สวัสดีครับ วันนี้ขอพูดเรื่องลูกทุ่งหมอลำบ้างนะครับ อยากทราบว่าเพื่อน ๆ ในห้องนี้มีทัศนคติ ความคิดเห็นอย่างไรต่อ ผลของการเก็บค่าลิขสิทธิ์ที่ผ่านมา
จากการที่เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีการเรียกเก็บค่าลิขสิทธิ์เพลงที่ศิลปินลูกทุ่งหมอลำนำมาร้อง จากค่ายเพลงชื่อดังของไทย ทำให้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์ในวงกว้างถึงผลกระทบที่คณะหมอลำรวมถึง วงดนตรีต่าง ๆ จะได้รับจากการเก็บค่าลิขสิทธิ์ในครั้งนี้
ได้มีการตั้งวงเสวนา ถกเถียงถึงมาตรการที่จะช่วยเหลือให้คณะหมอลำ วงดนตรี สามารถนำเพลงเหล่านั้นมาขับร้องได้ รวมทั้งทางแก้ไขปัญหานี้ บนเวทีมีการขึ้นป้ายแบนเพลง แบนศิลปินจากค่ายดังกล่าวไม่ให้ขึ้นเวทีด้วย จนเป็นข่าวหน้าหนึ่งอยู่หลายวัน แต่ก็ไม่ได้รับการผ่อนผัน แต่อย่างใด และเดินหน้าเก็บค่าลิขสิทธิ์ต่อไป
แน่นอนว่าคณะหมอลำ วงดนตรีต่างได้รับความเดือดร้อนจากการที่ไม่สามารถนำเพลงที่ได้รับความนิยมมาร้องได้ หากไม่จ่ายค่าลิขสิทธิ์ ทำให้ความสนุก ความน่าติดตามลดลงบ้าง ได้ได้รับความนิยมน้อยลง
หากจะนำมาร้องก็ต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์ ซึ่งถือว่าหนักสำหรับวงดนตรีเล็ก ๆ คณะหมอลำที่ไม่มีงานจ้างมากนักบางคณะไม่สู้ก็ต้องปิดตัวลง บางคณะก็ปรับเปลี่ยนเพลงจากค่ายอื่นแทน ส่วนคณะไหนมีงานจ้างมาก คิวงานเยอะ ก็ตัดสินใจซื้อลิขสิทธิ์เพลง นำมาร้องบนเวที เพื่อสร้างมูลค่าแก่วงตนเองให้ได้รับความนิยมมากขึ้น แต่ก็มีเพียงไม่กี่คณะที่นำเพลงมาร้องบนเวที คณะหมอลำวงใหญ่ ๆ ที่ที่มีชื่อเสียงก็เลี่ยงการนำเพลงจากค่ายดังมาร้อง
หมอลำจะมีช่วงการแสดงซึ่งเรียกว่าฤดูกาล คาบเกี่ยวตั้งแต่ประมาณเดือนตุลาคมของทุกปี ไปจนถึงเดือนมิถุนายนของปีถัดไป ซึ่งฤดูกาลที่ผ่านมาคือปี 2557-2558 เพลงจากค่ายเล็ก ๆ ที่ไม่มีใครรู้จัก ต่างก็ได้รับการนำเสนอจากคณะหมอลำ นำเอาเพลงเหล่านี้ไปร้องบนเวที
ผลพวงของการเรียกเก็บค่าลิขสิทธิ์ในครั้งนั้น ส่งผลเสียต่อคณะหมอลำในระยะแรกเท่านั้น เพราะเพลงที่คุ้นหู ได้รับความนิยมจะมาจากค่ายดังกล่าว แต่เมื่อหมอลำปรับตัว เปลี่ยนรูปแบบการแสดงให้ยิ่งใหญ่ขึ้น สนุกขึ้น นานวันไป เพลงลิขสิทธิ์ก็ไม่ใช่อุปสรรคอีกต่อไป แต่กลับส่งผลดีต่อค่ายเพลงเล็ก ๆ ที่จะได้นำเสนอผลงานเพลง บนเวทีหมอลำคณะใหญ่ ๆ ต่อพี่น้องแฟนลูกทุ่งหมอลำ ซึ่งถือว่าเป็นการโปรโมทเพลงด้วย
