การประกาศใชกฎหมายในราชกิจจานุเบกษา
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช ๒๔๗๕ มีขอกําหนดเกี่ยวกับการ
ประกาศลงในราชกิจจานุเบกษาไวในมาตรา๓๘ วา
“เมื่อสภาผูแทนราษฎรไดรางพระราชบัญญัติขึ้นสําเร็จแลว ใหนายกรัฐมนตรีนําขึ้น
ทูลเกลาฯถวาย เพื่อพระมหากษัตริยทรงลงพระปรมาภิไธย และเมื่อไดประกาศในราชกิจจานุเบกษา
แลว ทานใหใชเปนกฎหมายไว”
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๔๘๙ นั้นไดระบุบทบาทของ
ราชกิจจานุเบกษาไวอยางเดนชัดวา
มาตรา ๒๐ รางพระราชบัญญัติซึ่งรัฐสภาไดทําขึ้นเสร็จแลวใหนายกรัฐมนตรีนําขึ้น
ทูลเกลาฯถวาย เพื่อพระมหากษัตริยทรงลงพระปรมาภิไธย และเมื่อไดประกาศในราชกิจจานุเบกษา
แลว ใหใชบังคับเปนกฎหมายได
นับแตบัดนั้นมา รางพระราชบัญญัติที่นายกรัฐมนตรีนําขึ้นทูลเกลาฯ เพื่อทรงลงพระ
ปรมาภิไธยแลว จะมีผลบังคับก็ตอเมื่อไดมีการประกาศในราชกิจจานุเบกษาแลว ซึ่งเปนธรรมเนียม
ที่ปฏิบัติอยูถึงปจจุบันนี้
อยางไรก็ดีมีขอสังเกตวา ในระยะตนๆ ของการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ๒๔๗๕นั้น
กฎหมายจะมีผลบังคับในวันที่ประกาศใชในราชกิจจานุเบกษา แตมาในระยะหลังๆ กําหนดวันมีผล
บังคับตั้งแต วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา เปนตนไป
www.forensicchula.net/FMJ/journal/topic/law.pdf
การประกาศใชกฎหมายในราชกิจจานุเบกษา
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช ๒๔๗๕ มีขอกําหนดเกี่ยวกับการ
ประกาศลงในราชกิจจานุเบกษาไวในมาตรา๓๘ วา
“เมื่อสภาผูแทนราษฎรไดรางพระราชบัญญัติขึ้นสําเร็จแลว ใหนายกรัฐมนตรีนําขึ้น
ทูลเกลาฯถวาย เพื่อพระมหากษัตริยทรงลงพระปรมาภิไธย และเมื่อไดประกาศในราชกิจจานุเบกษา
แลว ทานใหใชเปนกฎหมายไว”
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๔๘๙ นั้นไดระบุบทบาทของ
ราชกิจจานุเบกษาไวอยางเดนชัดวา
มาตรา ๒๐ รางพระราชบัญญัติซึ่งรัฐสภาไดทําขึ้นเสร็จแลวใหนายกรัฐมนตรีนําขึ้น
ทูลเกลาฯถวาย เพื่อพระมหากษัตริยทรงลงพระปรมาภิไธย และเมื่อไดประกาศในราชกิจจานุเบกษา
แลว ใหใชบังคับเปนกฎหมายได
นับแตบัดนั้นมา รางพระราชบัญญัติที่นายกรัฐมนตรีนําขึ้นทูลเกลาฯ เพื่อทรงลงพระ
ปรมาภิไธยแลว จะมีผลบังคับก็ตอเมื่อไดมีการประกาศในราชกิจจานุเบกษาแลว ซึ่งเปนธรรมเนียม
ที่ปฏิบัติอยูถึงปจจุบันนี้
อยางไรก็ดีมีขอสังเกตวา ในระยะตนๆ ของการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ๒๔๗๕นั้น
กฎหมายจะมีผลบังคับในวันที่ประกาศใชในราชกิจจานุเบกษา แตมาในระยะหลังๆ กําหนดวันมีผล
บังคับตั้งแต วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา เปนตนไป
www.forensicchula.net/FMJ/journal/topic/law.pdf