๏...นิราศกานดา (เขลางค์กำสรวล)...๏
(ร่ายสุภาพ)
๏ สยามเรืองไรไพศาล…......ศรีตระการอุกฤษฏ์
รังสฤษฏ์ดุจอินทร์สร้าง………สุกสล้างกระจ่างสกล
ธีรชนดื่นเดียรดาษ…………...พุทธศาสน์ระบือเลื่อง
พระปกเมืองยิ่งยศ……………เกียรติปรากฏขจรฟุ้ง
ธ ผดุงกรุงเลิศหล้า……..……พสกเทิดพระผ่านฟ้า
เกริกก้องเกรียงไกร แลเฮยฯ
(โคลงสี่สุภาพ)
๏ สยามินทร์เกียรติเกริกก้อง…..ครองสยาม
รังสฤษฏ์สี่ทิศงาม………..........เพริศพร้อย
พุทธศาสน์เลื่องลือนาม….......ไพโรจน์
ปราโมทย์นิกรช้อย……………...สุขแปล้แลเขษม ๚
๏ เปรมปรีดิ์ทุกแหล่งหล้า..……บานกรุง
พระปกเมืองผดุง…………...….เด่นด้าว
พระเกียรติขจรจรุง…………….จรูญจรัส
พระยศยิ่งอะคร้าว……………..ราษฎร์ซ้องสรรเสริญ ๚
๏ ดำเนินพจน์สืบแก้ว………..วรรณศิลป์
หมายสืบกานท์ระบิล………...บ่งไว้
เลอพจน์รสรื่นจินต์…………...แจ่มเสน่ห์
ประเล่ห์ประโลมให้…………...อาตม์ครื้นเครงครัน ๚
๏ จำนรรจ์จำกัดถ้อย…………คำแถลง
มานร่ำระกำแฝง………..….…เฝื่อนเศร้า
ดุจโลกปราศดวงแสง………..สุรีย์ส่อง
คราจากพธูเจ้า……………....ลูกแก้วเมียขวัญ ๚
๏ พันผูกถูกโศกย้อน………..ชอนไช
กำสรดสลดใน……………….อกร้าว
มานศัลย์หั่นหทัย……………ทุกข์เทวษ
ครวญคร่ำระกำน้าว…………..พิลาปล้นครวญคราง ๚
๏ เขลางค์นิราศแก้ว……..…...กานดา
เรียมร่ำรานอุรา...................ราบไหม้
จำจรจากแก้วตา..................ตรมขื่น
ฝืนข่มกำสรวลไห้.................เหือดแห้งทรวงหมอง ๚
๏ ตระกองกอดแน่งน้อย……...นวลอนงค์
ดวงจิตระลึกองค์....................เทพฟ้า
วอนฝากพระมิ่งทรง................ปกเกศ
อารักษ์จนกว่าข้า...................กลับย้อนคืนขวัญ ๚ะ๛
จบตอน๑....
เขลางค์กำสรวล [ ...นิราศคำโคลง... ]
(ร่ายสุภาพ)
๏ สยามเรืองไรไพศาล…......ศรีตระการอุกฤษฏ์
รังสฤษฏ์ดุจอินทร์สร้าง………สุกสล้างกระจ่างสกล
ธีรชนดื่นเดียรดาษ…………...พุทธศาสน์ระบือเลื่อง
พระปกเมืองยิ่งยศ……………เกียรติปรากฏขจรฟุ้ง
ธ ผดุงกรุงเลิศหล้า……..……พสกเทิดพระผ่านฟ้า
เกริกก้องเกรียงไกร แลเฮยฯ
(โคลงสี่สุภาพ)
๏ สยามินทร์เกียรติเกริกก้อง…..ครองสยาม
รังสฤษฏ์สี่ทิศงาม………..........เพริศพร้อย
พุทธศาสน์เลื่องลือนาม….......ไพโรจน์
ปราโมทย์นิกรช้อย……………...สุขแปล้แลเขษม ๚
๏ เปรมปรีดิ์ทุกแหล่งหล้า..……บานกรุง
พระปกเมืองผดุง…………...….เด่นด้าว
พระเกียรติขจรจรุง…………….จรูญจรัส
พระยศยิ่งอะคร้าว……………..ราษฎร์ซ้องสรรเสริญ ๚
๏ ดำเนินพจน์สืบแก้ว………..วรรณศิลป์
หมายสืบกานท์ระบิล………...บ่งไว้
เลอพจน์รสรื่นจินต์…………...แจ่มเสน่ห์
ประเล่ห์ประโลมให้…………...อาตม์ครื้นเครงครัน ๚
๏ จำนรรจ์จำกัดถ้อย…………คำแถลง
มานร่ำระกำแฝง………..….…เฝื่อนเศร้า
ดุจโลกปราศดวงแสง………..สุรีย์ส่อง
คราจากพธูเจ้า……………....ลูกแก้วเมียขวัญ ๚
๏ พันผูกถูกโศกย้อน………..ชอนไช
กำสรดสลดใน……………….อกร้าว
มานศัลย์หั่นหทัย……………ทุกข์เทวษ
ครวญคร่ำระกำน้าว…………..พิลาปล้นครวญคราง ๚
๏ เขลางค์นิราศแก้ว……..…...กานดา
เรียมร่ำรานอุรา...................ราบไหม้
จำจรจากแก้วตา..................ตรมขื่น
ฝืนข่มกำสรวลไห้.................เหือดแห้งทรวงหมอง ๚
๏ ตระกองกอดแน่งน้อย……...นวลอนงค์
ดวงจิตระลึกองค์....................เทพฟ้า
วอนฝากพระมิ่งทรง................ปกเกศ
อารักษ์จนกว่าข้า...................กลับย้อนคืนขวัญ ๚ะ๛
จบตอน๑....