จากเหตุการณ์ดังกล่าว ทำให้เพลงจากค่ายเล็ก ต่างได้รับความนิยมอย่างสูงจากแฟนเพลงลูกทุ่งหมอลำ ต่างพากันพาเหรดติดชาร์ต ครองใจแฟนเพลงมากมายหลายเพลง เมื่อฤดูกาล "56-"57 เพลงที่ดังติดหูอย่างมากคือเพลง ทั้งใหญ่ทั้งยาว ของศิลปิน ดาหลา ธัญญาพร ได้รับความนิยมมาก ทั้งที่ไม่ได้สังกัดค่ายยักษ์ใหญ่
มาในฤดูกาลนี้คือ 2557-2558 ซึ่งใกล้จะสิ้นสุดฤดูกาลในไม่ช้า บางคณะก็ปิดวงเพื่อปรับปรุงโชว์ที่จะใช้แสดงในฤดูกาลต่อไปแล้ว เพลงที่ได้รับความนิยมจากการโหวตของแฟนเพลง ผ่านแฟนเพจ "หมอลำแฟนคลับดอทคอม"เพจชื่อดังของคนหมอลำ ที่รวมเอาคนรักหมอลำไว้ซึ่งมีสมาชิกเกือบห้าหมื่นคนแล้ว ปรากฏว่าอันดับ 1-20 ไม่มีเพลงของค่ายยักษ์ใหญ่ที่เก็บลิขสิขสิทธิ์ติดโผอยู่เลย เพลงที่มาแรงอันดับหนึ่งในเพจ และหากมีงานบุญที่ไหนในภาคอีสาน เพลงที่ต้องเปิด และเปิดบ่อยที่สุดคือเพลง "อยู่กับน้องสิดีคือเขาบ่"ของศิลปิน มดแดง จิราพร จากค่ายมานาเรคคอร์ด( ปัจจุบันสังกัด ท๊อปไลน์ฯ) ดังแบบฉุดไม่อยู่ นอกจากนี้ยังมีเพลงอื่น ๆ จากค่ายต่าง ๆ ตบเท้าติดอันดับเพลงยอดนิยมอีกมากมายด้วย
ในวงการลูกทุ่งหมอลำ มีค่ายเล็กจำนวนมาก และเพลงต่างก็มีความสนุก มีศักยภาพ สามารถตีตลาดได้ไม่แพ้กัน ขึ้นอยู่กับว่าจะมีวงไหนนำไปร้องหรือไม่ เช่นเดียวกับเพลง อยู่กับน้องสิดีคือเขาบ่ ที่สร้างปรากฎการณ์ให้เห็นแล้วว่า ถึงจะไม่ได้อยู่ค่ายใหญ่ ก็ดังได้
จากนี้ไปคงต้องรอดูฤดูกาลหน้าว่า เพลงไหนจะได้รับความนิยม นี่คือโอกาสที่ดีที่ค่ายเล็กจะนำเสนอผลงาน หากมีการร่วมมือกับคณะต่าง ๆ เพลงจากค่ายเล็ก ก็อาจมีโอกาสได้รับความนิยมขึ้นมาก็ได้
ต้องจับตาดูว่าฤดูกาลหน้านี้จะมีหมอลำคณะไหนซื้อลิขสิทธิ์เพลงมาร้องอีกหรือไม่ เพราะเพลงที่ดังบนเวทีหมอลำจากค่ายนี้ ในฤดูกาลนี้ ก็มีเพียงไม่กี่เพลงเท่านั้น จะคุ้มต่อการซื้อลิขสิทธิ์หรือเปล่า คงต้องดูต่อไปว่า ผลจากการเก็บลิขสิทธิ์จะส่งผลดีหรือผลเสียอย่างไรบ้างต่อ ค่ายเพลงเองและคณะหมอลำ คงต้องดูกันต่อไปอีกยาว ๆ เวลาจะเป็นเครื่องพิสูจน์
