บทรำพึงรำพัน....
บางครั้งนึกๆ ดูก็น่าน้อยใจแทนอีกานัก   อะไรต่อมิอะไรในทางเสื่อมเสียและต้อยต่ำก็มักจะมาลงที่กา    มนุษย์นี่ก็ช่างสรรหาคำเปรียบเทียบ  บางทีด่ากันสองสองต่อสองไม่หนำใจ   ยังดึงคนอื่นที่ไม่รู้อีโหน่อีเหน่มาร่วมวงด้วย  เช่นว่า เมิงอีกาชั่วตัวดำ!    แม้ในห้วงแห่งอารมณ์รักอันอ่อนไหวละมุนละไม   อีกาก็ยังไม่วายที่จะโดนดึงเข้ามาค่อนแคะ   ว่าอีกฝ่ายเป็นหงส์  ส่วนอีกฝ่ายเป็นกาตัวดำไม่เจียมตัวไปนู่น   จิตมนุษย์....??




เข้าเรื่อง.......
หลังการเสด็จสววรคตของรัชกาลที่๑ เพียง ๓ วัน........ก็เกิดเหตุการณ์ทางการเมืองขึ้นเมื่อมีคนไปเจอบัตรสนเทห์ที่ถูกทิ้งไว้ในบริเวณพระบรมมหาราชวัง   ซึ่งต่อมามีการกล่าวว่าอีกาคาบบัตรสนเทห์นั้นมาทิ้งไว้   โดยมีเนื้อความแจ้งว่าเจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์(ราชโอรสของพระเจ้าตากสิน) กำลังคบคิดกับญาติๆ และขุนนางทำการกบฏ   เมื่อความทราบถึงองค์รัชทายาทกรมพระราชวังบวรสถานมงคล    ก็ทรงให้มีการไต่สวนชำระคดีความ
  

ด้วยความที่เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์มียศเป็นถึง “เจ้าฟ้า” (เป็นที่รู้จักอีกพระนามหนึ่งคือ”เจ้าฟ้าเหม็น”) และเป็นพระเจ้าหลานยาเธอของรัชกาลที่หนึ่งและราชโอรสของพระเจ้ากรุงธนบุรี   จึงต้องให้มีการไต่สวนโดยเจ้านายชั้นผู้ใหญ่เป็นอธิบดีชำระความ(โดยยึดเอา “ข่าว” ที่อีกาคาบมาทิ้งไว้เป็นปฐมเหตุ)   และสุดท้ายเจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์ก็ถูกตัดสินให้ถอดยศ.....แล้วสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทร์ ที่วัดปทุมฯ


เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์เป็นหนึ่งในหน่อเนื้อพระเจ้าตากสินไม่กี่พระองค์ไม่ได้ถูกประหารชีวิตหลังการเปลี่ยนแผ่นดิน   นัยว่าพระเจ้าตาคือรัชกาลที่๑ ทรงมีพระเมตตาและเอ็นดูพระเจ้าหลานเธอพระองค์นี้มากจึงเว้นไม่ประหารเสีย   แต่ท้ายที่สุด...ท่านก็ต้องมาโดนประหารด้วย “ข่าว” ที่อีกาคาบมาทิ้งไว้หน้าพระบรมมหาราชวังเป็นต้นเหตุ


จะว่าไปแล้ว  อธิบดีผู้ชำระคดีของเจ้าฟ้าเหม็นซึ่งต่อมาก็คือรัชกาลที่สามก็ให้ความเป็นธรรมแก่เจ้าฟ้าเหม็นอยู่มาก   โดยที่ไม่ได้ชี้มูลว่าเจ้าฟ้าเหม็นเป็นหัวหน้าคณะจะก่อการกบฏ   เพียงแต่ได้รับคำเชิญจาก “ขุนนางมหาอำมาตย์” ท่านหนึ่ง  อ้างเอาพระราชนิพนธ์ของรัชกาลที่สามต่อคดีนี้ดังนี้