.. ขอโทษนะคะ