ผลพวงจากการ "เก็บค่าลิขสิทธิ์"ต่อวงการลูกทุ่งหมอลำ
จากการที่เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีการเรียกเก็บค่าลิขสิทธิ์เพลงที่ศิลปินลูกทุ่งหมอลำนำมาร้อง จากค่ายเพลงชื่อดังของไทย ทำให้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์ในวงกว้างถึงผลกระทบที่คณะหมอลำรวมถึง วงดนตรีต่าง ๆ จะได้รับจากการเก็บค่าลิขสิทธิ์ในครั้งนี้
ได้มีการตั้งวงเสวนา ถกเถียงถึงมาตรการที่จะช่วยเหลือให้คณะหมอลำ วงดนตรี สามารถนำเพลงเหล่านั้นมาขับร้องได้ รวมทั้งทางแก้ไขปัญหานี้ บนเวทีมีการขึ้นป้ายแบนเพลง แบนศิลปินจากค่ายดังกล่าวไม่ให้ขึ้นเวทีด้วย จนเป็นข่าวหน้าหนึ่งอยู่หลายวัน แต่ก็ไม่ได้รับการผ่อนผัน แต่อย่างใด และเดินหน้าเก็บค่าลิขสิทธิ์ต่อไป
แน่นอนว่าคณะหมอลำ วงดนตรีต่างได้รับความเดือดร้อนจากการที่ไม่สามารถนำเพลงที่ได้รับความนิยมมาร้องได้ หากไม่จ่ายค่าลิขสิทธิ์ ทำให้ความสนุก ความน่าติดตามลดลงบ้าง ได้ได้รับความนิยมน้อยลง
หากจะนำมาร้องก็ต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์ ซึ่งถือว่าหนักสำหรับวงดนตรีเล็ก ๆ คณะหมอลำที่ไม่มีงานจ้างมากนักบางคณะไม่สู้ก็ต้องปิดตัวลง บางคณะก็ปรับเปลี่ยนเพลงจากค่ายอื่นแทน ส่วนคณะไหนมีงานจ้างมาก คิวงานเยอะ ก็ตัดสินใจซื้อลิขสิทธิ์เพลง นำมาร้องบนเวที เพื่อสร้างมูลค่าแก่วงตนเองให้ได้รับความนิยมมากขึ้น แต่ก็มีเพียงไม่กี่คณะที่นำเพลงมาร้องบนเวที คณะหมอลำวงใหญ่ ๆ ที่ที่มีชื่อเสียงก็เลี่ยงการนำเพลงจากค่ายดังมาร้อง
หมอลำจะมีช่วงการแสดงซึ่งเรียกว่าฤดูกาล คาบเกี่ยวตั้งแต่ประมาณเดือนตุลาคมของทุกปี ไปจนถึงเดือนมิถุนายนของปีถัดไป ซึ่งฤดูกาลที่ผ่านมาคือปี 2557-2558 เพลงจากค่ายเล็ก ๆ ที่ไม่มีใครรู้จัก ต่างก็ได้รับการนำเสนอจากคณะหมอลำ นำเอาเพลงเหล่านี้ไปร้องบนเวที
ผลพวงของการเรียกเก็บค่าลิขสิทธิ์ในครั้งนั้น ส่งผลเสียต่อคณะหมอลำในระยะแรกเท่านั้น เพราะเพลงที่คุ้นหู ได้รับความนิยมจะมาจากค่ายดังกล่าว แต่เมื่อหมอลำปรับตัว เปลี่ยนรูปแบบการแสดงให้ยิ่งใหญ่ขึ้น สนุกขึ้น นานวันไป เพลงลิขสิทธิ์ก็ไม่ใช่อุปสรรคอีกต่อไป แต่กลับส่งผลดีต่อค่ายเพลงเล็ก ๆ ที่จะได้นำเสนอผลงานเพลง บนเวทีหมอลำคณะใหญ่ ๆ ต่อพี่น้องแฟนลูกทุ่งหมอลำ ซึ่งถือว่าเป็นการโปรโมทเพลงด้วย
