"ข้าบดินทร์" เป็นนวนิยาย โดย วรรณวรรธน์ มีเนื้อเรื่องอิงประวัติศาสตร์ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ โดยแกนหลักของเรื่องถูกถ่ายทอดผ่านเรื่องราวของ เหม บุตรชายแห่งพระยาบริรักษ์กับคุณหญิงชม และในช่วงชีวิตของคุณเหม คุณชายช่วงเป็นตัวละครนึงที่มีอิทธิพลในการเปลี่ยนแปลงชีวิตของคุณเหม และมีตัวตนอยู่จริงในประวัติศาสตร์.
จาก... มหาดเล็ก สู่... สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ขุนนางชั้นผู้ใหญ่ของไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ ผู้มีบทบาทสำคัญในการเมืองการปกครองของไทย
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) มีชีวิตยืนยาวถึง ๕ รัชกาล (รัชกาลที่ ๑ - รัชกาลที่ ๕, พ.ศ. ๒๓๕๑ – พ.ศ. ๒๔๒๕) ตั้งแต่เกิดในปลายรัชกาลที่ ๑ และถึงแก่พิราลัยด้วยโรคลมขณะที่กำลังเดินทางกลับจากราชบุรี เมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๕ ในสมัยต้นรัชกาลที่ ๕ โดยมีอายุยืนยาวถึง ๗๔ ปี.
ชีวิตส่วนตัว
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ นามว่า "ช่วง" เป็นบุตรชายคนโตของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) กับท่านผู้หญิงจันทร์ ธิดาเจ้าพระยาพลเทพ (ทองอิน) น้องกรมหมื่นนรินทรภักดี เป็นมารดา เกิดเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๕๑ ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ ๑ ที่บ้านสมุหพระกลาโหม (อยู่ระหว่างกำแพงพระมหาราชวังกับวัดพระเชตุพนฯ) มีพี่น้องร่วมบิดามารดา ๙ คน และต่างมารดาอีก ๓๕ คน นับโดยศักดิ์ คุณชายช่วงเป็นพระญาติผู้น้องในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว สกุลบุนนาคเป็นราชินีกุลที่ทรงอิทธิพลมากที่สุดในสมัยรัตนโกสินทร์
การศึกษาในวัยเยาว์ของท่านนั้น คงเล่าเรียนที่วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร เนื่องจากการเล่าเรียนของผู้ดีสมัยก่อนนั้นมักจะเรียนกันที่วัด เมื่อเติบใหญ่จึงเล่าเรียนวิชาที่บ้านจากบุคคลในตระกูลของท่านเอง โดยสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ บิดาของท่านนั้นดำรงตำแหน่งเป็นพระยาพระคลังเสนาบดีว่าการต่างประเทศและได้ว่าการปกครองหัวเมืองชายทะเลฝ่ายตะวันออก ดังนั้น ท่านจึงได้ศึกษาราชการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการต่างประเทศและการปกครองมาจากบิดาของท่านเอง.
ท่านสมรสกับท่านผู้หญิงกลิ่น มีบุตรธิดา ๔ คน เป็นบุตรชาย ๑ คน ได้แก่ เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) สมุหพระกลาโหมในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นบิดาของเจ้าคุณพระประยูรวงศ์และเจ้าจอมมารดาโหมด บุนนาค เจ้าจอมมารดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ส่วนธิดาอีก ๓ คน ได้แก่ คุณหญิงกลาง ภรรยาพระยาสีหราชฤทธิไกร (แย้ม บุณยรัตพันธุ์) คุณหญิงเล็ก และคุณหญิงปิ๋ว นอกจากนี้ ท่านยังสมรสกับ ท่านพันและท่านหยาด บุตรีพระยาวิชยาธิบดี (เมือง บุนนาค) และ ท่านปราง บุตรี พระยาดำรงราชพลขันธ์ (จุ้ย คชเสนี) แต่ไม่มีบุตรด้วยกัน
คุณชายช่วง ๕ แผ่นดิน
จาก... มหาดเล็ก สู่... สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ขุนนางชั้นผู้ใหญ่ของไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ ผู้มีบทบาทสำคัญในการเมืองการปกครองของไทย
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) มีชีวิตยืนยาวถึง ๕ รัชกาล (รัชกาลที่ ๑ - รัชกาลที่ ๕, พ.ศ. ๒๓๕๑ – พ.ศ. ๒๔๒๕) ตั้งแต่เกิดในปลายรัชกาลที่ ๑ และถึงแก่พิราลัยด้วยโรคลมขณะที่กำลังเดินทางกลับจากราชบุรี เมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๕ ในสมัยต้นรัชกาลที่ ๕ โดยมีอายุยืนยาวถึง ๗๔ ปี.
ชีวิตส่วนตัว
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ นามว่า "ช่วง" เป็นบุตรชายคนโตของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) กับท่านผู้หญิงจันทร์ ธิดาเจ้าพระยาพลเทพ (ทองอิน) น้องกรมหมื่นนรินทรภักดี เป็นมารดา เกิดเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๕๑ ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ ๑ ที่บ้านสมุหพระกลาโหม (อยู่ระหว่างกำแพงพระมหาราชวังกับวัดพระเชตุพนฯ) มีพี่น้องร่วมบิดามารดา ๙ คน และต่างมารดาอีก ๓๕ คน นับโดยศักดิ์ คุณชายช่วงเป็นพระญาติผู้น้องในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว สกุลบุนนาคเป็นราชินีกุลที่ทรงอิทธิพลมากที่สุดในสมัยรัตนโกสินทร์
การศึกษาในวัยเยาว์ของท่านนั้น คงเล่าเรียนที่วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร เนื่องจากการเล่าเรียนของผู้ดีสมัยก่อนนั้นมักจะเรียนกันที่วัด เมื่อเติบใหญ่จึงเล่าเรียนวิชาที่บ้านจากบุคคลในตระกูลของท่านเอง โดยสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ บิดาของท่านนั้นดำรงตำแหน่งเป็นพระยาพระคลังเสนาบดีว่าการต่างประเทศและได้ว่าการปกครองหัวเมืองชายทะเลฝ่ายตะวันออก ดังนั้น ท่านจึงได้ศึกษาราชการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการต่างประเทศและการปกครองมาจากบิดาของท่านเอง.
ท่านสมรสกับท่านผู้หญิงกลิ่น มีบุตรธิดา ๔ คน เป็นบุตรชาย ๑ คน ได้แก่ เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) สมุหพระกลาโหมในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นบิดาของเจ้าคุณพระประยูรวงศ์และเจ้าจอมมารดาโหมด บุนนาค เจ้าจอมมารดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ส่วนธิดาอีก ๓ คน ได้แก่ คุณหญิงกลาง ภรรยาพระยาสีหราชฤทธิไกร (แย้ม บุณยรัตพันธุ์) คุณหญิงเล็ก และคุณหญิงปิ๋ว นอกจากนี้ ท่านยังสมรสกับ ท่านพันและท่านหยาด บุตรีพระยาวิชยาธิบดี (เมือง บุนนาค) และ ท่านปราง บุตรี พระยาดำรงราชพลขันธ์ (จุ้ย คชเสนี) แต่ไม่มีบุตรด้วยกัน