หากไม่เกิด Fashoda Crisis ซึ่งนำไปสู่ การทำข้อตกลง Entente Cordial แล้ว ไทยจะรอดหรือไม่รอดจากการตกเป็นอาณานิคม

คำถามนี้ เป็นสิ่งที่สะกิดใจผมมาตลอดในเรื่องการที่ไทยรอดจากการตกเป็นอาณานิคมของชาติตะวันตก
เพราะผมกลับมองว่า ร.5 ดวงดีมาก ที่เกิดเหตุการณ์ที่ Fashoda ในซูดานขึ้นมาก่อน ทำให้อังกฤษกับฝรั่งเศสกลับมาหันหน้าคุยกัน ซึ่งเป็นการสิ้นสุดการโดดเดี่ยวฝรั่งเศสที่ ออตโต ฟอน บิสมาร์ก ได้วางไว้กว่า 20 ปี นับแต่ที่ เยอรมันชนะในสงครามฟรังโก-ปรัสเซียน (ซึ่งต้องโทษความกระจอกของ ไกเซอร์ วิลเลเฮล์มที่ 2 ด้วย)
ทำให้ไทยรอดมาได้ เพราะการทำสนธิสัญญา Entente Cordial ที่ระบุให้สยามเป็นรัฐกันชนระหว่าง อินโดจีนของฝรั่งเศส และ Indian Crown Colony ของอังกฤษ ในปี 1903 แล้วเหล่า สหายทั้งหลายคิดอย่างไรกับเรื่องนี้