จากเหตุการณ์ดังกล่าว ทำให้เพลงจากค่ายเล็ก ต่างได้รับความนิยมอย่างสูงจากแฟนเพลงลูกทุ่งหมอลำ ต่างพากันพาเหรดติดชาร์ต ครองใจแฟนเพลงมากมายหลายเพลง เมื่อฤดูกาล "56-"57 เพลงที่ดังติดหูอย่างมากคือเพลง ทั้งใหญ่ทั้งยาว ของศิลปิน ดาหลา ธัญญาพร ได้รับความนิยมมาก ทั้งที่ไม่ได้สังกัดค่ายยักษ์ใหญ่
มาในฤดูกาลนี้คือ 2557-2558 ซึ่งใกล้จะสิ้นสุดฤดูกาลในไม่ช้า บางคณะก็ปิดวงเพื่อปรับปรุงโชว์ที่จะใช้แสดงในฤดูกาลต่อไปแล้ว เพลงที่ได้รับความนิยมจากการโหวตของแฟนเพลง ผ่านแฟนเพจ "หมอลำแฟนคลับดอทคอม"เพจชื่อดังของคนหมอลำ ที่รวมเอาคนรักหมอลำไว้ซึ่งมีสมาชิกเกือบห้าหมื่นคนแล้ว ปรากฏว่าอันดับ 1-20 ไม่มีเพลงของค่ายยักษ์ใหญ่ที่เก็บลิขสิขสิทธิ์ติดโผอยู่เลย เพลงที่มาแรงอันดับหนึ่งในเพจ และหากมีงานบุญที่ไหนในภาคอีสาน เพลงที่ต้องเปิด และเปิดบ่อยที่สุดคือเพลง "อยู่กับน้องสิดีคือเขาบ่"ของศิลปิน มดแดง จิราพร จากค่ายมานาเรคคอร์ด( ปัจจุบันสังกัด ท๊อปไลน์ฯ) ดังแบบฉุดไม่อยู่ นอกจากนี้ยังมีเพลงอื่น ๆ จากค่ายต่าง ๆ ตบเท้าติดอันดับเพลงยอดนิยมอีกมากมายด้วย
ในวงการลูกทุ่งหมอลำ มีค่ายเล็กจำนวนมาก และเพลงต่างก็มีความสนุก มีศักยภาพ สามารถตีตลาดได้ไม่แพ้กัน ขึ้นอยู่กับว่าจะมีวงไหนนำไปร้องหรือไม่ เช่นเดียวกับเพลง อยู่กับน้องสิดีคือเขาบ่ ที่สร้างปรากฎการณ์ให้เห็นแล้วว่า ถึงจะไม่ได้อยู่ค่ายใหญ่ ก็ดังได้
จากนี้ไปคงต้องรอดูฤดูกาลหน้าว่า เพลงไหนจะได้รับความนิยม นี่คือโอกาสที่ดีที่ค่ายเล็กจะนำเสนอผลงาน หากมีการร่วมมือกับคณะต่าง ๆ เพลงจากค่ายเล็ก ก็อาจมีโอกาสได้รับความนิยมขึ้นมาก็ได้
ต้องจับตาดูว่าฤดูกาลหน้านี้จะมีหมอลำคณะไหนซื้อลิขสิทธิ์เพลงมาร้องอีกหรือไม่ เพราะเพลงที่ดังบนเวทีหมอลำจากค่ายนี้ ในฤดูกาลนี้ ก็มีเพียงไม่กี่เพลงเท่านั้น จะคุ้มต่อการซื้อลิขสิทธิ์หรือเปล่า คงต้องดูต่อไปว่า ผลจากการเก็บลิขสิทธิ์จะส่งผลดีหรือผลเสียอย่างไรบ้างต่อ ค่ายเพลงเองและคณะหมอลำ คงต้องดูกันต่อไปอีกยาว ๆ เวลาจะเป็นเครื่องพิสูจน์